بورس سوار بر قطار رشد
روز گذشته شاخص کل بورس تهران دوباره رکوردشکنی کرد وارد تراز جدیدی شد؛ شاخص کل در این روز توانست تا محدوده دو میلیون و 500 هزار واحد برسد و کام سهامداران را شیرین کند. البته این رشد شاخص همراه با ورود نقدینگی به بازار بود و بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که رشد بورس حداقل تا فصل مجامع ادامه‌دار خواهد بود.
حدود سه ماه است که بورس تهران روند صعودی را آغاز کرده و احتمالا این روند تا دو ماه آینده نیز ادامه‌دار باشد در نتیجه می‌توان گفت نیمه ابتدایی سال بازار تا حدود زیادی مثبت است و اصلاحات سنگینی را تجربه نخواهد کرد.
از سوی دیگر به گفته کارشناسان یکی از محرک‌های اصلی حرکت بازار سرمایه قیمت دلار است که یک فضای رشدی را تجربه می‌کند و بازار سرمایه در حال حاضر در سطح تعادلی خود قرار دارد. در حال حاضر دلاری که براساس آن در بازار سرمایه معامله انجام می‌شود حدود ۳۸ هزار تومان است که یک اختلاف حدود ۴۳ درصدی با قیمت دلار در بازار آزاد دارد و این نشان می‌دهد که انتظارات بر این است که دلار حواله جای رشد دارد.
طبق تجربه سنوات گذشته، بازار بر مبنای انتظارات حرکت می‌کند و انتظاری که برای افزایش قیمت دلار موثر در بازار (و نه قیمت دلار بازار آزاد) وجود دارد، دلیل محکمی برای خریدارانی است که از موضع خود در بازار بورس کوتاه نمی‌آیند. واقعیت این است که بازار همیشه به افرادی که منتظر اصلاح هستند رکب می‌زند و طی این چند هفته مدار بازار بر روی رشد حرکت می‌کند.
به نظر می‌رسد سطح تعادلی بازار بر روی ۲۵۰ میلیارد دلار باشد که در این محدوده‌ها می‌تواند استراحتی داشته باشد. میانگین ارزش معاملات در حال حاضر بین ۱۵ تا ۱۷ میلیارد دلار است که در این محدوده‌ها هر اصلاح کوتاهی فرصتی برای ورود است. سه معیار اساسی برای ارزیابی بازار وجود دارد. نخست قیمت دلار، دوم نرخ بهره بانکی و سوم نرخ‌های جهانی است. استنباط فعلی از بازار این است که بر خلاف سال ۹۹ بازار در سطح تعادلی قرار دارد. در سال ۹۹ بسیاری از پارامترها نشان‌دهنده حبابی بودن بازار بود ولی هم‌اکنون شاخص کل در مرز حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی بسیاری از معیارهایش با آن سال متفاوت است.
بورس نزولی می‌شود؟
حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه به خبرآنلاین گفت: سال‌ها است که رشد بورس در نتیجه توسعه شرکت‌های صنعتی و معدنی و خدماتی و رشد درآمد شرکت‌ها حاصل از تولید یا خدمات نبوده است، بلکه عمدتا در نتیجه رشد تورم بوده است و تورم منجر به رشد درآمد ریالی خیلی از شرکت‌ها شده است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: در چند سال اخیر تولید ناخالص داخلی نه تنها صفر بوده است بلکه منفی نیز بوده است؛ در سال ۱۳۹۴ نزدیک به ۴۲۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی داشته‌ایم و در حال حاضر تولید ناخالص داخلی به ۲۸۰ میلیارد دلار رسیده است که در نتیجه کاهش درآمدهای نفتی و کاهش ارزش پول ملی بوده است و در نتیجه درآمد سرانه در کشور کاهش چشمگیری پیدا کرده است.
میرمعینی در ادامه گفت: در چند سال اخیر از نظر ریالی درآمد شرکت‌ها دو تا سه برابر شده است که در نتیجه رشد قیمت‌ها یا جهش تورمی بوده است و این رشد شاخص کل بورس سوء مدیریت‌ها را از طریق تورم پوشش داده است و شرکت‌ها عمدتا نتوانستند رشد واقعی و حقیقی را که باید از میزان تولید یا توسعه کسب و کار باشد را به نمایش بگذارند و در نتیجه رشد شاخصی که ما شاهد آن هستیم در نتیجه رشد عمومی قیمت‌ها یا جهش تورم است.
او در ادامه در خصوص شرایطی که در سال ۱۳۹۹ منجر به سقوط بورس شد؛ گفت: طول سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ دلایلی از قبیل کم‌عمق بودن بازار، عدم هماهنگی و مدیریت صحیح بازار سرمایه و عدم آمادگی بازار سرمایه برای جذب نقدینگی منجر به ایجاد یک دوره هیجانی در بازار سرمایه شد و خیلی از شرکت‌ها وارد فاز حباب شدند و به ارزندگی نرسیدند و تمام عوامل دست به دست یکدیگر دادند تا بازار شروع به ریزش کند و ناهماهنگی در ساختار تصمیم‌گیری دولت و افزایش نرخ‌بهره و صندوق‌هایی که به بازار عرضه شد دست به دست یکدیگر دادند تا روند بازار سرمایه به سمت تنزل حرکت کند و در نهایت افت دو سال‌های رقم خورد که تاثیر بسیار زیادی بر اعتماد مردم گذاشت و تنها یک عامل نبوده است که بر سقوط بورس تاثیر گذاشت، بلکه چندین عامل دست به دست یکدیگر دادند.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به اینکه خیلی بعید به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی افت ناگهانی شاخص کل بورس رقم بخورد؛ گفت: «در صورتی که جریان سیاسی به حالت تنش‌زا بازگردد و قیمت دلار در بازارهای موازی رشدهای شارپی را تجربه کند، ممکن است شاهد افت شاخص کل بورس باشیم و در صورتی که رخ‌دادهای خاص سیاسی نداشته باشیم، به نظر نمی‌رسد که شاخص کل بورس دچار روند کاهشی شود.در حال حاضر بازار سرمایه در مسیر درستی در حال حرکت است و تعداد انگشت‌شماری از سهم‌های کوچک رشد حبابی را تجربه می‌کنند و کلیت بازار مدیریت شده است.
بازار از دریچه معاملات
شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز سه‌شنبه، ۱۲ اردیبهشت با ۳۷ هزار و ۶۹۰ واحد افزایش و ورود به کانال ۲.۵ میلیون واحد، در ارتفاع ۲ میلیون و ۵۱۸ هزار واحدی ایستاد. شاخص هم‌وزن با ۲۰ هزار و ۴۳۴ واحد افزایش به ۸۴۵ هزار و ۳۹۶ واحد و شاخص قیمت با ۱۲ هزار و ۳۸ واحد رشد به ۴۹۸ هزار و ۵۳ واحد رسید.
روز سه‌شنبه در معاملات بورس تهران، بیش از ۲۳ میلیارد و ۷۸ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۱۷۵ هزار و ۵۸ میلیارد ریال معامله شد. فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با چهار هزار و ۵۴۳ واحد، مخابرات ایران (اخابر) با سه هزار و ۹۴۲ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با سه هزار و ۳۰۹ واحد، توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) با ۲ هزار و ۱۲۰ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با یک هزار و ۸۴۱ واحد و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با یک هزار و ۲۳۳ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند.
همچنین پتروشیمی پردیس (شپدیس) با ۳۷۴ واحد، پتروشیمی شیراز (شیراز) با ۲۷۷ واحد، نفت سپاهان (شسپا) با ۱۹۶ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس داشتند. بر پایه این گزارش، روز گذشته ایران خودرو (خودرو)، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو (خگستر)، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، سایپا (خساپا)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، بانک ملت (وبملت) و بانک صادرات ایران (وبصادر) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند. گروه خودرو هم در معاملات روز سه‌شنبه صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه چهار میلیارد و ۱۹۵ میلیون برگه سهم به ارزش ۲۱ هزار و ۹۳۸ میلیارد ریال دادوستد شد.
شاخص فرابورس نیز در چهارمین روز کاری هفته بیش از ۵۷۷ واحد افزایش داشت و به ۳۱ هزار و ۷۲۲ واحد رسید. در این بازار بیش از ۹ میلیارد و ۴۱۸ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات این روز فرابورس بیش از ۵۲۰ هزار و ۵۵۷ نوبت بود. فولاد هرمزگان جنوب (هرمز)، سرمایه‌گذاری مالی سپهر صادرات (وسپهر)، پتروشیمی زاگرس (زاگرس)، گروه انتخاب الکترونیک آرمان (انتخاب)، بیمه پاسارگاد (بپاس) و بانک دی (دی) تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس داشتند. در مقابل پلیمر آریاساسول (آریا)، سنگ آهن گهرزمین (کگهر) و پالایش نفت لاوان (شاوان) با تاثیر منفی بر این شاخص همراه بودند.
