آشکار شدن زوایای «یارانه‌های پنهان» در بخش انرژی

کارشناس حوزه انرژی گفت: از طریق افزایش پلکانی بهای انرژی مردم تشویق به صرفه جویی خواهند شد و دولت هم یارانه پنهان کمتری پرداخت خواهد کرد.فرشاد جامع اصل کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» درباره یارانه‌های پنهان در بخش انرژی گفت: وقتی سخن از یارانه‌های پنهان به میان می‌آید، ابتدا باید مشخص شود از یارانه پنهان چه تعاریفی ارایه می‌شود. اصولاً دو تعریف پایه از یارانه‌های پنهان ارایه شده است.

یک تعریف این است که دولت به جای اینکه فرآورده‌های نفتی را با قیمت بالاتر صادر کند، بخش عمده‌ای از این فرآورده‌ها را با قیمت بسیار اندک در داخل به فروش می‌رساند و از فواید و منفعت صادرات بهره نمی‌برد. تعریف دوم هم این است که دولت انرژی را کمتر از قیمت تولیدشده و بدون کسب سود به دست مردم می‌رساند که در این مورد دولت با پرداخت یارانه پنهان اجازه نمی‌دهد، انرژی مورد نیاز مردم با قیمت واقعی به دست مردم رسانده شود. وی اظهار داشت: در بخش برق، دولت از مردم کمتر از قیمت تمام‌شده حق مصرف برق را دریافت می‌کند و به همین دلیل زیرساخت‌های برق کشور با مشکل مواجه و وزارت نیرو هم بدهکار شده است. کارشناس صنعت برق خاطرنشان کرد: در سال 2019 میزان یارانه پنهان رقمی حدود 20 میلیارد دلار بوده و در سال جاری این رقم به 50 میلیارد دلار رسیده است که بسیار نگران‌کننده است.

    ضرورت انجام اصلاحات قیمتی  در حوزه انرژی

این پژوهشگر حوزه انرژی معتقد است که هزینه دریافتی از مشترکان برق و گاز به مراتب کمتر از هزینه تولید آن است و خاطرنشان کرد که دولت باید در زمینه اصلاحات قیمتی در این حوزه حتماً اقداماتی را انجام دهد.  وی پیشنهاد کرد که در کنار کاهش یارانه‌های پنهان، باید هزینه‌ها را هم شفاف کرد و ابزارهای مالیاتی هم مورد استفاده قرار گیرد. اگر این سه به صورت همزمان پیگیری شود، اثرگذاری بیشتری را مشاهده خواهیم کرد. این کارشناس انرژی در خصوص افزایش پلکانی بهای انرژی گفت: این ایده می‌تواند به کنترل مصرف یا کاهش مصرف برق و سایر انرژی‌ها کمک کند و از سوی دیگر دولت می‌تواند از این طریق میان مشترکین پرمصرف و کم‌مصرف تفکیک قائل شود و یارانه پنهان مشترکین پرمصرف را قطع کند؛ لذا از طریق افزایش پلکانی بهای انرژی مشترکین مجبور خواهند شد کم مصرف کنند و دولت هم کمتر یارانه پنهان می‌پردازد.

    دلایل عدم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر

وی به ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و نو اشاره کرد و گفت: در حال حاضر هزینه‌های تأمین منابع مالی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از قبض مردم تأمین می‌شود و متأسفانه تا به امروز دولت خیلی به این حوزه ورود جدی نداشته است. به همین دلیل با افزایش نرخ ارز و تورم روند توسعه این نوع انرژی‌ها کند شده و در این حوزه با پیشرفت زیادی مواجه نبوده‌ایم.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه دولت برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر باید راه‌حل ثانویه پیدا کند، اظهار داشت: نیروگاه‌های تولید انرژی تجدیدپذیر فعلاً قدرت رقابت با نیروگاه‌های حرارتی را ندارند و در بخش خصوص، هم از نظر انگیزه و هم از نظر قیمتی تمایلی برای ورود به حوزه توسعه چنین نیروگاه‌هایی مشاهده نمی‌شود. باید دولت هزینه‌های ساخت آنها را از مشترکین پرمصرف دریافت کند و اگر چنین اقدامی را انجام دهد، خیلی به پرداخت یارانه پنهان نیازی نخواهد داشت.