تحمیل زیان به بازار سرمایه

بهمن فلاح

طبیعتا چالش قطع برق و گازی که در صنایع وجود دارد، ضرر و زیان عمده‌ای به شرکت‌ها می‌زند و باعث می‌شود که وقفه در عملیات تولید به وجود بیاید و بعضا در زمستان نیز به جای گاز واحدهای تولیدی رو می‌آورند به مازوت‌سوزی در آنجا هم به علت اینکه بهای مازوت دو برابر گاز است در بهای تمام شده و هزینه اثر می‌گذارد.

به صورت کلی این چالش که مدت‌هاست صنایع را درگیر کرده است باعث شده در روند سودآوری و تولید شرکت‌ها یک خللی ایجاد شود و زیان‌های بزرگی برای اقتصاد کشور و صنایع پدید آید. طبیعتا این مساله باعث شده یک ریسک جدید به ریسک‌های بازار سرمایه اضافه شود؛ اما چون تقریبا این ریسک‌ها دایمی و تبدیل به ریسک‌های میان‌مدت و بلندمدت شده است، سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه این ریسک‌ها را تحلیل‌های خود و قیمت دادن به شرکت‌ها لحاظ می‌کنند و باتوجه به درنظر گرفتن قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان سودآوری شرکت‌ها را تحلیل می‌کنند و بر همین اساس این ریسک‌ها را پیشخور می‌کنند.

قاعدتا من فکر می‌کنم به دو دلیل عمده ما با این مشکل مواجه هستیم‌؛ نخست اینکه الگوی مصرف در صنایع و مصرف خانگی غیراستاندارد است و ما باید به این سمت برویم که الگوی مصرف در کشور را  واقعی کنیم که عمده مصرف به اینکه قیمت‌های برق و گاز در ایران واقعی نیست و نیاز به اصلاح الگوی مصرف احساس نشده است و همین طور غیراستاندارد بودن فرآیند بهره‌وری در مصرف خانگی و صنایع برق و گاز. نسبت بهره‌وری انرژی در ایران حدود ۳۵ درصد است درحالی که جهانی ۱۰۰ درصد است و بعضی جاها بالاتر است و این باعث شده که این مشکلات به وجود آید.

طبیعتا اولویت باید قطعی گاز و برق در پیک مصرف در بخش خانگی باشد؛ درست است محدودیت به وجود می‌آید اما به هرحال متولیان در وزارت نیرو و نفت ترجیح می‌دهند این محدودیت را به صنایع تحمیل کنند.

یکی از مسائلی که موجب شده بود تا سال ۱۴۰۱ برای بازارهای سفته‌بازی بسیار سبز باشد، سیاست‌‌گذاری‌های اقتصادی و سیاسی نامناسب در سطح کلان و همچنین مداخلات بسیار دولت در بازار سرمایه بود که به نظر می‌رسد اکنون با توجه به توافقاتی که ایجاد شده است، نسبت به قبل بهبود داشته است. وی همچنین افزود که تیم اقتصادی دولت کنونی نشان داده است که صرفا براساس ملاحظات سیاسی تصمیم‌گیری می‌کند و همین موضوع نشان می‌دهد که برخی از سیاست‌گذاری‌های کنونی همچون مباحث ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، بورس کالا و... صرفا برای برهه کوتاهی انجام خواهد شد.