اوج سفرها در حضیض امکانات

گروه راه و شهرسازی|

شاید نوروز امسال، ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی اعم از ناوگان هوایی، جاده‌ای و ریلی طعم اولین محک جدی در دوران پسا کرونا را بچشد. چه آنکه از سویی، مراودات اجتماعی در سال 1401 مانند دوران قبل از کرونا عادی شده است و پیش‌بینی می‌شود تقاضای کل برای سفر در نوروز سال جاری 20 درصد رشد داشته باشد. همزمان، میزان فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی در پی یک دهه تحریم و تورم و البته رشد منفی تشکیل سرمایه و به عبارت روشن‌تر عدم سرمایه‌گذاری و عدم نوسازی ناوگان به اوج خود رسیده است.

اگر چه درباره ناوگان هوایی به دلیل سیستم شرکتی و نوعی بنگاهداری صرفا بحث پول و تامین مالی مطرح نیست و ریشه اصلی عدم نوسازی ناوگان هوایی را باید در تحریم‌های یک جانبه علیه ایران جست‌وجو کرد اما درباره ناوگان جاده‌ای (مسافری و باری) پای اقتصاد کسب و کارهای کوچک فردی نیز درکنار عدم واردات ناوگان به کشور در میان است.

در چنین شرایطی است که یک خبرگزاری داخلی در گزارشی میدانی شکاف میان قیمت‌های مصوب پروازهای داخلی با قیمت‌های ارایه شده در درگاه‌های فروش اینترنتی را مقایسه کرده و نشان داده است که بلیت پروازهای داخلی با قیمت‌های چند برابری فروخته می‌شود. به گزارش تسنیم، جعفر یازرلو سخنگوی سازمان هواپیمایی به تازگی با بیان اینکه قیمت بلیت هواپیما کنترل شده و در چارچوب دامنه نرخ مصوب فروخته می‌شود، گفته که عامل گرانفروشی ایرلاین‌ها نیستند و بازیگران و نرم‌افزارهای موبایلی دلیل گرانفروشی بلیت هواپیما هستند.

این در حالی است که بررسی نرخ بلیت پروازهای داخلی در آستانه نوروز نشان می‌دهد، قیمت‌ها نه تنها کنترل شده نیست بلکه بسیار بالاتر از نرخ‌های مصوب فروخته می‌شود. 

بر اساس این گزارش، قیمت مصوب اعلامی از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی که 11 بهمن امسال به‌روز رسانی شده برای مسیر پروازی تهران-اهواز 935 هزار و 700 تومان است. اما قیمت همین پرواز در سایت علی‌بابا (در تاریخ 18 اسفند ماه 1401) یک میلیون و 670 هزار تومان است، یعنی حدود 78 درصد بالاتر از قیمت مصوب! نرخ مصوب پرواز تهران-شیراز نیز یک میلیون و 27 هزار و 900 تومان است. سایت علی بابا این پرواز را با قیمت یک میلیون و 478 هزار و 500 تومان عرضه می‌کند.

برای پرواز تهران-مشهد نیز هم داستان برقرار است. در این بین برخی شرکت‌های عرضه‌کننده بلیت هواپیما از حربه جدیدی برای جلوگیری از جریمه احتمالی از سوی دستگاه‌های نظارتی رونمایی کرده‌اند. این شرکت‌ها بلیت پرواز تهران-مشهد را با قیمت 3.1 میلیون تومان و البته یک شب اقامت به فروش می‌رسانند، اقامتی که اساسا وجود خارجی ندارد.

بر اساس این گزارش، در وضعیت نابسامان حمل‌ونقل هوایی سازمان هواپیمایی کشوری باید در آستانه تعطیلات نوروزی نظارت بر حمل‌ونقل هوایی مسافری را تشدید کند، انتظاری که تا امروز نشانی از آن در متولی حمل‌ونقل هوایی به چشم نمی‌خورد.

صدور ۳۵۰ مجوز پرواز فوق‌العاده  برای ایام نوروز

در همین حال، سازمان هواپیمایی کشوری از صدور ۳۵۰ مجوز پرواز فوق‌العاده برای ایام نوروز ۱۴۰۲ و کاهش پروازهای خارجی خبر داد.

بر اساس اعلام سازمان هواپیمایی برای عملیات پروازهای نوروزی سال 1402 (25 اسفند تا 20 فروردین 1402) 5 هزار و 500 پرواز برنامه‌ای و منظم در مسیرهای داخلی برای ایرلاین‌ها برنامه‌ریزی شده، ضمن اینکه در این بازه مجوز 350 پرواز فوق‌العاده صادر شده است.

همچنین 2200 مجوز پروازهای برنامه‌ای و 250 پرواز فوق‌العاده برای پروازهای خارجی صادر شده است. یازرلو سخنگوی سازمان هواپیمایی نیز گفته است: چنانچه ایرلاین‌ها تقاضای افزایش پرواز بیشتر در بازه زمانی ذکر شده را داشته باشند با آن موافقت خواهد شد.

وی یادآور شد: پروازهای خارجی نه تنها افزایش نیافته بلکه به دلایل افزایش نرخ ارز و تحولات بازار و شرایط ترکیه بعد از وقوع زلزله، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با کاهش مواجه بوده است.

 مانع تحریم پیش پای صنعت هوایی

به گزارش «تعادل»، پیش از این، محمد محمدی بخش، رییس سازمان هواپیمایی کشوری گفته بود: به دلایل مختلف که مهم‌ترین آن بحث تحریم بوده است ما در این سال‌ها از این انتقال تکنولوژی از سوی صاحبان اصلی هواپیماسازی یا هلی کوپترسازی دنیا یا بی‌بهره یا کم بهره بوده‌ایم و این مهم‌ترین موضوعی بوده است که در این چند سال از بعد از انقلاب در حوزه تحریم با آن دست به گریبان بوده‌ایم. در خصوص انتقال تکنولوژی، فروش قطعات، نشریات و پشتیبانی‌هایی که کشورهای سازنده هواپیما انجام می‌دهند و جزو وظایف اصلی آنها براساس قوانین‌ ایکائو است، اما ایران را تحریم کرده‌اند. از ابتدای انقلاب مردان بزرگ و زنان بزرگ همت کرده‌اند و کارهای متعددی را در حوزه هوایی انجام داده‌اند که امروز علی رغم همه این فشارها و تحریم‌ها صنعت ما روی پای خود ایستاده است و ماموریت خودش را انجام می‌دهد.

وی با بیان اینکه امروز 330 فروند هواپیما در کشور داریم که 175 فروند از آنها فعال است، افزوده بود: در دوران کرونا اقتصاد دنیا در حوزه هوایی آسیب جدی‌ای دید و طبیعتاً ما هم این آسیب را دیدیم؛ بنابراین به دلیل کاهش سفرها و موضوعاتی که کرونا بر صنعت هوانوردی تحمیل کرد، این میزان به کمترین مقدار خود رسید و عددی نزدیک به 100 فروند هواپیما عملیاتی بود. بعد از کرونا و گشایشی که حاصل شد در این حوزه اقداماتی صورت گرفت. برای مثال حوزه نهضت تعمیر قطعات و استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان و راهبردهای چندگانه‌ای که برای صنعت گذاشته شد. براساس کار علمی متناسب با 90 فرودگاه ما و 80 میلیون جمعیتی که داریم، 550 فروند هواپیما در تیپ‌ها و کلاس‌های مختلف مورد نیازمان است که بایستی در کشور فعالیت کنند.

هشدار درباره توقف فعالیت ایرلاین‌ها

در چنین شرایطی است که مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز نسبت به وارد شدن شوک ارزی به ایرلاین‌ها هشدار داده و گفته است، فعالیت شرکت‌های هواپیمایی متوقف خواهد شد.

اسعدی سامانی درباره تصمیم بانک مرکزی برای تغییر ارز اختصاصی ایرلاین‌ها از 28 هزار و 500 تومان در سامانه نیما به دلار حدود 45 هزار تومان متشکل ارزی اظهار کرده است: شنیده‌ها حاکی از این است که بانک مرکزی تصمیم گرفته نرخ ارز تخصیصی به ایرلاین‌ها را از دلار نیمایی به دلار بازار متشکل تغییر دهد و در صورت اعمال این تغییر این هشدار را می‌دهیم که فعالیت شرکت‌های هواپیمایی متوقف خواهد شد.

وی ادامه داده است: بخشی از هزینه‌های جاری شرکت‌های هواپیمایی از جمله پرداخت دستمزد کروی خارجی و مهندسان پرواز خارجی، حقوق ماموریت خارجی کروی پروازی، سیمیلاتور پرواز، حق عضویت شرکت‌ها در یاتا، خرید قطعات و... به دلار است و سایر هزینه‌های شرکت‌ها با توجه به افزایش دستمزد و نرخ تورم افزایش پیدا کرده این در حالی است که ستاد تنظیم بازار با افزایش 30 درصدی قیمت بلیت هواپیما که در دوره دلار کمتر از 30 هزار تومان با آن در شورای عالی هواپیمایی موافقت شد، مخالفت کرده‌‌ است.