گلناز پرتوی مهر|
صنعت نفت و گاز یکی از مهم‌ترین صنایع دنیا است که در سال‌های اخیر فرآیندهای بسیار متنوع تولید به آن اضافه شده است. اخیرا نیز یکی از مصارف جدی نفت خام، تبدیل آن به مواد شیمیایی از طریق فرآیند پتروپالایشگاه بوده است که استفاده از نفت خام و تجارت نفت خام را به‌شدت از این مسیر افزایش داده است. یکی از موضوعات مهم پیش روی صنعت نفت ایران، این است که نفت خام ایران و تجارت آن در برابر تحریم‌ها آسیب پذیر است که می‌تواند تأثیر بسزایی بر اقتصاد کشور داشته باشد.
امیرعلی اقبالی، کارشناس حوزه انرژی، در رابطه با اهمیت تبدیل نفت خام به محصولات نفتی نظیر مواد شیمیایی حاصل از فرآیند تولید صنعت پتروپالایشگاهی در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار کرد: یکی از راه‌های کاهش تاثیر تحریم‌ها بر صنعت نفت و گاز، ساخت پتروپالایشگاه است.
پتروپالایشگاه تاسیساتی است که نفت خام را به محصولات غیرتحریمی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل می‌کند. هدف این مقاله بررسی مزایای ساخت پتروپالایشگاه و اثرات آن بر کاهش فروش نفت خام و تبدیل نفت به محصولات غیرتحریمی با ارزش افزوده بالاتر و خنثی‌سازی تحریم‌ها است. این کارشناس انرژی در رابطه با اثرات کاهش فروش نفت خام بر اثر سیاست مهم پتروپالایشگاه اظهار کرد: یکی از مزایای ساخت پتروپالایشگاه کاهش فروش نفت خام است. نفت خام کالایی است که در برابر تحریم‌ها آسیب‌پذیر است و با تحریم‌ها می‌توان فروش آن را محدود کرد. با ساختن یک پتروپالایشگاه، یک کشور می‌تواند اتکای خود به فروش نفت خام را کاهش دهد و نفت را به محصولات غیرتحریمی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کند. این امر می‌تواند به کاهش تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور کمک کند. وی تصریح کرد: یکی دیگر از مزایای ساخت پتروپالایشگاه، توانایی تبدیل نفت به محصولات غیرتحریمی با ارزش افزوده بالاتر است. محصولات غیر تحریمی محصولاتی هستند که مشمول تحریم نیستند و می‌توان آنها را بدون محدودیت در بازارهای بین‌المللی به فروش رساند.
با تبدیل نفت به محصولات غیرتحریمی با ارزش افزوده بالاتر، یک کشور می‌تواند درآمد خود را افزایش داده و اتکای خود را به فروش نفت خام کاهش دهد. وی ادامه داد: ساخت پتروپالایشگاه نیز می‌تواند به خنثی‌سازی تحریم‌ها کمک کند. تحریم‌ها علیه کشورها اعمال می‌شود تا دسترسی آنها به برخی محصولات و خدمات محدود شود. با ساختن پتروپالایشگاه، یک کشور می‌تواند اتکای خود را به محصولات و خدماتی که در معرض تحریم هستند کاهش دهد. این می‌تواند به خنثی کردن تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور کمک کند. ساخت پتروپالایشگاه راهی موثر برای کاهش تاثیر تحریم‌ها بر صنعت نفت و گاز است. وی خاطرنشان کرد: با تبدیل نفت خام به محصولات غیر تحریمی با ارزش افزوده بالاتر، یک کشور می‌تواند اتکای خود را به فروش نفت خام کاهش دهد و درآمد خود را افزایش دهد. علاوه بر این، ساخت پتروپالایشگاه می‌تواند به خنثی کردن تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور کمک کند.
از این رو دولت‌ها باید برای کاهش تاثیر تحریم‌ها بر صنعت نفت و گاز و اقتصاد کشور، احداث پتروپالایشگاه‌ها را مدنظر قرار دهند. اقبالی با اشاره به اینکه دولت و وزارت نفت در زمینه ساخت پتروپالایشگاه و تسهیل تامین مالی بورسی پتروپالایشگاه‌ها اهمال‌کاری فراوانی دارد؛ ساخت پتروپالایشگاه را مهم‌ترین راه تحقق بودجه و اقتصاد بدون خام‌فروشی نفت اعلام کرد و گفت: با وجود اثرات بسیار فراوان تبدیل نفت خام به مواد شیمیایی، با این وجود پتروپالایشگاه پیشرفت زیادی نداشته است و تنها پتروپالایشگاه دولتی در حال ساخت که پتروپالایشگاه شهید سلیمانی است؛ پیشرفت چندانی نداشته است.
وی گفت: در همین رابطه ابتدا باید مجوز تنفس خوراک پتروپالایشگاه‌های خصوصی هرچه سریع‌تر اعطا گردد و زمینه عرضه پتروپالایشگاه‌های با پیشرفت فیزیکی بیش از 30 درصد جهت تامین مالی در بازار سرمایه فراهم گردد. از طرف تامین مالی مربوط به پتروپالایشگاه دولتی شهید سلیمانی نیز از محل بودجه عمومی یا وام صندوق توسعه ملی آغاز گردد تا شاهد پیشرفت پروژه و شکل‌گیری و تحقق بودجه و اقتصاد بدون خام‌فروشی نفت باشیم.
