تفهیمِ ترامپ
دونالد ترامپ رییسجمهور سابق امریکا که با ویژگیهای خاص و رفتار عجیب خود در دوران زمامداری همواره در مرکز توجهات رسانهای قرار داشت، اینبار در حوزهای جدید تاریخ ساز شده و به نخستین رییسجمهور تاریخ امریکا بدل شده که محاکمه میشود، محاکمهای که هرچند جزییات دقیق آن منتشر نشده اما در آستانه آغاز دور جدید مبارزات انتخاباتی در امریکا میتواند مانند یک بمب بزرگ در عرصه سیاست این کشور عمل کند. ترامپ پیش از این اعلام کرده بود که بار دیگر برای انتخابات ریاستجمهوری نامزد میشود و حتی در برخی نظرسنجیها بالاتر از سایر رقبای هم حزبی خود قرار داشت اما حالا باید در دادگاه از اتهامات خود دفاع کند و البته باید دید که دادگاه در نهایت چه حکمی برای او صادر میکند.
ترامپ یکشنبه شب با انتشار پستی تحقیرآمیز در پلتفرم رسانه اجتماعی خود نوشت: «من روز دوشنبه ساعت 12 ظهر مارآ لاگو را ترک میکنم و به سمت برج ترامپ در نیویورک میروم.» «صبح سهشنبه، باور کنید یا نه، به دادگاه خواهم رفت. قرار نبود امریکا اینطور باشد»
هفته گذشته هیات منصفه دادگاهی در منهتن به اتهام حقالسکوتی که ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ به یک بازیگر فیلمهای غیراخلاقی پرداخت کرده، علیه او اعلام جرم کرد. گفته میشود که ترامپ در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۶ این زن را تهدید کرده بود که رابطه غیراخلاقیاش با او را فاش نکند و در اسناد مالی، حقالسکوتی که به او پرداخت کرده را ذیل حقوق وکیل خود نوشته تا ردی از ماهیت واقعی این تراکنش باقی نماند. ترامپ خودش این پرونده را به عنوان «شکار موهومات» توصیف میکند و در عین حال حامیان ارشدش از جمله «مارجوری تیلور گرین» نماینده جمهوریخواه جورجیا میگویند که روز سهشنبه برای اعتراضات به نیویورک میروند.
همچنین «باشگاه جمهوریخواهان جوان نیویورک» اعلام کردهاند که اعتراضات و تجمعاتی را برپا خواهند کرد که از قضا گرین در آن حضور خواهد داشت. مارجوری تیلور گرین ضمن ابراز مخالفت با خشونت در توییترش نوشت: اعتراض کردن جزو حقوق اساسی است. بنده نسبت به این سوءاستفاده بیسابقه از سیستم قضایی و مداخله در انتخابات اعتراض خواهم کرد. در همین راستا، یکی از مقامات این دادگاه منهتن گفت: دادگاه مرکز شهر که شامل دادگاههای کیفری و عالی است، برخی از سالنهای دادگاه را در آستانه حضور بالقوه ترامپ در روز سهشنبه تعطیل خواهد کرد.
پلیس نیویورک هم نیز در این خصوص تمهیداتی را برای تظاهرات احتمالی اندیشیده است؛ از جمله این موارد میتوان به مسدودسازی جادههای نزدیک دادگاه منهتن و استقرار برخی موانع فلزی در اطراف برج ترامپ اشاره کرد. اداره پلیس نیویورک با انتشار بیانیهای اعلام کرد: هیچ تهدید واقعی و جدی در انتظار نیویورک نیست. اما با این حال پلیس نیویورک در صورت نیاز آماده است و اطمینان حاصل خواهد کرد تا هر کسی بتواند به صورت مسالمتآمیز از حقوق خود در این زمینه استفاده کند.
پس از این مقدمات، سرانجام ترامپ روز گذشته به نیویورک رسید تا در دادگاه شرکت کند. دونالد ترامپ ۷۶ ساله اولین رییسجمهوری سابق ایالات متحده امریکاست که با اتهامات کیفری مواجه است.
اواخر روز دوشنبه یاهو نیوز گزارش داد که این رییسجمهوری سابق امریکا در دادگاه با ۳۴ فقره جرم برای «دستکاری سوابق تجاری» مواجه خواهد شد. این سرویس خبری به نقل از یک منبع آگاه نوشت که هیچکدام یک از اتهامات علیه ترامپ، جرایمی نیستند که مجازاتشان با کمتر از یک سال زندان انجام شود. هواپیمای ترامپ که به رنگ قرمز، سفید و آبی است و نوشتهای به اسم خودش «TRUMP» و پرچم امریکا بر روی آن قرار دارد، پس از ۳.۵ نیم ساعت پرواز از «پالم بیچ» در نزدیکی منزلش در فلوریدا وارد فرودگاه «لاگواردیا» در منطقه کویینز نیویورک شد.
وی که کتوشلواری آبی و کرواتی قرمز رنگ به تن داشت، به تنهایی از پلههای هواپیمایش پایین آمد و به «برج ترامپ» در منهتن رفت؛ جایی که این رییسجمهوری سابق امریکا برای مردم دست تکان داد و بدون هیچ اظهارنظری از مقابل آنها رد شد. دو منبع آگاه به این موضوع گفتند، ترامپ برای تقویت تیم حقوقی خود، «تاد بلانچ» وکیل برجسته و دادستان فدرال سابق را برای دفاع از خود استخدام کرده است. وکلای ترامپ مخالفت خود را با هرگونه فیلمبردای، عکاسی و پوشش رادیویی ابراز کردند و طی درخواستی به دادگاه گفتند که چنین چیزی «فضای تقریبا سیرک مانندی را که در این پرونده شکل گرفته، تشدید میکند و از شان و منزلت دادگاه میکاهد.»
قاضی خوان مرکان روز دوشنبه دستور داد تا پنج عکاس پیش از شروع تفهیم اتهام به مدت چند دقیقه عکسبرداری کنند. پس از آنکه هفته گذشته اتهامات علیه دونالد ترامپ مشخص شد، “«کارزار ترامپ» ۷ میلیون دلار را طی سه روز جمعآوری کردند و در عین حال این کارزار در اظهارنظری اعلام کرد: کشور ما سقوط کرده است اما ما میتوانیم و خواهیم توانست امریکا را در سال ۲۰۲۴ نجات دهیم. یک مقام رسمی دادگاه اظهار کرد، جلسه تفهیم اتهام قرار است (سهشنبه) ساعت 14:15 به وقت محلی آغاز شود. سپس آلوین براگ، دادستان ناحیهای منهتن نیویورک در یک کنفرانس خبری شرکت خواهد کرد. دفتر ترامپ هم اعلام کرده که این رییسجمهوری سابق امریکا در نهایت به فلوریدا بازخواهد گشت و امروز ساعت ۲۰: ۱۵ به وقت محلی از منزلش در مارالاگو سخنرانی خواهد کرد.
پس از این خبر رسید که دهها تن از حامیان دونالد ترامپ، رییسجمهور سابق امریکا به سمت دادگاهی که قرار است امروز در شهر نیویورک علیه او برگزار شود، هجوم آوردهاند. بر اساس این گزارش، ورودیهای پشتی دادگاه نیویورک به روی هرگونه وسایل نقلیه و عابران پیاده بسته شده است. سیانان به نقل از یک منبع آگاه نوشت که ترامپ شخصا فرم عدم اقرار به جرم را پر خواهد کرد نه از طریق وکیلش. دونالد ترامپ در آستانه برگزاری جلسه محاکمه خود گفت: محاکمه باید به استاتن آیلند منتقل شود تا عادلانهتر و ایمنتر برگزار شود.
رییسجمهور سابق امریکا تأکید کرد: ورود به دادرسی با قاضی که به مخالفت با من شهرت دارد، غیرممکن است. رییسجمهور سابق ایالات متحده روز دوشنبه با هواپیمای شخصی خود عازم نیویورک شد تا در دادگاه رسیدگی به اتهام خود مبنی بر پرداخت حقالسکوت به یک بازیگر فیلمهای مستهجن حضور یابد. در این حال وکلای او خواستار ممانعت از حضور دوربینهای رسانهها در دادگاه شدهاند. ترامپ ۷۶ ساله که میخواهد در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ کاندیدا شود، نخستین رییسجمهور سابق ایالات متحده است که با اتهامات کیفری مواجه شده است.
در شرایطی که دموکراتها تاکید دارند که آنچه در حال رخ دادن است صرفا عمل به قانون و پیگیری اتهامات ترامپ بوده اما او و طرفدارانش بر این موضوع تاکید دارند که از اساس این مساله سیاسی است. در کنار دادگاه، رسانههای بزرگ نیز در حال حمله به عملکرد ترامپ در دوران ریاستجمهوریاش هستند. اکونمیست در تحلیل اخیر خود نوشته: دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ با یک فهرست طولانی وارد کاخ سفید شد. شراکت ترنس پسفیک (TPP)، یک موافقتنامه تجاری که او آن را «تجاوز به امریکا» خواند، نزدیک به اوج خود بود.
ترامپ تنها سه روز پس از ریاستجمهوری خود، به نابود کردن آن اقدام کرد و تنها در محروم کردن منافع امریکا موفق شد. در حالی که امریکا این پیمان را کنار گذاشت، دیگران با پایبند ماندن به آن و اصول تجارت آزاد و قوانین چندجانبه، انتظارات را زیر پا گذاشتند. پنج سال پیش، وزرای ۱۱ کشور باقی مانده در شیلی گرد هم آمدند تا این پیمان را به دلیل خروج امریکا تغییر نام دهند و نام «توافق جامع و پیشرفته برای مشارکت ترنس پسفیک» (CPTPP) را امضا کردند. اما این امر باعث چه تغییراتی شده است؟ بدون امریکا- که جو بایدن، رییسجمهور دموکرات آن جرات نمیکند که با رفع اشتباه ترامپ محافظهکاران در حزب خود را آزار دهد- تاثیر اقتصادی کمتر از آن چیزی بوده است که قبلا تصور میشد.
برخی از جفتهای داخل گروه، به ویژه آنهایی مانند ویتنام و کانادا که توافقنامههای تجارت آزاد نداشتند، افزایش زیادی در تجارت داشتهاند. طبق گفتههای موسسه رقابت آسیایی که یک مرکز تحقیقاتی در سنگاپور است، در برخی صنایع، ارزش واردات در داخل هر بلوک تا ۹/۲۲ درصد و ارزش صادرات تا ۶/۱۱ درصد به ازای هر کاهش تعرفهها افزایش یافت. اما شوکهای تجاری مانند همهگیری کرونا، جنگ تجاری ایالات متحده و چین و جنگ واقعی در اوکراین، تصویر و تحلیل دادهها را پیچیدهتر کرد.
شرکتها همچنین در به دست آوردن منافع احتمالی ناشی از کاهش تعرفههای بزرگ کند بودهاند و کشورهای عضو نیز در اجرای کامل توافقنامه غول پیکر شکست خوردهاند. دبورا المز از مرکز تجارت آسیایی در سنگاپور خاطرنشان میکند که توافق شراکت جامع و پیشروی ترنس-پاسیفیک هیچ دبیرخانه اختصاصی با مسوولیت تمام وقت برای اجرا ندارد: «آنها یکی را راهاندازی نکردند، چرا که ما پیشبینی میکردیم که اینجا جایی است که امریکا مسوولیت را میپذیرد.» با این حال، کشورهای دیگر، از جمله بزرگترین رقیب امریکا، برای پیوستن به این توافق جنجال زیادی به پا کردهاند. اندونزی، فیلیپین، کره جنوبی و تایلند همگی برای پیوستن به آن ابراز علاقه کردهاند.
این معاهده ممکن است به زودی اولین عضو جدید خود را داشته باشد: انتظار میرود بریتانیا به «توافق اصولی» برای پیوستن به آن دست یاید. این امر، درخواستهای چین و تایوان را که در اواخر سال ۲۰۲۱ ارسال شده بودند، مورد توجه قرار میدهد. رسیدگی این گروه به پیشنهادات رقابتی پیامدهای بزرگی بر توازن قدرت در آسیا و همچنین آینده آنچه از سیستم معاملاتی بینالمللی لیبرال باقی میماند، خواهد داشت. سیستم معاملاتی میریا سولیس از موسسه بروکینگز، یک اندیشکده در واشنگتن، میگوید: «همانطور که توانایی پروژه شراکت ترانس پاسفیک توسط ایالات متحده آزمایش شده است، اکنون توسط چین نیز آزمایش خواهد شد.
نتیجه دادگاه ترامپ میتواند روی انتخابات آینده ریاستجمهوری امریکا نیز تاثیر داشته باشد؟ هنوز مشخص نیست اما باید که در نهایت آیا او همچنان شانس ورود به عرصه انتخابات را خواهد داشت یا خیر.