رقابت شرکای تجاری ایران برای صدرنشینی
تعادل- گروه صنعت وتجارت|
بررسی داده‌های آماری نشان می‌دهد، با وجود افت ارزشی، صادرات وزنی ایران در فروردین امسال رشد داشته است. ارزش کل تجارت ایران در فروردین امسال به ۶.۷ میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی حدودا ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد. در حوزه ارزش صادرات با افتی ۱۳ درصدی به عدد ۳.۶ میلیارد دلار رسیده است. ارزش واردات نیز به ۳.۱ میلیارد دلار رسیده که کاهش ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد. به این ترتیب تراز تجاری ایران در نخستین ماه از سال جاری، مثبت ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.
همچنین تحلیل آمارهای گمرک نشان می‌دهد، در نخستین ماه امسال تجارت خارجی ایران، چین و امارات به عنوان بزرگ‌ترین مشتری و واردکننده صدرنشین فهرست تجارت خارجی شدند. به این ترتیب همچنان رقابت میان چین و امارات متحده عربی بر سر تبدیل شدن به شریک اصلی تجاری ایران ادامه دارد، اما در سال جاری نیز چین همچنان این رتبه را به خود اختصاص داده است. ازآنسو، باقی ماندن آلمان در فهرست شرکای اصلی تجاری ایران به عنوان چهارمین واردکننده کالا به کشور نیز از دیگر ویژگی‌های مهم آمار فروردین است. هندوستان نیز جای افغانستان را در میان واردکنندگان کالا از ایران گرفته است.
تجارت دریک‌ماه
طبق جدیدترین گزارش گمرک از جزییات واردات و صادرات محصولات و کالاهای مختلف، در یک ماهه نخست سال۱۴۰۲ میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت‌خام، نفت‌کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر ۱۰میلیون و ۴۷۱هزار‌تن و به ارزش سه‌میلیارد و ۶۴۵میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال‌قبل افزایشی ۷۶/ ۱۷درصدی در وزن و کاهش ۹۳/ ۱۲درصدی از نظر ارزش دلاری داشته است. همچنین میزان واردات کشور در این مدت با کاهش ۷۹/ ۲۴درصدی از نظر وزنی و ۰۲/ ۱۳درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال‌گذشته به ارقام یک‌میلیون و ۸۲۹هزار‌تن و سه‌میلیارد و ۸۷میلیون دلار رسیده است.
طی یک ماهه نخست سال۱۴۰۲ بیشترین میزان صادرات کشور به مقصد کشورهای چین با رقمی بالغ بر یک‌میلیارد و ۱۴۰میلیون دلار و سهم ۲۸/ ۳۱درصد از کل ارزش صادرات، عراق با ۶۰۹میلیون دلار و سهم ۷۱/ ۱۶درصدی، ترکیه با ۵۵۰میلیون دلار و سهم ۱۰/ ۱۵درصدی، امارات‌متحده‌عربی با ۳۲۰میلیون دلار و سهم ۷۸/ ۸درصدی و هند با ۱۲۰میلیون دلار و سهم ۲۸/ ۳درصدی از کل ارزش صورت‌گرفته است.
طی یک ماهه نخست سال۱۴۰۲ امارات‌متحده‌عربی با اختصاص رقمی بالغ بر یک‌میلیارد دلار و سهمی در حدود ۷۲/ ۳۲درصد از کل ارزش واردات در جایگاه نخست کشورهای طرف معامله قرار گرفته است. همچنین چین با ۸۷۳میلیون دلار و سهم ۲۸/ ۲۸درصدی، ترکیه با ۳۵۳میلیون دلار و سهم ۴۴/ ۱۱درصدی، آلمان با ۱۲۹ دلار و سهم ۱۷/ ۴درصدی و هند با ۱۱۰میلیون دلار و سهم ۵۷/ ۳درصد از کل ارزش واردات جزو کشورهای عمده طرف معامله واردات به‌شمار می‌روند.طی یک ماهه نخست سال، ۱۴۰۲ میزان ترانزیت خارجی کشور در حدود یک‌میلیون و ۸۶هزار‌تن بوده که نسبت به رقم یک‌میلیون و ۲۳۴هزار‌تن در مدت مشابه سال‌گذشته کاهشی ۰۵/ ۱۲درصدی داشته است.
تراز یک‌ماهه مثبت شد
در همین راستا، بررسی اطلاعات ارایه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد، با وجود افت ارزشی، صادرات وزنی ایران در فروردین امسال رشد داشته است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته از سوی اتاق بازرگانی تهران، ارزش کل تجارت ایران در فروردین امسال به ۶.۷ میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی حدودا ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد. در زمینه صادرات، ایران توانسته در این ماه ۱۰.۵ میلیون تن کالا صادر کند که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش ۱۷.۸ درصدی را نشان می‌دهد.
در حوزه ارزش اما صادرات با افتی ۱۳ درصدی به عدد ۳.۶ میلیارد دلار رسیده است. در واردات اما در هر دو حوزه کاهش ثبت شده است. در این مدت ایران ۱.۸ میلیون تن کالا وارد کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی حدودا ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد و در ارزش نیز واردات به ۳.۱ میلیارد دلار رسیده که کاهش ۱۳ درصدی را نشان می‌دهد.
رقابت چین و امارات بر سر صدرنشینی
به این ترتیب تراز تجاری ایران در نخستین ماه از سال جاری، مثبت ۵۰۰ میلیون دلار بوده است. در میان شرکای تجاری اصلی کشور تفاوت محسوسی نسبت به سال قبل دیده نمی‌شود. چینی‌ها همچنان اصلی‌ترین واردکننده کالا از ایران هستند و در فروردین نیز یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار کالای ایرانی وارد کرده‌اند. پس از آن عراق با ۶۰۹، ترکیه با ۵۵۰، امارات متحده عربی با ۳۲۰ و هند با ۱۲۰ میلیون دلار قرار دارند. در میان صادرکنندگان اصلی کالا به ایران نیز همچنان امارات متحده عربی صدرنشین است و در ماهی که گذشت بیش از یک میلیارد دلار صادرات به ایران داشته است. چین با ۸۷۳، ترکیه با ۳۵۳، آلمان با ۱۲۹ و هند با ۱۱۰ میلیون دلار در رده‌های بعدی قرار دارند.
به این ترتیب همچنان رقابت میان چین و امارات متحده عربی بر سر تبدیل شدن به شریک اصلی تجاری ایران ادامه دارد، اما در سال جاری نیز چین همچنان این رتبه را به خود اختصاص داده است. باقی ماندن آلمان در فهرست شرکای اصلی تجاری ایران به عنوان چهارمین واردکننده کالا به کشور نیز از دیگر ویژگی‌های مهم آمار فروردین است. هندوستان نیز جای افغانستان را در میان واردکنندگان کالا از ایران گرفته و البته تقریبا به همان میزان نیز صادرات داشته است.
موانع تجارت با عربستان چیست؟
د رهمین حال، مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت در مورد موانع اقتصادی پیش روی توسعه تجارت با کشور عربستان می‌گوید: سازمان توسعه تجارت ایران درصدد است که با توسعه روابط دیپلماتیک دو کشور بر اساس استراتژی یا نقشه راه توسعه صادرات منطبق با ظرفیت‌های قبلی دو کشور، در مرحله اول نسبت به احیای روابط تجاری دو کشور با هدف یک میلیارد دلار و در مرحله دوم توسعه آن به دو میلیارد دلار اقدام کند. فرزاد پیلتن افزود: از جمله مهم‌ترین موانع در زمینه دستیابی به توسعه تجارت زیرساخت‌های تجاری است؛ در واقع نیازمند احیای زیرساخت‌های تجاری در دو کشور هم در حوزه اسناد و هم در حوزه لجستیک هستیم.
وی ادامه داد: همچنین برقراری خطوط کشتیرانی دریایی بین دو کشور از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که باید در دستور کار قرار گیرد. همکاری‌های گمرکی و همکاری‌های دو کشور در حوزه استاندارد نیز باید احیا شود. پیلتن اضافه کرد: یکی دیگر از موانع توسعه تجارت بین دو کشور «پیش‌بینی» است که مربوط به مبادلات مالی و پولی می‌شود که باید از طریق سازوکارهای مناسب انجام شود.
مدیرکل غرب آسیای سازمان توسعه تجارت ایران تصریح کرد: فاصله‌ای که بین بخش خصوصی دو کشور ایجاد شده و عدم شناختی که از آخرین ظرفیت‌ها، نیازها، بازار، ویژگی‌ها و فرهنگ مصرف در دو کشور اتفاق افتاده هم نیاز به بازسازی دارد تا بتوانیم به اهدافی که متناسب با نیاز دو کشور در حال تدوین است دست یابیم.
وی در مورد تأثیر بهبود روابط تجاری ایران و عربستان بر جهان اسلام و کشورهای عربی نیز گفت: عربستان به عنوان یک کشور مهم در جهان عرب و اسلام به شمار می‌رود و نقش کلیدی در اتحادیه عرب و ترتیبات تجاری منطقه‌ای کشورهای عربی و اسلامی دارد. پیلتن تاکید کرد: عربستان حتی در زمینه تدوین استانداردهای کالایی بین کشورهای عربی نقش مهمی ایفا می‌کند. به‌طور کلی احیای روابط تجاری ایران و عربستان می‌تواند نقش مهمی در افزایش مبادلات تجاری ایران با سایر کشورهای عربی منطقه و حتی جهان اسلام داشته باشد.
