چالشهای کاهش تورم
هر تحلیلگری که در سالهای گذشته وضعیت اقتصاد ایران را زیرنظر داشته، بدون تردید از بالا بودن تورم به عنوان یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در دشواریهای اقتصادی سخن میگوید و از این رو تردیدی وجود ندارد که باید دولت برای کاهش این نرخ برنامههای ویژهای را در دستور کار قرار دهد.
یکی از اصلیترین چالشها در اقتصاد ایران به بزرگ بودن دولت بازمیگردد. تصدیگری دولت در بسیاری از حوزههای اقتصادی باعث شده که عملا بخشهای مستقل فضای کافی برای فعالیت پیدا نکنند و از سوی دیگر وقتی برای تامین منابع مالی دولت مشکل به وجود میآید شاهد آن هستیم که اقتصاد با مشکل مواجه میشود. وقتی با مشکلاتی چون محدود شدن درآمدهای نفتی مواجه میشویم و از سوی دیگر در تمام سالهای گذشته، فکری دقیق برای دریافت مالیات عادلانه و دقیق نکردهایم، شرایط ما را به سمت کسری بودجه میبرد و همین موضوع میتواند به افزایش تورم منجر شود. از این رو تلاش برای کوچکسازی و چابکسازی دولت و توجه به ظرفیتهای بخش خصوصی میتواند گامی مهم در مسیر کاهش تورم باشد.
به این ترتیب در شرایطی که از دولت انتظار میرود که تورم را کاهش دهد، از طرفی خود به عنوان عامل تورم شناخته میشود و این بزرگ بودن اقتصاد دولتی خود مانعی مهم بر سر راه بهبود شرایط در اقتصاد ایران است. از طرف دیگر دولتی بودن اقتصاد، باعث افزایش سنگینی سایه سیاست بر اقتصاد نیز شده است. مسائلی چون کاهش تحریمها، بهبود سطح روابط با دیگر کشورها چه در منطقه و چه در جهان، بازگشت ثبات به شاخصهای اقتصادی و البته پیشبینیپذیر کردن آینده جزو مسائلی هستند که به ذهنیت جامعه درباره آینده اقتصاد نگاه مثبتی میدهند و همین موضوع میتواند انتظارات تورمی را کاهش دهد. همانطور که ما اخیرا هم دوباره دیدیم، بعضا خبرهای منفی و مثبت میتوانند در بازارهای ما تاثیرگذار باشند و از این رو هرچه ثبات در فضای اقتصادی کشور افزایش پیدا کند، به کاهش تورم منجر خواهد شد.
عامل اصلی تورم، تولید پول بیش از تولید کالا و خدمات در اقتصاد یک کشور است؛ از این رو وقتی تولید رونق پیدا کند، میتوان بخشی از تورم را نیز با استفاده از ظرفیتهای آن مدیریت کرد. تولید اما به رشد سرمایهگذاری نیاز دارد و عملکرد ما در دهه گذشته در این حوزه مثبت نبوده است. کوچکسازی دولت و میدان دادن به بخش خصوصی واقعی و همچنین تخصصی کردن اقتصاد و کنار زدن سیاست، موضوعاتی است که باید به شکل جدی در دستور کار قرار گیرد تا ما شاهد کاهش تورم باشیم.