کانکس‌نشینی به جای اجاره خانه
گروه راه و شهرسازی|
آن طور که یکی از خبرگزاری‌های داخلی کشور گزارش کرده است، بسیاری از مشاوران املاک در پی افزایش اجاره‌بها در سال‌های اخیر به تازگی از روش جدید سکونت برخی مستاجران خبر داده و گفته‌اند کانکس نشینی جایگزین اجاره خانه شده است. این در حالی است که به باور گروهی از کارشناسان، کمبود عرضه مسکن شعله‌های تورم ملک را مشتعل‌تر کرده است، از این رو، دولت برای تضمین برنامه انبوه‌سازی خود، باید زمینه‌های صنعتی‌سازی را نیز فراهم آورد، چرا که بدون صنعتی‌سازی، قیمت ساخت و سازها کاهش نمی‌یابد.
اگر چه، کانکس با یک واحد مسکونی صنعتی ساز، قابل قیاس نیست، اما از آنجا که کانکس نیز در کارخانه و به صورت صنعتی تولید شده است، می‌توان، اسکان در کانکس را نوعی خانه‌سازی صنعتی به شمار آورد. بی‌گمان با کمتر از 50 درصد از هزینه ساخت مسکن، می‌توان ساخت و ساز واحدهای مسکونی صنعتی ساز را رواج داد. در پی افزایش اجاره‌بها در کلان‌شهرها به خصوص در کلان‌شهری چون تهران بد مسکنی رواج پیدا کرده است به‌طوری که بسیاری از مشاوران املاک به تازگی از روش جدید سکونت برخی مستأجران خبر داده‌اند که این مساله بیشتر در حومه کلان‌شهرها در حال رخ دادن است. در سال‌های گذشته خبرهایی از اجاره زیر زمین و پشت بام در رسانه‌ها منتشر شده بود اما این‌بار در کنار آن روش‌های سکونت ظاهراً کانکس نشینی نیز رواج پیدا کرده است. به گفته کارشناسان در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از کانکس‌ها برای ساماندهی به وضعیت خانوارهای بد مسکن استفاده می‌شود و اکنون تعداد خریدوفروش این نوع از کانکس‌های مسکونی در حومه تهران روزبه‌روز افزایش می‌یابد. به گفته کارشناسان در ایران حدود ۱۹ میلیون نفر بد مسکن داریم که به نظر می‌رسد دولت باید برای این قشر فکر عاجل کند.
کانکس‌نشینی ارزان تمام می‌شود
بررسی‌های خبرگزاری مهر در برخی از سایت‌های فروش و اجاره نشان داده است که مستأجران از مناطق بالایی به مناطق پایین‌تر می‌روند تا بودجه برای اجاره داشته باشند از سوی دیگر مستأجران مناطق پایینی به سمت حاشیه‌نشینی سوق داده شده‌اند.
کانکس چند؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد، فروشندگان کانکس ۱۸ متری و ۱۵ متری را با قیمت ۳۵ و ۹۵ میلیون تومان می‌فروشند که به قول تولیدکننده کانکس یک خانواده ۳ نفره در این کانکس‌ها می‌توانند با تمام امکانات زندگی کنند. یکی دیگر از تولیدکنندگان گفت کانکس ۱۸ میلیون تومانی هم است اما به اصطلاح قوطی گفته می‌شود که بیشتر برای نگهداری از لوازم خانگی استفاده می‌شود. این تولیدکننده کانکس می‌گوید، عمده خریداران این کانکس افراد و زوج‌هایی هستند که امکان اجاره واحد مسکونی را ندارند و سعی می‌کنند بااجاره یا خرید این کانکس‌ها اسباب و وسایل خود را در آن نگهداری کرده وخود به خانه پدر و مادرشان بروند و جدا از هم زندگی می‌کنند.
یکی دیگر از شرکت‌های اجاره‌دهنده کانکس در این رابطه گفت: شرایط اجاره کانکس برای زندگی با دیگر موارد تفاوتی نداشته و شما می‌توانید یک سازه را اجاره کرده و برای تجهیز کارگاه، اسکان کارگران یا برای زندگی خانواده به صورت موقت استفاده کنید. در این شرایط فقط باید فضایی برای قرارگیری یا نصب سازه داشته باشید که پس از اجاره کانکس را به محل خود منتقل کنید و این محل نیز باید ملک شخصی شما باشد و نمی‌شود سازه را در مکان‌های عمومی یا اراضی کشوری قرار دهید. برای تکمیل گزارش به یکی از سایت‌های اجاره کانکس سری می‌زنیم وچند آگهی اجاره کانکس را بررسی کرده و با یکی از این آگهی‌دهندگان تماس گرفتیم که آیا این کانکس‌ها حمام و سرویس بهداشتی دارد یا خیر؟ یکی از اجاره‌دهندگان می‌گوید: این کانکس در حیاط یک خانه واقع شده و حمام و سرویس، گاز سه شعله و سینک ظرفشویی دارد و خانواده‌ها بدون مزاحمت صاحبخانه می‌توانند در آن زندگی کنند.
شرایط اقتصادی محرک کانکس نشینی
محمود فاطمی عقدا، رییس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص چرایی افزایش کانکس نشینی گفت: شرایط اقتصادی و افزایش قیمت‌ها مردم را به این سمت برده است که به سمت بد مسکنی حرکت کنند. همچنین از سوی دیگر افزایش قیمت مصالح باعث شده تا قیمت تمام شده مسکن نیز گران‌تر از قبل شود و این موضوع روی اجاره‌بها نیز تأثیر مستقیم دارد. وی بیان کرد: کانکس‌نشینی یکی از بدمسکنی‌هایی است که در سال‌های اخیر رواج یافته که از مناطق پایینی کلان‌شهرها به سمت حاشیه‌ها و روستاها سوق داده شده است. رییس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: برای جلوگیری از رواج کانکس نشینی تأمین مسکن مناسب اقتصادی جامعه واجاره داری نوین اولویت دولت باید قرار گیرد
به این مفهوم که سیستم اجاره کنترل شود به‌طوری که هم‌اکنون نهادهای دولتی و غیر دولتی مسکن‌هایی دارند که با توجه به نیاز جامعه و شرایط اقتصادی موجود می‌توانند اجاره دهند این در کوتاه‌مدت می‌تواند کمکی باشد به جلوگیری از بد مسکنی. وی افزود: حمایت سازمان‌ها و نهادها از بی‌خانمان‌ها و بد خانمان‌ها می‌تواند راهکار بعدی باشد تا مسکن‌سازی‌ها به پایان برسد. محمود فاطمی عقدا گفت: در کوتاه‌مدت اشتغالزایی و تحویل مسکن از سوی سازمان‌ها و نهادها برای کنترل بازار اجاره‌بها تا کمبودهای مسکن جبران شود و ساز و کار در مسکن ساماندهی شود.
صنعتی‌سازی راهکار مقابله با کمبود مسکن
در این حال، رییس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان، با بیان اینکه انبوه‌سازی بدون صنعتی‌سازی، امکان‌پذیر نیست، گفت: صنعتی‌سازی تنها راهبرد و راهکار برای مقابله با معضل کمبود مسکن در کشور است. جعفر قرائتی ستوده در گفت‌وگو با ایرنا افزود: خوشبختانه تمام دستگاه‌های دولتی و مجلس نیز به این موضوع واقف هستند و حتی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در بخش تأمین برخی ملزومات و مصالح، با تشکیل گروه‌های تأمین اقدامات مناسبی را آغاز کرده و این امر نشان می‌دهد، اقدامات خوبی در دست اجرا است.
وی تامین مصالح را یکی از اجزا و ارکان اصلی در صنعتی‌سازی ساختمان دانست و گفت: تأمین مصالح و ملزومات ساخت، با ترکیب سایر بخش‌ها، نهایت باید موجب ساخت‌وساز انبوه و باکیفیت شود تا پروژه‌ها به‌موقع در اختیار متقاضیان و مردم قرار گیرد. قرائتی ستوده با اشاره به اعلام آمادگی بخش خصوصی برای کمک به ساخت‌وساز و اجرای پروژه‌های دولتی، تصریح کرد: با وجود اینکه در نشست‌های مختلف آمادگی کامل خود را برای تعامل و کمک در بخش ساخت‌وساز و اجرای پروژه‌های دولتی اعلام کرده‌ایم، اما هنوز برنامه مدونی دراین‌رابطه وجود ندارد. رییس انجمن تولیدکنندگان و فناوران صنعتی ساختمان گفت: برای اجرای پروژه‌ها، راهکارهای علمی و اجرایی ارایه شده و در بخش تأمین منابع مالی نیز مشکلی وجود ندارد، اما متأسفانه هنوز درخواستی نداشته‌ایم. قرائتی ستوده به رشد قیمت مسکن طی سال‌های اخیر در کشور اشاره و اظهار کرد: ازیک‌طرف شاهد رشد بی‌رویه قیمت مسکن هستیم و از سوی دیگر، مشاهده می‌شود که تقاضا نیز افزایش یافته است.
دلیل اصلی رشد قیمت مسکن کاهش عرضه است
وی یکی از دلایل اصلی رشد قیمت مسکن را کاهش عرضه دانست و افزود: فاصله قیمت خرید و اجاره‌خانه روزبه‌روز در حال افزایش است و چاره‌ای جز افزایش عرضه و کاهش هزینه‌های ساخت که با صنعتی‌سازی امکان‌پذیر است وجود ندارد، بنابراین، باید به سمت ریل‌گذاری و بسترسازی برای اجرای بهتر باشیم تا صنعتی‌سازی به‌صورت کامل در بخش انبوه‌سازی محقق شود. وی با اشاره به رشد صنعتی‌سازی در کشور در سال‌های اخیر گفت: ساخت اسکلت فلزی، تنها فرایندی است که شامل استاندارد و ایزو می‌شود و این اجزا در حال تکمیل‌شدن هستند.
