نیاز به بازسازی انرژی

حمیدرضا صالحی

یکی از اصلی‌ترین موضوعاتی که در سال‌های گذشته کمتر به آن اشاره شده، بحث سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست. در واقع محدودیت‌های مالی که در سال‌های گذشته با آن مواجه بودیم باعث شده که در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها محدود شود و همین موضوع سبب شده که ما در صورت احیای برجام و کنار رفتن تحریم‌ها، نیازی جدی بر تمرکز بر مسائل زیرساختی و جذب سرمایه‌گذاری جدید داشته باشیم. 

ما در طول تمام دهه‌های گذشته بخش قابل توجهی از درآمد اقتصاد خود را از طریق فروش نفت به دست آوردیم هر چند این دیدگاه وجود داشت که باید میزان وابستگی بودجه سالانه به نفت کاهش پیدا کند، اما در عمل همچنان دولت بخش زیادی از برنامه‌های خود را در این چارچوب پیگیری می‌کرد. البته از چند سال قبل با مطرح شدن حساب ذخیره ارزی و پس از آن صندوق توسعه ملی بنا شد بخشی از فروش نفت برای طرح‌های زیربنایی به این حساب و صندوق واریز شود.

بر اساس صحبت‌هایی که وزیر نفت مطرح کرده ما در حوزه نفت نیاز به سرمایه‌گذاری بیش از ۱۵۰ میلیارد دلاری و در حوزه گاز سرمایه‌گذاری بیش از ۷۰ میلیارد دلاری داریم این یعنی حتی برای آنکه بتوان فروش و ظرفیت تولید نفت را به سقف ممکن رساند ما به درآمدهای سال‌های گذشته احتیاج داشتیم. عقب ماندن از برنامه توسعه میادین نفتی و گازی مشترک و پایین آمدن تولید یک زنجیره عقب ماندگی را به وجود می‌آورد که ما باید آن را جبران کنیم.

به این ترتیب حتی در صورت کنار رفتن محدودیت‌ها، باید آماده سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها باشیم زیرا در غیر این صورت توان کافی برای ورود پرقدرت به بازارها را نخواهیم داشت. در حوزه گاز نیز شرایط به همین شکل است. با توجه به ظرفیت‌ها و توانایی‌های بالقوه‌ای که در میادین گازی مختلف کشور وجود دارد، بخش خصوصی ما بارها اعلام آمادگی کرده که توان سرمایه‌گذاری و برداشت گاز و عرضه آن به شبکه را دارد اما برای  آنکه این مساله برطرف شود، دولت باید مقدمات لازم برای سرمایه‌گذاری را فراهم کند که متاسفانه تاکنون چنین تغییر رویکردی در این سال‌ها مشاهده نشده است.

در صورتی که ساختار قیمت‌گذاری انرژی در اقتصاد ایران تغییر کند و بخش خصوصی در کنار دریافت مجوزهای لازم، این اطمینان را داشته باشد که پس از سرمایه‌گذاری‌های گسترده، امکان بازگشت سرمایه خود را خواهد داشت، می‌توان انتظار داشت که میزان تولید گاز کشور در این حوزه و از سوی این بخش نیز افزایش پیدا کند.