مشکلات تخصیص ارز به شرکت‌های دارویی حل نشده است
رییس هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی با انتقاد از مشکلات تخصیص ارز به شرکت‌های دارویی از بهمن ماه سال گذشته، نسبت به وقوع کمبودهای دارویی در صورت تداوم این روند هشدار داد.
دکتر محمد عبده‌زاده در نشست خبری سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی با اشاره به مشکلات صنعت دارو، کمبود نقدینگی، بلاتکلیفی وضعیت تخصیص ارز و افزایش بهای تمام‌شده داروها و سخت‌گیری در قیمت‌گذاری داروها را از جمله این مشکلات خواند و افزود: باید توجه کرد که سیاست کلان کشور برای سال جاری، مهار تورم و رونق تولید است . نمی‌شود همه عوامل موثر بر اجزاء دارو مشمول قیمت‌گذاری نباشند و ارز آزاد باشد، اما محصول نهایی مشمول قیمت‌گذاری شود. در این شرایط قیمت تمام شده شرکت‌ها افزایش می‌یابد و قیمت‌گذاری به این صورت می‌تواند منجر به کمبود شود.
باید صنعت دارویی کشور را سرپا نگه داریم
او ادامه داد: اگر بخواهیم از بیماران حمایت کنیم، راهی نداریم جز اینکه صنعت‌مان سرپا بماند تا بتواند برای کشور داروی با کیفیت مناسب و با قیمت مناسب تولید کند. برای سرپا ماندن صنعت نیز به یکسری ابزارها و نیازمندی‌ها نیاز داریم که بارها به دولت، مجلس و... اعلام شده است.
همیشه صحبت ما درباره ارز تک‌نرخی، قیمت‌گذاری مناسب، بازسازی زیرساخت‌ها، توسعه صادرات و ... است. عبده‌زاده با تاکید بر لزوم تک نرخی شدن ارزو دارو و با هشدار نسبت به بروز کمبودهای دارویی در صورت عدم حمایت از صنعت، گفت: کمبود دارو، واردات فوریتی را به دنبال دارد. در این شرایط نه سازمان غذا و دارو و نه وزارت بهداشت، فرصتی برای کنترل کیفی ندارد و ریسک آن بالا است. بدترین شیوه تامین، تامین فوریتی است و بهترین نوع، تولید داخلی و واردات رسمی است که محصول ثبت می‌شود.
تامین دارو فقط بر عهده وزارت بهداشت نیست
رییس هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی افزود: یکی از نگرانی‌های ما در سال گذشته بحث تخصص به موقع ارز بود که اعلام کردیم این اقدام برای حوزه دارو و تجهیزات پزشکی ۲۴ تا ۴۸ ساعت باشد که شرکت‌ها یک ماه در صف بانک مرکزی نمانند و در این باره تصمیم‌گیری شد، اما مجددا آخر سال شرایط را به همان بالای یک ماه بازگرداندند. در حال حاضر شرکت‌ها مشکل تخصیص ارز دارند و ثبت سفارش‌شان در نوبت است. هر کس تکلیفی دارد، تامین دارو فقط با وزارت بهداشت نیست، بلکه مسوول تامین ارز، تامین ریال
و ... باید وظایف‌شان را انجام دهند و بدانند که بحث دارو و تجهیزات شوخی نیست.
عدم دریافت ارز از بهمن ماه سال گذشته
عبده‌زاده با بیان اینکه شرکت‌ها از بهمن ماه سال گذشته تاکنون ارز دریافت نکرده‌اند، هشدار داد: پیش‌بینی می‌کنیم در صورت ادامه این روند در تیر و خرداد ماه افزایش تصاعدی کمبودهای دارویی را خواهیم داشت. زیرا موجودی مواد اولیه دارویی برای تامین دارو، کاهش یافته است.
بودجه در نظر گرفته شده کافی نیست
در ادامه این نشست، دکتر پیرصالحی - عضو هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی- نیز گفت: در تامین نقدینگی شرکت‌ها از دو مسیر اقدام می‌کنیم؛ همه فروش شرکت‌ها به شرکت‌های پخش هستند و این شرکت‌ها دارو را در اختیار داروخانه‌های بخش خصوصی یا بیمارستان‌ها و داروخانه‌های بخش دولتی قرار می‌دهند. همه اینها پول‌شان را از بیمه‌ها دریافت می‌کنند و بودجه ۶۹ هزار میلیاردی دارو که برای امسال در نظر گرفته شده، باید به بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و بیمه‌ها تزریق شود تا به سیستم دارویی پرداخت شود که البته اعلام کردیم این بودجه کافی نیست. او گفت: از آنجایی که هم از طریق سازمان برنامه و بودجه پول به موقع پرداخت نمی‌شود و هم پولی که به بخش دولتی داده می‌شود، در جای دیگری هزینه می‌شود،
امروز بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان طلب شرکت‌های پخش از بخش دولتی است که ۱۰ هزار میلیارد تومان برای بیمارستان‌ها و پنج هزار میلیارد تومان آن برای سایر بخش دولتی است. در بخش داروخانه‌ای هم داروخانه‌ها ۲۴ هزار میلیارد تومان طلب از بیمه‌ها دارند که باید پرداخت شود. عملا این کمبود نقدینگی فشارش را به صنعت وارد می‌کند. در عین حال قرار بود که تامین مالی و نقدینگی از طریق سیستم بانکی انجام شود که به اندازه کافی انجام نشد و ۱۵ هزار میلیارد تومانی که قرار بود از طریق بانک‌ها به صورت وام در اختیار شرکت‌های دارویی قرار گیرد، نیز محقق نشد.
کاهش هزینه‌های دارویی نباید روی دوش صنعت داروسازی باشد
همچنین هاله حامدی‌فر- عضو هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی- ایران در این نشست خبری گفت: به عنوان یک تولیدکننده بخش خصوصی که در حوزه تامین عمده داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج کشور را برعهده دارد، اعلام می‌کنم که بحث هزینه دارو با قیمت آن مخلوط شده است. باید توجه کرد که هر دولتی می‌تواند بر اساس سیاست‌ها و منابعش، هزینه‌های دارویی را برای مردم خودش تامین کند.
این بحث هزینه مردم برای دارو است و ارتباطی به قیمت دارو ندارد. صنعت وظیفه دارد که به موقع و با کیفیت استاندارد دارو را تولید کند و از طرفی باید بنگاه اقتصادی را هم برای افراد شاغل در آن، سرپا نگه دارد. بنابراین دغدغه‌ای که می‌گوییم افزایش قیمت دارو برای مردم نداریم، بسیار هم خوب است و ما هم استقبال می‌کنیم. حتی دولت می‌تواند اعلام کند که از امسال دارو را برای مردم رایگان می‌کند، اما این نباید روی دوش صنعت داروسازی باشد و دولت باید این حمایت را انجام دهد.
حجم عظیمی از مشکلات را بخش خصوصی حل کرده است
اوافزود: در تمام سال‌های اخیر شعار ما درباره تقویت تولید بوده است و در این سال‌ها به این نتیجه رسیدیم که بخش خصوصی مشکل مردم را مرتفع کرده است. تولید داروهای دانش‌بنیان، عمدتا در حوزه داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج هستند. باید توجه کرد که در داروی بیماران خاص و صعب‌العلاج عمدتا یک یا دو تولیدکننده در کشور دارد و تولیدکننده نمی‌تواند به محض زیان‌ده شدن دارو، تولید را کنار بگذارد. زیرا فاجعه انسانی رخ می‌دهد. در عین حال این داروها هم به صورتی نیست که اگر دچار کمبود شدند، بتوانیم به صورت فوریتی وارد کنیم و به صورت فوریتی هم قابل تامین نیستند.
کافی است که یکی از این داروها از مسیر تولید خارج شوند که با یک معضل سلامت مواجه می‌شویم. زیرا بیماران به صورت مزمن این داروها را مصرف می‌کنند. در ۱۰ سال گذشته خیلی وقت‌ها می‌دیدیم که به دلیل کمبود داروهایی مانند هموفیلی، تالاسمی و... جلوی داروخانه‌ها شلوغ می‌شد، اما اکنون این مشکلات را نمی‌بینیم؛ چراکه تولید داخلی این داروها اتفاق افتاد. باید توجه کرد که اکنون کمر تولیدکننده دانش بنیان و خاص و صعب‌العلاج دارد می‌شکند.
در شرایط کنونی صنعت دارو در حال تحلیل است
حامدی‌فر گفت: بحث سر این است که صنعت دارو در شرایطی است که نه‌تنها توان توسعه را ندارد، بلکه در حال تحلیل است. ما دو قضیه داریم؛ یکی اینکه برای توسعه بازار توان داشته باشیم و دوم اینکه تسهیل کنیم. اینکه بگوییم صادرات و ارزآوری چیز خوبی است، کافی نیست و فقط هم در دست صادرکننده نیست. در عین حال بحث قیمت هم در صادرات اثرگذار است. به‌طوری که در زمینه داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج، کشورهای همسایه دیگر صادرات رسمی از ما انجام نمی‌دهند.
زیرا می‌توانند دارو را با قیمت پایین و به راحتی در بازار ما جمع کنند و به صورت قاچاق معکوس به کشورهایشان ببرند. ما عکس داروهایمان را از کشورهای حوزه خلیج فارس و ... داریم که دارند به این صورت داروهای ما را استفاده می‌کنند. اگر آمار صادرات دارویی کشور را قبل و بعد از دو نرخی شدن ارز نگاه کنید، صادراتی که یکسال به حدود ۱۷۰ میلیون دلار هم رسید اکنون به ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار آن هم با زحمت می‌رسد.
تولید رانت با ارز چند نرخی
در ادامه این نشست، دکتر نجفی عرب، عضو هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، گفت: با ارز چند نرخی، تولید رانت می‌شود. اگر قرار باشد ارز چند نرخی داشته باشیم، نمی‌توانیم چرخ اقتصاد را بچرخانیم. در عین حال بحث قیمت‌گذاری دستوری در کالاها مفهوم ندارد. در حالی که در دارو همواره با قیمت‌گذاری دستوری مواجه بودیم و بعد انتظار داریم بازار پیش رود.
وقتی کالایی برای تولیدکننده منطق اقتصادی نداشته باشد، مشخص است که تولید نمی‌کند. بنابراین از بزرگ‌ترین مشکلات ما بحث قیمت ارز چند نرخی و قیمت‌گذاری دستوری است. درعین حال ساختار سازمان غذا و دارو هم باید اصلاح شود. زیرا اساسنامه آن به تصویب نرسیده و تعارض منافع در آن وجود دارد. باید به سمت حل این مشکلات رویم. باید در کار رقابت وجود داشته باشد، اما اکنون رقابتی در سیستم دارو وجود ندارد.
موجودی داروها کم است
در ادامه این نشست دکتر علی محرابی، عضو هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، با بیان اینکه در حال حاضر به‌طور کلی موجودی مواد تولید دارو زیر شش ماه است و در برخی موارد زیر سه ماه است، گفت: این موضوع آینده سختی را برای ما نشان می‌دهد. حال در کنار این دشواری‌هایی که صنعت با آنها مواجه است، محدودیت قیمت را هم می‌گذاریم.
عدم آزادسازی قیمت باعث شده که مواد تولید دارو در کشور زیر شش ماه و در برخی موارد کمتر باشد. همچنین موجودی محصولات آماده شده در پخش‌ها با سرعت زیادی در حال کاهش است و تا چند ماه دیگر در شرکت‌های پخش هم موجودی باقی نمی‌ماند. او با بیان اینکه اگر آزادسازی قیمت را در همه حوزه‌ها انجام دهیم و تنها در یک حوزه قیمت‌گذاری را نگه داریم، آن حوزه دچار مشکل می‌شود، گفت: باید قیمت‌گذاری عادلانه باشد و کمیسیون قیمت‌گذاری تشکیل شود و به حرف تولیدکننده‌ها گوش کنند تا بتوانیم محصولات‌مان را سروقت و با برنامه‌ریزی تحویل دهیم.
