«گل» سومین مخدر مصرفی در کشور

معاون پژوهشی موسسه کادراس با بیان اینکه بر اساس مطالعات شیوع‌شناسی که در دهه ۹۰ در مورد سوءمصرف مواد مخدر در ایران انجام شد ماده مخدر «گل» یا «ماریجوانا» جزو ۱۰ ماده مخدر مصرفی در ایران و در رتبه ۶ و ۷ قرار داشت، می‌گوید: اما امروزه مصرف ماده مخدر گل پس از تریاک و شیشه در کشور در رتبه سوم قرار گرفته است.

براساس آخرین آمارهای اعلام شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، میانگین سن اعتیاد در کشور ۲۴ سال است که در مقایسه با میانگین دنیا، شرایط بهتر اعلام شده است. در مقایسه جهانی نیز ایران از نظر شیوع مصرف شرایط بهتری دارد و شیوع مصرف در میانگین دنیا هفت و در ایران حدود پنج است- پنج درصد جامعه فعال-. در این میان و در تقسیم‌بندی کلی مواد صنعتی و سنتی در کشور ما، ۷۵ تا ۸۰ درصد استفاده به صورت سنتی و ۲۰ تا ۲۵ درصد به صورت صنعتی است که در این بین، تریاک رتبه اول را دارد.

همچنین دومین ماده پرمصرف به ویژه میان نسل جوان در حال حاضر گل است و سپس مصرف شیشه سومین ماده مصرفی در کشور است، اما در مورد مصرف تریاک باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد که این ماده چون به صورت سنتی و از زمان‌های دور مصرف آن رایج بوده است، می‌توان گفت بیشتر افرادی که در رنج سنی ۴۰ تا ۶۰ سال هستند، تریاک مصرف می‌کنند. به گفته او در این میان مقبولیت ماده‌ای در جامعه به نحوه مصرف آن نیز باز می‌گردد، چون شیوه مصرف تریاک سخت است، یعنی نیاز به این است که فرد در مکانی مشخص و با ابزاری ویژه مصرف کند، گرایش جوانان به آن را کمتر کرده است، در مقابل از آنجا که مصرف موادی مانند گل و شیشه راحت‌تر بوده در میان جوانان رایج‌تر است و گروه‌های سنی جوان را بیشتر در معرض تهدید قرار داده است.

گل محدود به جغرافیا نیست

منصور براتی، معاون پژوهشی موسسه کادراس نیز در مورد اعتیاد به مخدر «گل» می‌گوید: «گل» از مواد مخدری است که محدود به جغرافیا نیست و در همه جا قابل کشت است و به همین جهت مصرف آن سهل‌تر و میزان مصرف آن در دو دهه گذشته در دنیا زیاد شده است و در برخی از کشورها نیز ممانعت قانونی مصرف این ماده برداشته شده است.

تمایل به مصرف روانگردان بیشتر

این کارشناس پژوهشی با بیان اینکه متاسفانه در بین اقشار جوان و نوجوان این تصور ایجاد شده که این ماده اعتیادآور نیست، بیان می‌کند: از زمانی که این قبح‌زدایی انجام گرفته مصرف این ماده مخدر در جهان بالا رفته و از طرف دیگر میزان HTC (ماده روانگردان) موجود در گل نیز افزایش یافته است به‌طوری که مثلا در امریکا در سال ۱۹۹۵ میزان HTC موجود در گل حدود ۴ درصد بوده و در سال ۲۰۰۵ به ۱۶ درصد رسیده است که این مهم بیانگر این است که بازار روانگردان بیشتری را می‌طلبد.

مصرف گل در برخی کشورها پزشکی بوده و با تجویز پزشک به شکل دارو مصرف می‌شود و در برخی کشورها مانند کشور هلند مصرف تفریحی داشته و مصرف آن بر اساس قوانین و چهارچوب‌های تعیین شده آزاد است در امریکا نیز مصرف پزشکی و تفریحی گل در ۱۳ ایالت قانونی شده است.براتی در ادامه به تجاری‌سازی مصرف «گل» اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: وقتی تولید و مصرف گل تجاری‌سازی می‌شود بنگاه‌های اقتصادی به‌شدت درگیر این مسیر شده و لابی انجام می‌شود و فروشگاه‌ها و تولیدکنندگان جزو سیاست‌گذاران می‌شوند و به همین دلیل برای برگشت از این مسیر و قانونی شدن، مسیر سختی باید طی شود.

اثرات توهم‌زای گل

داریوش تقی‌زاده، کارشناس حوزه اعتیاد نیز در مورد اعتیاد به گل معتقد است: تترا هیدروکانابینول (HTC) محرک عصبی و ماده اصلی و خطرناک‌ترین بخش ماده مخدر گل است که اثرات توهم‌زا دارد و علت خطرناک بودن مصرف گل همین عامل توهم‌زاست که از درختچه شاهدانه گرفته می‌شود. او ادامه می‌دهد: ماده

 تترا هیدروکانابینول موجود در گل باعث می‌شود بخشی از مغز تخریب شود و عملکرد شناختی، ادراک و احساس فرد دچار اختلال شود و سوء مصرف این ماده مخدر عوارض و آسیب‌های زیادی برای فرد و جامعه در پی خواهد داشت. این کارشناس حوزه اعتیاد با اشاره به اینکه ماده مخدر گل به عنوان خطرناک‌ترین ماده مخدر و دروازه ورود به مواد مخدر دیگر است، بیان می‌کند: ۷۶ درصد از معتادان اعلام کرده‌اند که در سنین بین ۱۶ تا ۱۸ سال الکل یا حشیش استفاده می‌کرده‌اند که این نشان می‌دهد ۷۶ درصد معتادان از این دروازه و مسیر عبور کرده‌اند.

کنجکاوی  عامل اصلی گرایش به مواد مخدر

به گفته وی، بر اساس مطالعات انجام شده کنجکاوی اولین عاملی است که منجر به مصرف مواد مخدر در جوانان و نوجوانان می‌شود ۲۷,۲ درصد معتادین با انگیزه کنجکاوی و کسب یک تجربه جدید یا ماجراجویی مواد مخدر را استعمال کرده‌اند. تقی‌زاده یادآور می‌شود: ابراز وجود و فشار همسالان مخصوصا در مصرف ماده مخدر گل که به صورت دسته جمعی مصرف می‌شود از دیگر عوامل گرایش به مواد مخدر است. برای واکسینه شدن در برابر اعتیاد باید اطلاعات و آگاهی نوجوانان و جوانان در این زمینه بالا باشد و ارتباط خانواده و فرزندان صمیمی و عاطفی و کامل باشد.