محیط‌زیست مساله تجملاتی و تزیینی نیست

تعادل|

 مناسب‌های تقویمی همیشه فرصتی است تا مسوولان در مورد چالش‌ها و کمبودها سخنرانی کنند، حرف‌ها و شعارهایی که قطعا اجرایی شدن آنها شامل مرور زمان و در بسیاری از موارد به دست فراموشی سپرده می‌شود. حالا هم به مناسبت هفته محیط زیست چالش‌های موجود در این حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد. رییس سازمان حفاظت از محیط زیست در نشست خبری خود در مورد این چالش‌ها و مشکلات با خبرنگاران به بحث و گفت‌وگو نشسته و از ارسال لایحه جدید محیط زیستی به دولت خبر داد.

لایحه‌ای که به گفته او قرار است بسیاری از مشکلات و چالش‌ها را رفع کند اما.... علی سلاجقه با اشاره به اینکه محیط زیست مساله تجملاتی و تزئینی نیست و حیات مردم به آن وابسته است و باید از سوی مردم و حکمرانی مورد توجه قرار گیرد این را هم گفت: هیچ پروژه و طرحی در کشور بدون مجوز محیط زیست انجام نمی‌شود. زیرساخت‌هایی در بعد اقتصادی باید شکل می‌گرفت و اقتصاد برای پویا شدن و حل معضلات کشور نیاز به توسعه دارد. کم‌توجهی‌هایی که به محیط زیست و معیشت مردم برخی مناطق شده ناشی از عدم توسعه است.

   راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست  برای مردمی‌سازی محیط زیست

او با بیان اینکه بیش از ۲۰۰۰ خانه محیط زیست در سال گذشته در کشور ایجاد شد، افزود: کمتر جلسه‌ای در هیات دولت است که مساله محیط زیست در آن مطرح نشود. اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را وظیفه تک تک مردم و دولت می‌داند ولی ما چندان به نقش مردم در این زمینه توجه نداشتیم. خانه‌های محیط زیست به عنوان یکی از شقوق اثبات مردمی - انقلابی بودن این دولت و در راستای مردمی‌سازی محیط زیست بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی با نظارت مدیران کل و با رعایت ضوابط و دستور العمل ابلاغی در ادارات کل، مدارس، مساجد، کارخانه‌ها، دانشگاه‌ها و... ایجاد شده است و به‌صورت دوره‌ای عملکرد این خانه‌ها توسط سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی می‌شود. این خانه‌ها با رعایت الگوی پیشرفت ایرانی-  اسلامی برای مردمی‌سازی محیط زیست فعالیت می‌کنند. سلاجقه ادامه داد: بیش از ۲۴۰۰ روستا در کشور داریم که در مناطق چهارگانه محیط زیست قرار دارند و نشست‌های مستمر در این مناطق برگزار می‌شود تا مردم احساس نکنند که محیط زیست مانع زیست آنها در آن مناطق شده است و ما برای معیشت پایدار آنها تلاش می‌کنیم.

   ارسال لایحه جدید محیط زیستی  به دولت

او افزود: موضوع مهم دیگر حفاظت مشارکتی است که مردم باید در کنار محیط زیست باشند و در این زمینه لایحه مشارکتی را سازمان به دولت فرستاده و در این زمینه مردم در تکثیر گونه‌های کمیاب و حفظ زیستگاه مشارکت می‌کنند و رضایتمندی خوبی در میان آنان به وجود می‌آید بنابراین محیط زیست را به عنوان یک زیرساخت مهم می‌دانند و برای حفاظت از آن تلاش می‌کنند. سلاجقه ادامه داد: از بعد نیروهای انسانی اقدامات مناسبی انجام شده و سرجمع بودجه سازمان محیط زیست میانگین ۴۲ درصد و به‌طور کلی ۶۶ درصد افزایش داشته یعنی حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان در ۱۴۰۲ برای ادارات هزینه می‌شود و در بعد اجرا دستگاه‌ها و ادارات به‌صورت نسبتا مطلوب وظایف خود را انجام می‌دهند.

    در استان‌های شمالی کشور مکان‌یابی  برای دفع زباله بسیار مشکل است

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره پسماندهای شمال کشور و آلودگی‌های ناشی از آنها اظهار کرد: این موضوع برای دولت و قوای سه‌گانه یک مساله بسیار مهم است. موضوعات کاملا بررسی شد و تلاش برای ساماندهی پسماند سراوان یک نمونه کامل از اقدامات سازمان است که به‌صورت ماهیانه جلساتی برگزار می‌شود و تمام استانداران و مدیران مربوطه در این جلسات شرکت می‌کنند و عدم ورود پسماند به آن مجموعه، ایزوله کردن آن از مجموعه‌های اطراف، عدم نشت آلودگی حاصل از آن به آب‌ها و... از جمله عواملی است که در این جلسات مطرح می‌شود. شهرداری رشت باید اقدامات مورد نیاز خود را انجام دهد و از جمله مشکلات در این راستا تعویض کمتر از یک ساله شهرداران رشت است که اقدامات را کند می‌کند. 

   چه خبر از حقابه هامون؟

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تنش‌های آبی تالاب هامون گفت: هیات حاکمه افغانستان به مساله حسن همجواری بی‌توجه است که این مورد ناشی از دخالت دولت‌های دیگر است اما خوشبختانه خودشان هم به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل باید از طریق مذاکرات حل شود. ما به هیچ‌وجه از حقابه مردم‌مان نمی‌گذریم و از تمام ظرفیت‌ها برای پیگیری حق مردم شریف سیستان استفاده می‌کنیم. سلاجقه درباره اقدام قوه قضاییه در برخورد با مدیران متخلف در زمینه اجرای قانون هوای پاک گفت: هرجا قصوری باشد باید برخورد شود و در این زمینه با قوه قضاییه همکاری خوبی داریم. آلودگی هوا یک مساله چندوجهی است که پیش از همه وزارتخانه‌های کشور، نیرو، صمت و جهاد کشاورزی باید اقدامات لازم را انجام دهند. سازمان هم به عنوان ناظر وظایف خود را انجام داده است و گزارش‌ها را به‌طور مداوم برای دستگاه‌های مربوطه ارسال می‌کند.

   دیوار محیط زیست در برابر پروژه‌های  ضد محیط زیست بلند است

او درباره مجوزهای زیست‌محیطی برای پروژه‌ها اظهار کرد: مجوز سازمان محیط زیست آخرین مجوزی است که صادر می‌شود و در صورت عدم تایید این سازمان از عملکرد یک پروژه، تمام مجوزهای پیشین لغو می‌شود. در این دولت مکان‌یابی چند پروژه انجام شده و در مقابل آنها ایستاده‌ایم و دیوار محیط زیست اتفاقا در برابر پروژه‌های ضد محیط زیست بلند است. آنچه که در بعد پروژه رشت - آستارا وجود دارد ارزیابی زیست محیطی آن به سازمان از سال ۷۸ ابلاغ شده است و اقدامات رفت و برگشتی آن در حال انجام است. در ابتدا باید قرارداد بین ایران و روسیه بسته می‌شد چرا که تا قراردادی نباشد پروژه‌ای نیست که بخواهیم برای آن مجوزی صادر کنیم.

   در سد چمشیر مشکلی وجود ندارد

سلاجقه درباره آبگیری سد چمشیر توضیح داد: برخی سازمان‌های مردم‌نهاد و بعضی از مراجع علمی که البته در این باره زیاد تخصصی عمل نکرده بودند، از ما مطالبه‌گری داشتند. ما هم مطرح کردیم که اجازه گتوند دوم را نمی‌دهیم. بنده شخصا از مجموعه سد بازدید کردم و همراه با کارشناسان شوری آب را سنجیدیم و این نظارت همچنان ادامه دارد. او افزود: با توجه به تشکیلات زمین‌شناسی در این منطقه بازدید منظم از مجموعه اهمیت دارد و وقتی ما نتیجه تمام بازدیدها و گزارشات‌مان را بررسی کردیم‌ متوجه شدیم که در بالادست سد روند مطلوبی داشتیم و مشکلی نیست اما در پایین دست شوری رودخانه بالاتر و Ec حدود ۴۰۰۰ را اندازه‌گیری کردیم. در مجموع بر اساس داده‌هایی که روزانه از سد چمشیر به ما می‌رسد، مشکلی وجود ندارد.

   پرداخت حقابه دریاچه ارومیه  اهمیت دارد

سلاجقه درباره وضعیت دریاچه ارومیه گفت: در بحث دریاچه ارومیه، تکالیف سخت‌افزاری تقریبا تمام شده است و تا پایان خرداد نیز ۱۲۰ میلیون متر مکعب از تصفیه‌خانه تبریز به دریاچه می‌ریزد. ۳۰۰ میلیون متر مکعب هم از سد شهید کاظمی وارد شد و از نظر بارش در این حوضه نیز شرایط مطلوب است. او ادامه داد: در مجموع پرداخت حقابه است که اهمیت دارد و ما در این مورد ایستاده‌ایم و تا حصول حقابه پیگیر دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌های کشور هستیم.

   پروژه‌های بدون مجوز

سلاجقه درباره پروژه‌های بدون مجوزی که تاکنون فعالیت داشته و بدون ارزیابی زیست محیطی به نتیجه رسیده‌اند، اظهار کرد: در بحث ۴۱۱ پروژه‌ بدون مجوز محیط زیست هم به دولت و هم به مجلس و دستگاه‌های نظارتی کشور اعلام کرده است که رییس‌جمهوری یک کمیته سه‌نفره را با عضویت سازمان محیط زیست کشور، سازمان برنامه مودجه و معاونت حقوقی مکلف کرده است که درباره ۴۱۱ پروژه تعیین تکلیف شود و در حال حاضر غربالگری انجام شده است و بسیاری از پروژه‌ها از سال ۱۳۷۲ هستند که خیلی از این پروژه‌ها پیشرفت ۱۰۰ درصدی داشته‌اند در چند دسته قرار گرفته‌اند و نسبت به میزان پیشرفتی که داشته‌اند فعالیت‌های مورد نیاز انجام می‌شود و امیدوارم زودتر تعیین تکلیف شود و نتیجه آن را اعلام خواهیم کرد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه متاسفانه آبخیزداری در حاشیه قرارگرفته است، اظهار کرد: البته خوشبختانه رییس‌جمهوری این را تکلیف کردند که لایحه آبخیزداری به صحن مجلس رود و این جایگاه آبخیزداری را در کشور نشان می‌دهد. بر این اساس سازمان متولی منابع طبیعی و آبخیزداری کشور شورای آب و آبخیزداری را مطرح کردند که در کشور شکل می‌گیرد و ما نیز از این دیدگاه حمایت می‌کنیم چون دیدگاه چند وجهی است و نگاه کاملا نگاه جامع مبتنی بر سیاست‌های ابلاغی ۱۵ گانه مقام معظم رهبری در رابطه با حفظ محیط زیست کشور است. ما نیز از این سیاست حمایت می‌کنیم.

   ترمیم حقوق محیط‌بانان

سلاجقه درباره سرنوشت مبلغ ۲۸۸ میلیارد تومانی تعیین‌شده توسط مجلس برای ترمیم حقوق محیط‌بانان توضیح داد: رقم این بودجه که در سال گذشته به سازمان محیط‌ زیست اختصاص پیدا کرد ۲۳۰ میلیارد تومان بود که در سرفصل آن نیز ذکر شده بود که پرداخت فوق‌العاده تنها به محیط‌بان‌ها نبود بلکه کارکنان محیط زیست را نیز در برمی‌گرفت. جداسازی کارشناسان محیط زیست از محیط‌بانان موجب اختلاف افکنی می‌شود. او افزود: سوال ما از نمایندگان مجلس این است که چرا در گذشته این نظارت را نداشته‌اند و حالا به‌طور خاص درباره یکی از ارقام بودجه سازمان محیط‌ زیست مداخله می‌کنند، ما این بودجه را در همان مسیری هزینه کرده‌ایم که سایر بودجه‌های سازمان را در آن مسیر هزینه می‌کنیم و دستگاه‌های نظارتی نیز کاملا بر نحوه تخصیص بودجه‌ها در سازمان محیط‌ زیست نظارت دارند. درست است که ما منکر نقش نظارتی نمایندگان مجلس نیستیم اما اینکه گفته شود فلان مبلغ بودجه به‌طور اختصاصی برای حقوق محیط‌بان‌ها در نظر گرفته شده است، صحیح نیست.