جای پای محکم سیاست در بورس
بازدهی بورس تهران بالاخره در دومین هفته اسفند مثبت شد و در این هفته شاهد جهش 10 درصدی شاخص کل بورس بودیم؛ این رشد 10 درصدی شاخص در یک هفته باعث شد که قیمت پایانی اغلب سهام موجود در بازار نیز رشد کند و به‌طور کلی شاهد رشد دسته‌جمعی شاخص‌ها بودیم.
در دومین هفته اسفند که شاهد روزهای مختلفی بودیم، میانگین ارزش معاملات خرد سهام به ۱۲هزار میلیارد تومان رسید که نکته جالب توجه آن ثبت عدد بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومانی در روز یکشنبه بود. با این حال اگرچه بازار سهام در ابتدای هفته با ورود پول قدرتمند حقیقی‌ها مواجه بود و توانست یک ورود ۲۱۶۵ میلیارد تومانی را به ثبت برساند اما در روزهای بعدی این ورود متوقف شد و شاهد خروج پول بودیم که این موضوع در روز چهارشنبه با ثبت یک خروج ۱۱۰۴ میلیارد تومانی به اوج خود رسید و بخش عمده‌ای از ورود روز شنبه را خنثی کرد. با این حال اما برآیند ورود پول حقیقی‌ها در دومین هفته اسفند ۱۴۰۱، به عدد مثبت ۱۳۸ میلیارد تومان رسید.
با وجود این شرایط برخی از کارشناسان عقیده دارد که بورس به قله تاریخی خود خواهد رسید و تا پایان سال شاهد رشد جهشهای بسیار سنگین خواهیم بود؛ در سوی دیگر نیز برخی از تحلیلگران عقیده دارند که بورس تا پایان سال در محدوده یک میلیون 700 الی یک میلیون و 800 نوسان خواهد کرد.
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه به فارس درباره روند آتی بورس گفت: روند بازار سرمایه در این مدت تحت تأثیر دلار بازار آزاد قرار گرفته و بعد از مدت‌ها توانست سقف تاریخی ۱.۷ میلیون واحد را پس بگیرد و حتی به یک کانال بالاتر نیز نفوذ کند. این اتفاق خبر خوبی برای بورس بود، اما به دلیل تورم پسند بودن آن و رفتار نامشخص دلار شاید به دل کلیت بازار ننشیند. معمولاً هم این جنس حرکت‌ها مقطعی تلقی می‌شود.
روند درست بورس، ناشی از رشد اقتصادی و سوددهی شرکت‌ها از جهت رشد فروش است و این مطلوب‌ترین عملکرد یک بازار سرمایه پویاست. برای پیش‌بینی روند بازار سرمایه کشور باید گفت با توجه به میزان حجم رشد نقدینگی که شاهد آن هستیم، سال آینده یا انتهای سال جاری با حفظ روند صعودی ایجاد شده، ادامه می‌‌یابد و احتمال پس گرفته شدن سقف تاریخی در سال آینده وجود دارد. البته که اگر بسیاری از فعالین پرتفوی خود را بررسی کنند، مخصوصاً ورودی‌های سال ۹۹ همچنان در عقب‌ماندگی معناداری میان پرتفوی خود و شاخص قله فتح شده قرار دارند که این حفره تنها با رشد بیشتر شاخص از سقف تاریخی پر خواهد شد.
ثبات دلار در محدوده تحدید
بر اساس آمار معاملات بازار مبادله ارز و طلای ایران قیمت دلار بیش از 43 هزار تومان است و از سوی دیگر قیمت این ارز در بازار به بیش از 50 هزارتومان می‌رسد و حتی در برخی از روزهای هفته اخیر شاهد افزایش قیمت 10 هزار تومانی ارز در بازار آزاد بودیم.
از سوی دیگر فعلا نگاه‌ها به سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران است. فعالان بازار معتقدند این سفر برای بازار ارز و سکه اهمیت زیادی دارد. بازیگران ارزی معتقدند در شرایط فعلی چیزی که مهم است نتیجه سفر است نه خود سفر.در این میان، برخی از معامله‌گران می‌گویند بازار سفر گروسی را پیش‌خور کرده است، چراکه در اوایل هفته از احتمال این سفر پرده‌برداری شده بود. از نگاه این عده، بازار منتظر نتایج این سفر باقی خواهد ماند.
همچنین رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران عنوان کرد که این کشور پیش از تصمیم‌گیری درباره گام‌های بعدی، منتظر دریافت نتایج سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران خواهد ماند.
این تصیمات می‌تواند تاثیر بسزایی در نرخ دلار و وضعیت اقتصادی کشور بگذارد؛ اگر تصمیمات به زیان ایران باشد و شاهد افزایش تحریم‌ها باشیم نتیجه آن افزایش فشارهای اقتصادی و نرخ دلار است؛ این بدان معناست که با افزایش تحریم‌ها فشار اقتصادی برای ایران افزایش خواهد یافت و با افزایش فشار اقتصادی نیز شاهد کاهش ارزش پول ملی و در نهایت افزایش نرخ دلار در بازار خواهیم بود. به‌طور کلی برخلاف وعده‌ها وضعیت اقتصادی ایران به سیاست خارجی گره خورده است و با تغییر شرایط در وضعیت سیاست خارجه شاهد نوسان وضعیت اقتصادی در کشور هستیم.
نوسان قیمت نفت
یکی از عواملی که روی بازار سرمایه و معاملات آن تاثیر دارد قیمت نفت است و در چند وقت اخیر شاهد کاهش قیمت نفت بودیم. به گزارش رویترز دو مولفه را می‌توان در کاهش فعلی قیمت نفت موثر دانست. یکی احتمال افزایش مجدد نرخ بهره امریکا و دیگری افزایش ذخایر نفت خام در این کشور. تاثیرگذاری این دو مولفه از آن حیث است که با انتشار گزارش‌های اقتصادی مثبت در امریکا احتمال افزایش بیشتر نرخ بهره فدرال رزرو امریکا وجود دارد. با افزایش نرخ بهره سرمایه‌ها روانه بانک شده و التفات کمتری به سرمایه‌گذاری در کالاهایی همچون نفت می‌شود. بنابراین تقاضا و قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب شاخص ارزش دلار در برابر دیگر ارزهای معتبر بین‌المللی رشد چشم‌گیری پیدا می‌کند. رویترز نوشت به گفته برخی کارشناسان ممکن است دلار به بالاترین سطح خود در «هفت» هفته اخیر برسد.
همچنین بر اساس آمار ارایه شده از سوی اداره اطلاعات انرژی امریکا، ذخایر نفت خام این کشور به بالاترین سطح خود از ماه مه2021 رسیده است. با این حساب به نظر می‌رسد تقاضای نفت از سوی این کشور که یکی از مصرف‌کنندگان است کاهش پیدا کرده است.
بنابراین منجر به کاهش ارزش طلای سیاه در بازارهای جهانی شده است. قیمت نفت از 24 فوریه 2022 یعنی زمانی که نظامیان ارتش روسیه به اوکراین حمله کردند، حدود یک ششم ارزش خود را از دست داده است. حال باید دید با توجه به چالش جدید ایجاد شده در زمینه ناترازی عرضه سوخت جت و افزایش تقاضا از سوی ناوگان‌های هوایی روند کاهشی قیمت نفت تا چه زمانی ادامه دارد؟
سیاست‌های اقتصادی
یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند تاثیر مستقیم و لحظه‌ای روی بورس داشته باشد سیاست‌های اقتصادی دولت است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر سیاست‌های دولت تاثیر بسزایی روی بازار سهام دارد و شرایط را تغییر می‌دهد.
تجربه سال‌های گذشته بازار سرمایه نشان داده است که دست دولت‌های مختلف برای دخالت‌ها یا تشویق به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بسیار باز است و اینکه رفتار تصمیم‌گیران دولتی با بازار سرمایه به چه شکل است، می‌تواند در رونق یا افت بازار سرمایه نقش اساسی داشته باشد. به‌طورکلی بودجه، نرخ ارز، عرضه خودرو در بورس، نرخ بهره و... جز عواملی هستند با تصمیم‌گیری دولت تغییر می‌کنند و می‌توانند تاثیر بسزایی روی معاملات بگذارد و این سیاست‌ها در چند هفته اخیر وضعیت بازار سرمایه را تغییر دادند. برای نمونه هفته‌های اخیر بود که سخنگوی اقتصادی دولت از بسته حمایتی جدید از بازار سرمایه سخن گفت که برخی از سهامداران نسبت به این موضوع واکنش منفی نشان دادند.
