جان به نرخ ارزان
گلی ماندگار|
بالاخره بعد از کش و قوس‌های فراوان دادستانی نام ساختمان‌های ناایمن تهران را اعلام کرد که در بین آن اسم 6 بیمارستان بزرگ و قدیمی نیز به چشم می‌خورد و البته چند مرکز درمانی هم شامل این لیست هستند. اما قطعا برای خیلی از افراد این سوال پیش می‌آید که چطور ممکن است بیمارستان‌هایی که با چنین ازدحام بیمار مواجه‌اند، ساختمان‌هایی ناایمن دارند و هیچ کس تا به حال در این رابطه کاری انجام نداده است. این ناایمن بودن ساختمان‌ها چقدر می‌تواند به جان بیماران آسیب بزند. اینکه ساختمان‌های مسکونی و اداری ناایمن باشند، به همان اندازه می‌تواند خطرناک باشد اما اینکه ساختمان بیمارستانی که افراد برای نجات جان خود یا عزیزانشان به آن پناه می‌آورند نا ایمن باشد مساله‌ای است که نباید به راحتی از کنار آن گذشت.
مروری بر تاریخچه بیمارستان‌های ناایمن تهران
بیمارستان حضرت رسول اکرم واقع در خیابان ستارخان یکی از مراکز درمانی معروف تهران است که بیش از ۴۰ سال قدمت دارد. این مرکزاز موقوفات مرحوم مهدی باتمانقلیچ و بزرگ‌ترین مرکز بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی ایران است.
بیمارستان امام خمینی(ره) واقع در بلوار کشاورز یکی از قدیمی‌ترین بیمارستان‌های تهران است که سال ساخت آن به جنگ جهانی دوم و حدود ۱۳۲۵ بازمی‌گردد و احتمالا شروع ساخت آن در سال ۱۳۰۸ بوده است. بیمارستان لولاگر واقع در خیابان خوش جنوبی در ابتدای تأسیس سال ۱۳۱۲ یک نواخانه بوده که بعد از مدتی به مرکزی برای درمان افراد مبتلا به سل تبدیل می‌شود. این بیمارستان تا قبل از انقلاب اسلامی وابسته به شیرخورشید بوده و بعد از پیروزی انقلاب به بهداری استان تهران و پس از چند سال تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران قرار می‌گیرد.
بیمارستان طرفه واقع در میدان بهارستان در سال ۱۳۱۸ با ظرفیت ۱۸۰ تخت مصوب تحت نظارت وزارت راه و ترابری شروع به‌کار کرد. در سال ۱۳۳۳ توسط مرحوم دکتر طرفه بصورت بیمارستان تکمیل و تجهیز شد و از سال ۱۳۵۵ تحت پوشش سازمان منطقه‌ای بهداری استان تهران و سپس در سال ۱۳۷۲ تحت نظارت و سرپرستی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قرار گرفت. بیمارستان سینا واقع در خیابان امام خمینی یکی از قدیمی‌ترین بیمارستان‌های تهران است. پس از مراجعت ناصرالدین شاه از سفرهای اروپایی در سال ۱۲۴۸ دستور داد، مریضخانه‌ای به سبک اروپایی در مرکز شهر تهران دایر کنند. سه سال بعد و در سال ۱۲۵۱ شمسی اولین مریضخانه ایران در خیابان سپه سابق (امام خمینی نرسیده به میدان هشت گنبدان (حسن‌آباد) تاسیس و نام مریضخانه دولتی را بر آن نهادند.
در سال ۱۳۱۹ شمسی به رسم قدردانی از ابوعلی سینا، پدر طب ایران، نام مریضخانه دولتی به بیمارستان سینا تغیر یافت. اکنون بیمارستان تخصصی و فوق‌تخصصی سینا با گذشت بیش از ۱۴۰ سال از تاسیس آن، با ۴۷۷ تخت فعال، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران است. بیمارستان بوعلی واقع در میدان امام حسین در دهه ۱۳۳۰ به عنوان مرکز مسلولین در خارج از شهر تهران ساخته و به بهره‌برداری رسید. پس از تغییرمشکلات بهداشتی جامعه این مرکز به عنوان بیمارستان جنرال و عمومی به فعالیت خود در حیطه آموزشی و درمانی ادامه داد.
درمانگاه سلیم واقع در محله علی‌آباد هم از جمله ساختمان‌های ناایمن است که اطلاعات چندانی از زمان ساخت آن در دسترس نیست.
بیمارستان شهدای یافت‌آباد درسال ۱۳۴۰ه.ق .توسط مرحوم محمدولی فرمانفرماییان درراستای ارایه خدمات درمانی وقف شد. درسال ۱۳۵۴به عنوان مرکز بازپروری معتادین زیرنظر انجمن توانبخشی ایران شروع به کار کرد. در آن زمان این مرکز دارای ۲ بخش معتادین و روان پزشکی بوده و به بیماران رو به بهبود حرفه‌های مختلف آموزش داده می‌شد. درسال ۱۳۵۸ به عنوان بیمارستان عمومی زیرنظر سازمان منطقه‌ای بهداشت ودرمان استان تهران ادامه کارداد.
بیمارستان فیاض‌بخش به عنوان بزرگ‌ترین بیمارستان ملکی سازمان تامین اجتماعی و یکی از مراکز اصلی تروما در شهر تهران است که در سال ١٣٣٥تاسیس شده است.
حادثه خبر نمی‌کند
مجید امجدپور، کارشناس اورژانس که در یکی از این بیمارستان‌ها فعالیت می‌کند به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه مساله نا ایمن بودن این بیمارستان‌ها مربوط به امروز و دیروز نیست، بیمارستانی که در دوره جنگ جهانی دوم ساخته شده و هیچ بازسازی و اصولی در مورد آن انجام نشده است، بیمارستانی که بیش از 70 سال قدمت دارد همچنان یکی از پر رفت وآمدترین بیمارستان‌ها به شمار می‌رود، چقدر می‌تواند امنیت جانی بیماران را تامین کند. مساله اینجاست که ما همیشه سعی می‌کند اتفاق تلخ رخ بدهد و آن وقت به فکر می‌افتیم که کاری انجام دهیم.
او می‌افزاید: هیچ‌وقت علاج واقعه را قبل از وقوع نکرده‌ایم. مگر در مورد ساختمان پلاسکو همین اتفاق رخ نداد، مگر در مورد مرکز درمانی سینا اطهر این اتفاق رخ نداد، ما چند تا از بهترین پزشک‌ها و پرستارانمان را در آن حادثه از دست دادیم. این ساختمان هم ایمن نبود، بارها هم از سوی آتش نشانی اخطار دریافت کرده بود، اما مالک ساختمان هیچ تلاشی برای رفع نواقص انجام نداد، در حال حاضر هم در مورد بیمارستان‌های دولتی و قدیمی تهران همین مساله صدق می‌کند.
این کارشناس اورژانس در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: بسیاری از این بیمارستان‌ها حتی نمی‌توانند تجهیزات فرسوده و از رده خارج خود را ارتقا دهند چه برسد به اینکه بخواهند ساختمان‌های خود را ایمن‌سازی کنند، این وظیفه دولت است که در این زمینه کاری انجام دهد. بیمارستان‌های دولتی چند سالی است که به امان خدا رها شده‌اند و اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند معلوم نیست باید منتظر وقوع چه فاجعه‌ای باشیم.
نمی‌توانیم بیمارستان‌های دولتی را تعطیل کنیم
اما حسین قناعتی رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره ایمن‌سازی بیمارستان‌ها می‌گوید: امکانات دولت محدود است و تحریم‌ها هم وجود دارند. مشکلات بسیار است و برای اورهال و بروزرسانی بیمارستان‌های دانشگاه تهران حداقل سه تا چهار هزار میلیارد بودجه نیاز داریم. به تدریج درحال ایمن‌سازی هستیم برای مثال معاونت بهداشت در خیابان حافظ قرار داشت که اخطار گرفت و جای جدیدی برای آن درنظر گرفتیم. قناعتی می‌افزاید: بیمارستان‌هایی هستند که اخطار گرفته باشند اما چاره‌ای جز استفاده نداریم. نمی‌توانیم سرویس‌دهی را تعطیل کنیم وبا قیمت‌هایی که در بخش خصوصی وجود دارد، تنها امید مردم به بیمارستان‌های دولتی است.
بسیاری گزینه‌ای جز استفاده از بیمارستان دولتی ندارند
فروغ علیپور، پزشک اورژانس نیز در این رابطه به «تعادل» می‌گوید: تمامی بیمارستان‌هایی که در لیست ساختمان‌های ناایمن قرار دارند، دولتی هستند این یعنی امکان تعطیلی این بیمارستان‌ها وجود ندارد، مگر می‌شود بیمارستان‌های دولتی را که اکثر مردم برای درمان خود به آن مراجعه می‌کنند تعطیل کرد، مساله اینجاست که دولت باید یا ساختمان جایگزین به این بیمارستان‌های ارایه دهد یا هر چه سریع‌تر به ایمن‌سازی این بیمارستان‌ها اقدام کند.
او می‌افزاید: مساله اینجاست که مردم در شرایط اقتصادی بدی به سر می‌برند و به همین دلیل اگر نیاز به درمان داشته باشند در بسیاری از موارد اولین گزینه یا حتی تنها گزینه‌ای که دارند مراجعه به بیمارستان‌های دولتی است. بسیاری از افراد توان پرداخت هزینه‌های درمان در بیمارستان‌های خصوصی را ندارند، پس باز هم این وظیفه دولت است که از جان این بیماران محافظت کند.
وقتی جان ارزان می‌شود
این روزها به هر طرف که نگاه می‌کنیم واقعیت تلخی بیش از همیشه به چشم می‌آید، آن هم ارزان شدن نرخ جان انسان‌هاست. حوادثی که می‌توان از آن جلوگیری کرد، اما به دلیل کوتاهی رخ می‌دهند و جان افراد را می‌گیرند، هزینه‌های درمانی که برای بسیاری غیر قابل پرداخت شده‌اند و بر اثر بیماری جان خود را از دست می‌دهند، بیمارانی که به دلیل نبود و کمبود دارو جان می‌بازند، بر خلاف شعارهایی که وزیر بهداشت و درمان می‌دهد، وضعیت در حوزه بهداشت و درمان آنچنان هم گل وبلبل نیست و هر روز هم بر مشکلات این حوزه افزوده می‌شود.
اینکه 6 بیمارستان بزرگ و البته دولتی تهران در ساختمان‌های ناایمن که کمترین سال قدمت آنها به 40 سال باز می‌گردد و برخی بیش از 100 سال قدمت دارند نشان می‌دهد که کوتاهی‌های قابل توجهی در این رابطه صورت گرفته است. هیچ کس نمی‌تواند جان هیچ انسانی را بی‌ارزش بداند، دولت و تمامی مسوولان وظیفه دارند امکانات رفاهی مناسب را در اختیار تمامی افراد جامعه قرار دهند، یکی از این امکانات رفاهی مراکز درمانی هستند که باید ایمنی لازم را دارا باشند، مگر می‌شود ساختمان بیمارستان‌هایی که چنین ازدحامی از جمعیت دارند، ایمن نباشد و دولت هم هیچ مسوولیتی در این زمینه به عهده نگیرد. این مشکل دیگر با پاک کردن صورت مساله حل نمی‌شود، این مشکل با جان انسان‌هایی سر و کار دارد که به امید درمان راهی این ساختمان‌ها می‌شوند، ساختمان‌هایی که هر لحظه ممکن است بر سرشان آوار شود، سیستم گرمایش آنها به دلیل مستهلک بودن منفجر شود یا سیستم برق‌رسانی آن با مشکلات عدیده مواجه شود، هر کدام از این اتفاق‌ها می‌تواند به مرگ ده‌ها انسان ختم شود.
