در انتظار گشایش برای پلتفرم‌های فیلترشده
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تعیین سطح دسترسی اینترنت طبقاتی را مساله‌ای مربوط به تیم‌ها، شرکت‌ها و کمیته فیلترینگ دانست و وزارت ارتباطات را مجری این پروژه معرفی کرد. او با وجود تاکید بر اینکه در کمیته فیلترینگ تنها یک رای از ۱۳ را دارد از رایزنی این وزارتخانه برای رفع فیلتر ۳۰۰ پلتفرم و بازی سخن گفت.
این در حالی است که در عین حال رییس سازمان نصر تهران از وقوع گشایش‌هایی در اینترنت کشور در یکی دو ماه آینده خبر می‌دهد و البته می‌افزاید که این گشایش‌ها دقیقا آن مواردی نیست که نصر می‌خواهد اما سیگنال مثبتی به این بازار خواهد بود.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه رویداد اینوتکس، خبرهای تازه‌ای از پروژه اینترنت طبقاتی داد. ایرنا به نقل از وی نوشته است: «با پیگیری وزارت ارتباطات اسفند ۱۴۰۱ نزدیک ۳۰۰ سایت و بازی رفع فیلتر شدند و همراهی کمیته ولی در مورد پلتفرم‌های دیگر نیاز به تصمیم‌گیری جمعی است و همه باید تصمیم بگیرند.» او در این باره به نقل از کارنگ گفته است: «همه دارند ارایه اینترنت ویژه را دنبال می‌کنند که بالاخره جای ویژه برای فعالان که اینترنت پرسرعت و زیرساخت ارتباطی قوی نیاز دارند را فراهم کند.
سطح دسترسی هم دست من نیست باید شرکت‌ها و تیم‌ها بروند با کمیته تعیین مصادیق چانه‌هاشان را بزنند. ما در اینجا مجری هستیم، اگر کمیته همراهی کند با آنها و توافق کنند ما هم مشکلی نداریم. متولی فیلتر و رفع فیلتر ما نیستیم، کارگروه است.» چند روز پیش نیز روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نام اینترنت حرفه‌ای را برای اینترنت طبقاتی انتخاب کرده بود. زارع‌پور از بازنگری در سیاست‌ها و مصادیق فیلترینگ که در حکم دبیر شورای عالی فضای مجازی آمده است نیز دفاع کرد و فیلترینگ گوگلپلی را نیز به ضرر کاربران دانسته است. وزیر ICT بار دیگر افزایش تعرفه اینترنت را در دست بررسی دانست و گفت پیشنهادات اپراتور‌ها را بررسی می‌کنیم. به گفته زارع‌پور در سه ماه پایانی سال حملات DDoS، سه تا چهار برابر شده بودند که باید سازوکارهای مناسب برای مقابله با آن در نظر گرفت.
رفع محدودیت‌ها به نفع حاکمیت است
حسین اسلامی، رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران در رابطه با محدودیت‌های اینترنتی به پیوست می‌گوید: پیگیر موضوع محدودیت‌ها هستیم و یک سری گشایش‌های در یکی دو ماه پیش رو اتفاق خواهد افتاد. چیزی نیست که ما می‌خواهیم اما سیگنال مثبت است. اعتقادی به این شیوه‌ای که دوستان راجع به محدودیت و اختلال دارند نداریم و حتی به نفع حاکمیت می‌دانیم که در مورد پلتفرم‌ها با روی گشوده‌تر برخورد کند. او ادامه می‌دهد: ما هنوز هم طرف مقابل خودمان را در این موضوع نشناختیم. اسلامی می‌گوید: مشکل در این مورد این بود که نمی‌دانستیم مخاطب کیست.
وزارت ارتباطات می‌گفت در این زمینه‌ها نظر ندارم، می‌گفتیم به عنوان حامی ما اقدام کنید می‌دیدیم وزیر ارتباطات نظراتی دارند که با نظرات ما یکسان نیست. وقتی رفتیم سراغ رییس‌جمهور نامه ما را به دکتر زارع‌پور ارجاع ندادند و به جای آن به وزارت اطلاعات و کشور ارجاع دادند زیرا موضوع امنیتی تلقی شده بود. پیگیری موارد اینچنینی در نهادهای امنیتی کار بسیار سختی است. ما با تمام نهادهای امنیتی و نظارتی نشست داشتیم و یکی از صریح‌ترین‌ها بودیم. شاید تنها تشکلی که بیانیه و توییتش سر جایش است نصر باشد. افرادی خیلی تندتر از ما توییت زدند اما بعد از یک هفته کلا محو شدند و صدایی از آنها نمی‌شنویم. رییس نصر تهران همچنین می‌گوید: در صنف ما یک نفر نیستیم. افراد با نگاه‌های مختلف کنار هم جمع شده‌اند. معدل گرفتن از این نگاه‌ها سخت است زیرا هر کاری می‌کنید افرادی مخالف هستند.
دهها پلتفرم خارجی در ایران فیلتر نیستند
در عین حال با وجود اینکه بسیاری از پلتفرم‌های مورد استفاده کاربران در ایران فیلتر شده، وزیر ارتباطات می‌گوید در ایران دهها پلتفرم اجتماعی مانند دیسکورد، آی‌مسیج، فیس‌تایم و ایمو فیلتر نیستند و این در حالی است که کاربران ایرانی زیادی از پلتفرم‌های فیلترنشده استفاده نمی‌کنند. زارع‌پور چندی پیش بار دیگر از پلتفرم‌های اجتماعی داخلی حمایت کرد و گفت: پیام‌رسان‌های داخلی از بلوغ قابل قبولی برخوردار هستند و حدود ۴۰ میلیون کاربر در این پیام‌رسان‌ها فعالیت می‌کنند و روزبه‌روز کیفیت آنها بیشتر می‌شود. او همچنین از «دهها» پلتفرم خارجی که فیلتر نیستند نام برد و افزود: دهها پلتفرم خارجی برای ارتباط با خارج از کشور نظیر imessage، FaceTime، Imo، Discord و دیگر پیام‌رسان‌های خارجی برای ارتباط با خارج از کشور وجود دارد.
وزیر ارتباطات همچنین گفت: ۹۰ درصد نیاز کشور داخلی است و پلتفرم‌های داخلی نیز اکنون توانایی میزبانی از مردم را در پلتفرم‌های تعیین شده را دارند. با وجود این آمارهای دقیقی از تعداد کاربران ایرانی پلتفرم‌هایی که زارع‌پور به آنها اشاره کرده در دست نیست اما نگاهی به لیست محبو‌ب‌ترین اپلکیشن‌های دسته ارتباطات (Communication) در گوگلپلی نشان می‌دهد سه اپلیکیشن محبوب در این دسته یعنی واتس‌اپ، اسنپ‌چت و تلگرام در ایران فیلتر هستند و رتبه چهارم یعنی دیسکورد در ایران آنچنان کاربران عمومی را جذب خود نکرده است. همچنین ایمو در رتبه شانزدهم این لیست قرار دارد. از ۶ پلتفرم اجتماعی که در میان ۱۰ اپلیکیشن برتر این دسته قرار گرفته‌اند تنها دیسکورد فیلتر نیست. علاوه بر این زارع‌پور از iMessage و FaceTime نام برد که مختص کاربران اپل است و همه مردم نمی‌توانند از آن استفاده کنند. طبق آخرین داده‌های statcounter تنها نزدیک به ۷.۵ درصد کاربران گوشی‌های هوشمند در ایران از برند اپل استفاده می‌کنند و سیستم‌‌عامل اندروید در ایران محبوبیتی ۹۲ درصدی دارد.
زارع‌پور موافق رفع فیلترینگ نیست
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از این هم‌زمانی که مقابل این سوال قرار گرفت که اگر تصمیم‌گیری درباره رفع فیلتر تلگرام، واتس اپ و اینستاگرام به او سپرده شود آیا امروز موافق رفع فیلتر است گفته بود که موافق نیست. زارع‌پور پیشتر نیز هر چند روی بازنگری رفع فیلتر برخی از پلتفرم‌های فیلتر شده تاکید کرده بود اما گفته بود که رفع فیلتر اینستاگرام و و اتس‌اپ در دستور کار نیست. وزیر ارتباطات پیش از این نیز بارها اعلام کرده بود که فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ در اختیار وی نیست ونهادهای نظامی و انتظامی به صورت مستقیم در این خصوص تصمیم‌گرفته‌اند. ۳۰ شهریور ماه ۱۴۰۱ اینستاگرام و واتس‌اپ در ایران فیلتر شد. وزیر ارتباطات در پیام نوروزی خود اعلام کرده بود که فیلتر شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب مردم را از وزارت ارتباطات دلگیر کرده است.
فعالان اقتصادی فکر می‌کنند فیلترینگ افزایش خواهد یافت
در عین حال اتاق بازرگانی ایران می‌گوید براساس گزارش سازمان دیده‌بان کسب‌وکار درباره ریسک‌های پیش‌روی کسب‌وکارهای ایرانی، فعالان اقتصادی همچنان به محیط کسب‌وکار کشور بدبین هستند. براساس نتایج این نظرسنجی، ۷۹ درصد شرکت‌کنندگان معتقدند در سال ۱۴۰۲ چشم‌انداز توسعه کسب‌وکارها همچنان مبهم خواهد بود. ۱۴ درصد فعالان اقتصادی شرکت‌کننده در این نظرسنجی می‌گویند وضعیت مانند سال گذشته خواهد بود و تنها ۷ درصد تصور می‌کنند چشم‌انداز‌ها در سال جاری شفاف خواهد بود. علاوه بر این، ۵۳ درصد شرکت‌کنندگان در نظرسنجی انتظار دارند در سال جاری فعالیت شرکت‌های کوچک، کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌ها کاهش یابد.
۲۵ درصد معتقدند وضعیت بدون تغییر باقی می‌ماند و ۲۲ درصد می‌گویند در سال ۱۴۰۲ فعالیت شرکت‌های کوچک و استارت‌آپ‌ها افزایش پیدا می‌کند. همچنین ۶۰ درصد از فعالان اقتصادی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند معتقدند در سال ۱۴۰۲ فیلترینگ و محدودیت دسترسی به فضای مجازی افزایش خواهد یافت. ۳۳درصد شرکت‌کنندگان انتظار دارند وضعیت بدون تغییر باقی بماند و ۷ درصد فکر می‌کنند سطح محدودیت‌های اینترنت کاهش می‌یابد. در بخشی از این نظرسنجی، از شرکت‌کنندگان درباره دسترسی به فناوری‌های جدید در سال ۱۴۰۲ پرسیده شده است. ۴۲ درصد شرکت‌کنندگان معتقدند در سال جاری دسترسی به فناوری‌های جدید مشابه سال قبل خواهد بود. ۳۸ درصد آنها انتظار کاهش دسترسی را دارند و تنها ۲۰ درصد تصور می‌کنند میزان دسترسی به فناوری‌های جدید افزایش خواهد یافت.
