بازار سرمایه درگیر حواشی

فردین آقابزرگی

مسوولان در سطح دولت، مجلس یا ارکان بازار سرمایه قانونا نمی‌توانند درباره بازار سرمایه و ایجاد جو مثبت یا منفی اظهارنظر کنند. این اظهارنظرها بعضا موجب تزلزل در اعتمادسازی سهامداران می‌شود. حساسیت فعالان بازار به اینگونه اظهارنظرها بیشتر از اثرات سود و زیانی آنها است. برای هفته آینده بازار منفی و با حجم اندک پیش‌بینی می‌شود.

همچنین اگر بخواهیم اثرات پیش‌بینی‌ها و خبرها بر بازار سرمایه را بررسی کنیم سوال پیش می‌آید که چرا سهام ریالی و غیر صادرات‌محور دست به اصلاح می‌زنند. موضوع برجام یک شوک خبری موثر به حساب می‌آید اما رتبه اثرگذاری آن کمتر از سایر عوامل است؛ یکی از متغیرهای اصلی به شرایط کنونی در بازارهای موازی به خصوص خودرو برمی‌گردد. از نیمه دوم اردیبهشت ماه که دو شرکت بزرگ خودروسازی با فراخوان‌های عمومی پیش‌فروش‌های جدید خود را بعد از تعقیب‌و‌گریزهای طولانی برای عرضه در بورس اعلام کردند، وضعیت بازار سرمایه تحت تاثیر قرار گرفت.

مقام‌های مسوول با اظهارنظرهای گاه و بی‌گاه در خصوص بازار سرمایه به القای بیشتر نگرانی‌ها دامن می‌زنند. پالس‌های منفی سبب می‌شود عده‌ای که از اسفند وارد بازار شدند به دلیل رشدی که داشتند سعی کنند به سرعت پول خود را از بازار خارج کنند.هیچ کجای دنیا یک مقام دولتی درباره بازار سرمایه صحبت نمی‌کند و اگر چنین اتفاقی رخ دهد بلافاصله نهادهای ناظر در اروپا و امریکا آن شخص را هر که باشد مورد بازخواست قرار می‌دهند که چرا غیرتخصصی اظهارنظر می‌کند. حتی ایلان ماسک برای یک توئیت درباره بازار سرمایه یک عدد قابل توجهی جریمه شد.سازمان بورس نباید مدام موضع‌گیری در جایگاه عرضه و تقاضا داشته باشد. سال ۹۹ الزام به خرید برای صندوق‌های با درآمد ثابت شد که با ریزش بورس ریزش کرد و حالا نیز به وضعیت دیگری این ماجرا تکرار شد. در حقیقت تاثیر القای ترس در بازار سرمایه هدایت نقدینگی به سمت خودرو است که شاید بد نباشد منابع در آنجا قفل باشد تا گردش پول کمتری رخ دهد. در نهایت اینکه این عوامل بسیار مهم‌تر از موضوع برجام و قیمت دلار است که حتی با خبرهای مثبت هم درصد کمی تغییرکرده است.

 همچنین این شائبه برای فعالان اقتصادی مطرح است که اگر ۱۸ میلیارد دلار مذکور در راستای بهره‌وری منابع، صرف زیرساخت‌های اقتصادی نشود تا چه زمانی اخبار درمانی می‌تواند بازارها را وادار به واکنش مثبت و شوک روانی کند. به عنوان مثال فرض کنید شرکتی صنعتی به مدت یک سال وارد مرحله شکوفایی شود اما بعد از آن رفته‌رفته عملکردی رو به افول به نمایش بگذارد. 

در چنین وضعیتی که چشم‌انداز روابط سیاسی ایران با کشورهای همسایه، اروپا و امریکا در ابهام قرار دارد، قدر مسلم آزادسازی پول‌های بلوکه‌ شده نمی‌تواند به‌طور قابل‌توجهی در اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم گشایش ایجاد کند. اگرچه عدم‌ وصول مطالبات میلیارد دلاری اثرات منفی در اقتصاد بر جا گذاشته اما منشأ اصلی تداوم رشد قیمت ارز به عدم‌ تطابق رشد نقدینگی و تولید ناخالص ملی باز می‌گردد. رشد ۲ درصدی اقتصاد در ۳۰ سال گذشته درحالی به ثبت رسیده که میزان حجم نقدینگی طی این مدت با افزایش ۲۵ درصدی همراه بود.