بورس درگیر سیاست
شاخص کل بورس اولین روزکاری هفته را با سرخ‌پوشی آغاز کرد و به واسطه این موضوع بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند که بازدهی معاملات در دومین هفته خرداد ماه منفی خواهد بود.
شاخص کل بورس تهران در اولین روزکاری هفته ابتدا با صف‌های سنگین فروش مواجه شد اما در میانه راه برخی از صف‌ها در بازار کمتر شد و در نهایت بازدهی شاخص کل بورس منفی بسته شد.
در هفته اخیر اخبار سیاسی باعث شد که وضعیت بازار سرمایه تغییر کند و به گفته کارشناسان این هفته نیز به واسطه اخبار سیاسی، بازار سرمایه تا حدودی متعادل روبه پایین خواهد بود. امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه روز پنجشنبه هفته اخیر با بیان اینکه بر این اعتقادیم که برجام خوب یا بد، دارای نقاط ضعف و قوت، امروز این سند بین‌المللی است که در برابر ما قرار دارد و ما در عرصه دیپلماسی برای لغو تحریم‌ها این سند و مسیر را در پیش رو داریم، گفت: ما به وظیفه خود برای لغو تحریم‌ها از مسیر مذاکره و دیپلماسی با رعایت خطوط قرمز کشورمان ادامه می‌دهیم. پیشرفت‌های خوبی در این زمینه حاصل شده است و امیدواریم به نقطه و نتایج روشنی برسیم که بتوانیم آن را در اختیار افکار عمومی قرار دهیم.
همانطور که پیش از این هم گفته شد برجام می‌تواند روی اقتصاد کشور و بازار سرمایه تاثیر بسزایی داشته باشد. برجام دو روی دارد نخست توافق و روی دوم نیز عدم توافق و در نهایت بدتر شدن شرایط. با توافق در برجام رفته رفته شرایط اقتصادی کشور بهتر خواهد شد؛ اکنون قیمت دلار بازار آزاد بیش از 50 هزارتومان است، بخش عمده‌ای از شرکت‌ها نمی‌توانند مسیر صادراتی درستی داشته باشند و مبادلات بانکی به سخت‌ترین حالت ممکن انجام می‌شود، این سه نمونه تنها معایب عدم توافق در برجام است. قیمت دلار تمام معیشت و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است؛ برای توضیح این موضوع می‌توان مثالی ساده داشت، برای نمونه قیمت مرغ وابسته به دلار است هر روزی که قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند مرغ نیز گران می‌شود. نکته قابل توجه اینجاست که مسوولان عقیده دارند همبستگی بین دلار و اقتصاد کشور وجود ندارد؛ اما در اصل اینطور نیست و به نوعی این روزها در کشور همه‌چیز به قیمت دلار وابسته است.
از سوی دیگر تورم نیز هر روز افزایش پیدا می‌کند و با حقوق و درآمد این روزها نمی‌توان یک زندگی را چرخاند. اما با کاهش تحریم‌ها و توافق همه‌چیز آرام آرام و به مرور و گذشت سال‌ها درست می‌شود، حداقل‌ترین موضوغ این است که شرکت‌ها به راحتی صادرات انجام می‌دهند و سود بیشتری کسب می‌کنند. همچنین با افزایش مبادلات بانکی نیز سود جدید وارد چرخه اقتصادی کشور می‌شود.
در اصل می‌توان گفت که به واسطه تحریم‌ها ورود سود و نقدینگی جدید به کشور کاهش یافته است. برخلاف صحبت‌های دولت سیزدهم اقتصاد کشور با سیاست گره خورده و همین موضوع باعث سردرگمی اقتصاد کشور شده است.به گفته کارشناسان اگر برجام امضا شود، همه بازارها در وضعیت رکود قرار می‌گیرند. البته احتمال این وجود دارد که پول‌ها به سیستم بانکی برگردند. اما در وضعیت بلندمدت، بحث تورم در کشور غالب می‌شود و مجددا پول و سرمایه‌ها از سیستم بانکی خارج و وارد چرخه بازارها می‌شود.
از سوی دیگر یکی از کارشناسان بازار سرمایه درخصوص دلار و وضعیت بازار نوشت: «باید توجه کرد که علاوه بر مذاکرات برجام، بسیاری دیگر از عوامل اقتصادی نیز بر قیمت دلار تاثیرگذار است. در چند سال اخیر به دلیل تحریم‌های اعمال شده، کشور با بحران کمبود منابع ارزی مواجه بوده است. این کمبود منجر به عدم تعادل در عرضه و تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت ارز شده است.
بنابراین ممکن است در صورت عدم توافق در مذاکرات برجام و تداوم تحریم‌ها، همچنان شاهد کمبود منابع ارزی و افزایش قیمت دلار باشیم.از طرفی برخی اقدامات دولت‌ها در دوران تحریم، مانند چاپ پول و افزایش نقدینگی منجر به تورم و بالا رفتن قیمت دلار در این سال‌ها شده است. بنابراین توافق در برجام، ممکن است در ابتدا منجر به کاهش نرخ دلار شود، اما به دلیل تاثیر زیاد این اقدامات نمی‌توان افت زیادی را در نرخ دلار متصور شد. از طرفی ممکن است کاهش شدید قیمت دلار باعث خروج سرمایه از کشور و تضعیف صادرات شود.»
با انجام توافق، قیمت دلار به صورت کاملا آهسته کاهش می‌یابد و چون برخی از شرکت‌های بازار سهام ارتباط زیادی با قیمت ارز دارند، با کاهش قیمت دلار قیمت محصولات صادراتی بورس هم نزول خواهند کرد. البته در برخی موارد ممکن است به دلیل بهبود ارتباطات خارجی شاهد سود آنها باشیم. با این حال کارشناسان بر این باورند که حتی اگر بازار سهام در نتیجه توافق هسته‌ای با نزول مواجه شود، این نزول موقتی خواهد بود و در بلندمدت، بازار سرمایه بیشترین نفع را از توافق هسته‌ای خواهد برد. ضمن اینکه برخی از شرکت‌های بازار سهام از بهبود ارتباطات خارجی ایران منتفع می‌شوند و خرید سهام آنها برای سرمایه‌گذاران‌شان منفعت‌زا خواهد بود.
به عقیده بسیاری از اقتصاددانان تورم کشور در سال‌های اخیر ناشی از دو عامل بوده است: یکی از سمت افزایش هزینه‌ها و دیگری افزایش نقدینگی. به این معنا که افزایش قیمت ارز به رشد تورم تولیدکننده منجر شده و این موضوع اثرش را در ماه‌های گذشته روی تورم مصرف‌کننده نشان داده است در چنین شرایطی نقش توافق هسته‌ای هم در قیمت ارز و شکل‌گیری تورم بسیار زیاد است. کاهش قیمت ارز باعث کاهش تورم انتظاری خواهد شد و این کاهش تورم بر بازار سرمایه تاثیر منفی خواهد گذاشت اما در بلندمدت به دلیل افزایش تولید و کیفیت محصولات تولیدی شرکت‌ها و دسترسی راحت‌تر آنان به بازارهای دیگر باعث افزایش سوددهی آنها خواهد شد و این افزایش سوددهی منجر به رشد بازار سرمایه در کشور می‌شود.
بازار از دریچه معاملات
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات دیروز، یعنی اولین روز کاری هفته را با افت سنگین ۳۴ هزار و ۷۱۶ واحدی استارت زد؛ با وجود اینکه دیروز سهام یک شرکت جدید در بازار سرمایه عرضه اولیه شد اما باز هم شاخص منفی سنگینی را تجربه کرد. همچنین شاخص هم‌وزن با کاهش ۱۲ هزار و ۹۰ واحد به رقم ۷۸۰ هزار و ۸۱۵ واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران که ناشی از ارزش شرکت‌های بورسی است به بیش از ۸ میلیون و ۵۱۷ هزار میلیارد تومان رسید.معامله‌گران در این روز بیش از ۱۱.۸ میلیارد سهام و اوراق مالی در قالب ۸۳۲ هزار فقره معامله و به ارزش ۹ هزار و ۴۷۴ میلیارد تومان داد و ستد کردند.
براساس آمار اقتصادنیوز، همه شاخص‌های بورس در اولین روزکاری هفته قرمز شدند؛ شاخص کل و شاخص قیمت با معیار هم‌وزن ۱.۴ درصد کاهش یافت، این دو شاخص با معیار هم‌وزن ۱.۵ درصد عقب نشست. شاخص آزاد شناور ۱.۵ درصد کاهش یافت. شاخص بازار اول بورس ۱.۹ درصد افت کرد و شاخص بازار دوم بورس ۹۴ صدم درصد کاهش یافت. روز گذشته نماد هلدینگ معدنی خاورمیانه بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را داشته و نمادهای فولاد مبارکه، ملی‌مس، گل‌گهر، پالایش نفت اصفهان، توسعه معادن و فلزات و پالایش نفت بندرعباس بیشترین اثر کاهشی در شاخص بورس را از خود به جای گذاشتند. در فرابورس ایران هم شاخص کل با ۴۵۱ واحد کاهش به رقم ۲۹ هزار و ۴۱ واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران به بیش از یک‌میلیون و ۶۱۰ هزار میلیارد تومان رسید.
ارزش بازار پایه فرابورس ۴۹۴ هزار میلیارد تومان شد.معامله‌گران روز اخیر در فرابورس ایران بیش از ۶.۶ میلیارد سهام و اوراق مالی در قالب ۴۲۵ هزار فقره معامله و به ارزش ۲۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان داد و ستد کردند. نمادهای مالی سپهر صادرات، آریا ساسول، پتروشیمی تندگویان، پتروشیمی زاگرس، ایران‌خودرو دیزل، فولاد هرمزگان و پالایش نفت لاوان به ترتیب بیشترین اثر کاهشی در شاخص فرابورس را داشتند.
