توافق ایران و عربستان چه تاثیری بر صنعت نفت ایران دارد؟
پیام روشن آشتی دیپلماتیک با عربستان برای صنعت نفت ایران کمرنگ شدن تحریم‌ها است. توافق میان ایران و عربستان چه تاثیری بر صنعت نفت ایران دارد؟
به گزارش جهان صنعت، هر چند هنوز آثار توافق ایران و عربستان در صنعت نفت کشور دیده نشده اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در صورت همکاری اقتصادی میان دو کشور، سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس هم برای این همکاری‌ها پیش‌قدم می‌شوند. این همان نقطه‌ای است که فشار بر صنعت نفت را کم خواهد کرد.
از سویی ایران ۲۸ میدان مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه دارد که بخش قابل‌توجهی از آنها با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس مشترک است. از بزرگ‌ترین میدان گازی جهان- پارس‌جنوبی- که ایران با قطر شریک است تا میادین کوچک و بزرگ نفت و گاز که اغلب آنها به دلیل کمبود منابع برای سرمایه‌گذاری یا به حال خود رها شده‌اند یا معطل سرمایه هستند و یا به دلیل عدم تعامل توسعه در آنها متوقف مانده‌اند.
در این میان، ایران با داشتن مرز مشترک آبی در پنج میدان نفتی اسفندیار، آرش، فروزان، فرزاد A فارس ۱ و فرزاد B فارس ۲ با عربستان مشترک است. توسعه در این میادین به کندی در حال انجام است، این در حالی است که عربستان به سرعت در حال برداشت از این میادین است.
برقراری روابط دیپلماتیک با عربستان علاوه بر کاهش تنش‌های منطقه‌ای این پیام را هم به دنبال داشته که عربستان در میادین مشترک با ایران همکاری داشته باشد؛ همکاری‌ای که می‌تواند به توسعه میادین معطل بینجامد.
کمرنگ شدن تحریم‌های آمریکا و غرب
یک کارشناس بین‌الملل انرژی بیان کرد: عربستان در سال گذشته میلادی حدود ۱۶۰ میلیارد دلار از فروش نفت سود کسب کرد و تمایل دارد این سود را در کشورهایی سرمایه‌گذاری کند. اگر در ایران یا کشورهایی که منافع مشترک با ایران دارند سرمایه‌گذاری کند، طبیعی است که منفعت دوسویه خواهد برد. از سویی ایران، عربستان و کویت در یک میدان مشترک به نام آرش با هم شریک هستند، طبعا سرمایه‌گذاری در این میدان به نفع سه کشور خواهد شد.
محمود خاقانی با بیان اینکه چین هم از این همکاری نفع خواهد برد، تصریح کرد: قطعا این همکاری‌ها به نفع چین خواهد بود، زیرا چین یکی از بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان است، اما آیا ایران هم در این میان سودی به دست می‌آورد؟
طبیعی است که این همکاری دیپلماتیک چارچوب تحریم‌های آمریکا را شکسته است، به عبارت دیگر چین این تحریم‌ها را شکسته است. اگر ایران بتواند ترک‌هایی که به کمک چین در تحریم‌های غرب ایجاد شده را بشکند، این موضوع می‌تواند دستاورد بسیار خوبی برای کشور باشد و ما را وارد فاز جدیدی می‌کند .
وی در پاسخ به این سوال که همکاری ایران و عربستان در اوپک چقدر اهمیت دارد، گفت: این نکته را باید مورد توجه قرار داد که رقابت بین ایران و عربستان در اوپک مربوط به زمانی است که تولید نفت ایران حدود ۴ میلیون و بیشتر در روز بود. در شرایط کنونی، ایران رقیب سرسختی در اوپک برای عربستان نیست اما به نظر می‌رسد با توجه به تعاملاتی که ایجاد شده، ایران و عربستان وارد یک فاز جدید همکاری خواهند شد.
کارشناس بین‌الملل انرژی افزود: از سویی باید توجه داشت که شرایط امروز شبیه چهار دهه گذشته که آمریکا واردکننده نفت بود، نیست و این کشور با صادرات نفت سعی می‌کند تا توازن میان تولید و عرضه را برقرار کند. آمریکا به اوپک و اوپک‌پلاس فشار وارد می‌کند.
خاقانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر هم اوپک و هم اوپک پلاس تمایل ندارند که تولید نفت افزایش یابد، شاید در آینده تحول جدیدی یک سازمان جدید از مصرف‌کنندگان نفت خام ایجاد شود که در برابر تصمیم‌های اوپک و اوپک‌پلاس مقابله کنند. البته این موضوع یک احتمال است که برخی از کارشناس‌های انرژی به آن فکر می‌کنند.
عربستان در ایران سرمایه گذاری می‌کند؟
حسن مرادی کارشناس انرژی و نماینده پیشین مجلس هم در این رابطه گفت: به اعتقاد من عربستان حسن نیت خود را نشان داده است. در فاصله کمی که بعد از اعلام برقراری روابط ایران و عربستان شکل گرفته، عربستان علاقه خود را برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ایران هم اعلام کرده است.
او با اشاره به تمایل عربستان به سرمایه‌گذاری در میدان نفتی آرش اظهار کرد: توسعه این میدان به نفع هر سه کشور ایران، کویت و عربستان است و امیدواریم دولتمردان با جدیت و درایت، با عربستان به تفاهم برسند و اجازه بدهند که عربستان در پروژه‌هایی که برد- برد است، با ایران وارد همکاری اقتصادی شود.
این کارشناس انرژی درباره نقش همکاری ایران و عربستان در تصمیم‌های اوپک هم گفت: اگر چه سهم ما در اوپک در حال حاضر کم است اما نقش ما کم نیست. ما جزو اولین موسسان اوپک بودیم و نقش سیاسی ما در اوپک تعیین‌کننده است.
او افزود: به‌طور حتم این همکاری می‌تواند به عنوان یک الگو برای دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس باشد و در میادین مشترک با عراق، کویت، قطر و سایر حوزه‌های مشترک می‌توانیم پروژه‌های توسعه‌ای را به سرعت پیش ببریم.
تصور سرمایه‌گذاری عربستان در ایران منطقی نیست
مرتضی بهروزی‌فر کارشناس انرژی اما نظر دیگری دارد. او در این رابطه گفت: رفع تنش بین ایران و عربستان و هر کشور دیگری، می‌تواند به تقویت و بهبود فضای بین‌المللی ایران کمک کند، این کاملا طبیعی و مشخص است. اگر روابط ایران و عربستان عادی شود، می‌تواند به عنوان الگویی برای برقراری روابط با سایر کشورهای دنیا باشد.
او با بیان اینکه مشکلات اقتصادی کشور با دیپلماسی حل خواهد شد، خاطرنشان کرد: برقراری روابط با کشورهای دنیا و خروج از انزوای کنونی می‌تواند موجب افزایش سرمایه‌گذاری در کشور شود. در نظر داشته باشیم که چه بخواهیم و چه نخواهیم، عربستان رقیب بزرگ ما در بازارهای نفت دنیا است.
بهروزی‌فر تصریح کرد: اینکه تصور کنیم عربستان در ایران سرمایه‌گذاری کند و تولید نفت ایران را افزایش دهد، منطقی نیست. شاید برای حسن نیت کمک‌هایی هم از سوی این کشور انجام بگیرد، اما در بلندمدت رقابت ایران در بازار نفت به نفع عربستان نیست.
او افزود: باید در نظر داشت که حتی اگر عربستان بخواهد سرمایه‌گذاری کند، با توجه به تحریم‌هایی که ایران گرفتار آنهاست، هنوز این موضوع امکان‌پذیر نخواهد بود.
این کارشناس انرژی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا همکاری ایران و عربستان در اوپک به نفع دو کشور خواهد بود یا خیر، گفت: با توجه به اینکه سال‌ها تحت تحریم قرار داریم، در نتیجه از تصمیم‌های اوپک در مورد کارت کاهش تولید اوپک یا اوپک‌پلاس مستثنا بوده‌ایم. اما زمانی که تنش ما با کشورهای عضو اوپک کاهش یابد و با تمام توان وارد بازار شویم طبعا رقابت‌ها بازخواهد گشت.
بهروزی‌فر تاکید کرد: چه بخواهیم و چه نخواهیم عربستان به عنوان بزرگ‌ترین کشور عربی حوزه خلیج فارس نقش بسیار مهمی در منطقه دارد. دیدیم وقتی که عربستان جلو آمد سایر کشورها مانند کویت و امارات هم از عربستان تبعیت کردند. بهبود روابط با عربستان به‌طور حتم باعث بهبود روابط با بقیه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می‌شود و مشکلات ما را کمتر خواهد کرد.
