آلاینده اصلی هوای تهران چه نام دارد؟
بر اساس داده‌های ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا، میانگین شاخص آلاینده ازن برای اولین بار در سال جاری در روز شنبه (۲۳ اردیبهشت‌ماه) با عدد ۱۱۲ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. به گفته مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران موتورسیکلت‌های کاربراتوری با انتشار هیدروکربن‌ها سهم قابل توجهی را در ایجاد شرایط لازم برای بالا رفتن میزان گاز ازن در مقایسه با سایر آلاینده‌های معیار هوا دارند.
سید محمد مهدی میرزایی قمی درباره آلاینده ازن اظهار کرد: گاز ازن آلاینده‌ای است که امروزه در کشورهای توسعه یافته بیشترین نگرانی را از منظر تهدیدات بهداشتی به خود اختصاص داده است.
وی افزود: این آلاینده یک اکسیدان بسیار قوی است و می‌تواند باعث بروز مشکلات تنفسی متعددی مانند حملات آسمی، کاهش عملکرد ریه و ابتلا به بیماری‌های جدی تنفسی شود.
آلاینده شاخص تهران چیست؟
میرزایی قمی با بیان اینکه در کشور ما و در شهر تهران دو دهه قبل آلاینده «منواکسیدکربن» به عنوان آلاینده اصلی و شاخص هوا مطرح بود، توضیح داد: طی سال‌های بعد با الزام به رعایت استاندارد حداقلی یورو ٢ در خودروها، این آلاینده مهم هوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ و صنعتی کشور به‌تدریج جای خود را به ذرات معلق داد؛ به‌نحوی که هم اکنون ذرات معلق به‌خصوص ذرات با قطر کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون، اصلی‌ترین آلاینده‌ی هوا در اغلب روزهایی است که کیفیت هوای تهران در وضعیت ناسالم قرار می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تاکید کرد: با این حال طی چند سال اخیر «آلاینده ازن» نیز به یکی از آلاینده‌های شاخص هوا در فصل بهار و تابستان و روزهای گرم و آفتابی سال تبدیل شده است.
«ازن» چیست؟
وی با اشاره به اینکه ازن از «آلاینده‌های ثانویه» هوا است، افزود: این گاز به‌طورمستقیم از منابع متحرک یا ساکن مانند خودروها و صنایع منتشر نمی‌شود بلکه با واکنش برخی گازها مانند اکسیدهای نیتروژن، ترکیبات آلی و هیدروکربن‌ها ایجاد می‌شود و میزان غلظت این آلاینده با شدت گرفتن نور خورشید در ماه‌های گرم سال افزایش پیدا می‌کند.
غلظت ازن چگونه در هوا افرایش پیدا می‌کند؟
میرزایی قمی درباره افزایش غلظت ازن در هوا تصریح کرد: کم بودن شرایط ابرناکی، تشدید تابش خورشید و بالا رفتن دما غلظت آلاینده ازن در هوا را افزایش می‌دهد البته این افزایش مشروط بر این است که پیش‌سازهای این آلاینده ثانویه یعنی گازهای آلاینده در هوا وجود داشته باشند.
ازن چگونه ایجاد می‌شود؟
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره چگونگی ایجاد آلاینده ازن توضیح داد: منابع انتشار آلاینده‌های پایه برای تشکیل ازن خودروها و صنایعی هستند که با تولید آلاینده‌هایی مانند اکسیدهای نیتروژن و هیدروکربن‌ها و ترکیب این آلاینده‌های گازی در کنار نور خورشید به عنوان عامل ضروری سوم، ازن را ایجاد می‌کنند.
برای کاهش آلاینده ازن در هوا چه کنیم؟
میرزایی قمی در پایان درباره راهکارهای کاهش ازن در هوای شهر اظهار کرد: راهکار کاهش ازن در هوای شهرها مشابه راهکارهایی است که برای کاهش سایر آلاینده‌ها از جمله ذرات معلق مطرح می‌شود. برای از بین بردن این آلودگی باید منابع انتشار آلاینده‌های پیش‌سازهای ازن مانند «هیدروکربن‌ها» را کاهش دهیم. موتورسیکلت‌های کاربراتوری با انتشار هیدروکربن‌ها سهم قابل توجهی را در ایجاد شرایط لازم برای بالا رفتن میزان گاز ازن در مقایسه با سایر آلاینده‌های معیار هوا دارند. از این رو برای کاهش انتشار این آلاینده خطرناک در نیمه نخست سال باید با اولویت هر چه بیشتر بر راهکارهای کاهنده پیش‌سازهای آن ازجمله ارتقای کیفیت سوخت برای خودروهای دیزلی و از رده خارج کردن خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده تمرکز کنیم.
