انتخابات پرمناقشه پارلمان اقتصادی

تعادل | فرشته فریادرس |

انتظار کاندیدای هیات رییسه اتاق ایران به پایان رسید. عصر روز چهارشنبه رییس مرکز حراست وزارت صمت طی نامه‌ای به دبیر انجمن نظارت بر انتخابات اتاق ایران، نظر خود را درباره کاندیداهای ثبت‌نام شده برای انتخابات هیات رییسه اتاق ایران اعلام کرد.

بنابراین چنانچه اتفاق پیش‌بینی‌نشده‌ای رخ ندهد، فردا (یکشنبه) 28خردادماه، در نشست دوره جدید هیات نمایندگان اتاق ایران، هیات‌رییسه و به ویژه رییس اتاق ایران با رای اعضا انتخاب خواهند شد. اما انتخابات پرمناقشه پارلمان بخش خصوصی در دور دهم شگفتی کم نداشت؛ از تغییر آیین‌نامه انتخابات و سختگیری‌های بی‌مورد برای کاندیداتوری اعضا گرفته تا لابیگری دولتی‌ها برای حضور چهره‌های خود در هیات رییسه اتاق‌ها. حال، باتوجه به اعلام نتایج تایید صلاحیت‌ها، چهره‌های سرشناسی همچون«حسین سلاح ورزی، یونس ژائله، حسین پیرموذن و احد عظیم‌زاده و محسن بهرامی ارض اقدس» برای کسب کرسی ریاست نامزد شده‌اند.

اما آنچه در این میان رخ داد اینکه پنجشنبه 25 خردادماه، ایرنا در اقدامی عجیب، خبر رد صلاحیت «سلاح ورزی» یکی از نامزدهای جدی ریاست اتاق ایران را منتشر کرد، که البته بعد از گذشت چند ساعت، این خبر بدون هیچ توضیحی از روی خروجی خبرگزاری وابسته به دولت حذف شد. همچنین طبق اخبار دریافتی، «جمال رازقی جهرمی از اتاق شیراز، پیام باقری، حمیدرضا صالحی و قدیر قیافه از اتاق تهران» از جمله نامزدهایی هستند که با عضویت آنها در انتخابات هیات رییسه اتاق ایران موافقت شده‌ است. با این حال، باید دید اعضای هیات نمایندگان، روز یکشنبه رای خود را به گلدان چه کسانی برای سکانداری اتاق ایران در دوره جدید خواهند ریخت.

    نتایج صلاحیت کاندیداها اعلام شد

۱۷ خرداد ماه، حسین میرمحمد صادقی، رییس انجمن نظارت بر انتخابات اتاق ایران اعلام کرد که انتخابات هیات رییسه اتاق ایران ۲۸ خرداد برگزار خواهد شد. براساس گفته او، اسامی نامزد‌های نهایی انتخابات هیات رییسه اتاق ایران قرار بود شنبه ۲۰ خرداد یا یکشنبه ۲۱ خرداد، پس از دریافت نظر وزارت اطلاعات از سوی اتاق اعلام شود که البته عملی نشد. حال براساس خبری که جمعه شب روی خروجی پایگاه اتاق ایران قرار گرفت، دبیر انجمن نظارت بر انتخابات اتاق ایران درباره نتیجه احراز صلاحیت کاندیداهای عضویت در هیات‌رییسه اتاق ایران گفت: «عصر پنجشنبه، نامه‌ای از سوی رییس مرکز حراست وزارت صمت دریافت شده که نظر خود را درباره کاندیداهای ثبت‌نام شده برای انتخابات هیات رییسه اتاق ایران، اعلام کرده است.»

جهانبخش سنجابی در اظهاراتی دیگر گفته است: نظر حراست وزارت صمت به سه شکل اعلام شده، گروهی حضورشان از نگاه این مجموعه بلامانع است. با حضور گروهی مخالف شده و گروهی پرونده‌هایشان هنوز درحال بررسی است. او همچنین بیان کرده که انجمن نظارت بر انتخابات اتاق ایران به دلیل زمان محدود، محتوای نامه را به هر یک از کاندیداها از طریق پیامک اطلاع‌رسانی کرده است. در ضمن انجمن در نظر دارد، امروز جلسه فوق‌العاده‌ای برگزار کند و درباره این موضوع تصمیم‌گیری کند.

    خبری که ایرنا منتشر و بعد حذف کرد

اما چند ساعت پیش از این خبر، یعنی روز پنج‌شنبه ۲۵ خردادماه، ایرنا خبرگزاری وابسته به دولت دراقدامی عجیب، در خبری، رد صلاحیت «حسین سلاح‌ورزی» به عنوان نامزد انتخابات هیات رییسه اتاق ایران از سوی نهاد‌های امنیتی را روی خروجی خود قرار داد. اما ساعاتی بعد، خبر اختصاصی خود را از خروجی این خبرگزاری برداشت! یونس ژائله و احد عظیم‌زاده از اتاق تبریز، جمال رازقی جهرمی از اتاق شیراز، پیام باقری، حمیدرضا صالحی و قدیر قیافه از اتاق تهران» از جمله نامزدهایی هستند که با عضویت آنها در انتخابات هیات رییسه اتاق ایران موافقت شده‌ است. 

از جمله نامزدهای انتخابات هیات رییسه اتاق ایران که هنوز تایید صلاحیت آنها از سوی نهادهای امنیتی احراز و اعلام نشده، کیوان کاشفی رییس سابق اتاق کرمانشاه، مسعود گلشیرازی از اتاق اصفهان و حسین پیرموذن از اتاق اردبیل هستند.  طبق اخبار دریافتی، در حال حاضر صلاحیت ۲۵ نامزد انتخابات هیات رییسه اتاق ایران به تایید نهادهای امنیتی رسیده‌، اما صلاحیت باقی افراد هنوز در حال بررسی و اعلام (تا لحظه تنظیم این گزارش) نشده است. لازم به توضیح است که نتایج اعلام شده، نظر وزارت اطلاعات نیست. برخی از کاندیداها اعلام کردند که حراست وزارت صمت به آنان تایید صلاحیتشان را پیامک کرده است. نظر قطعی باید توسط وزارت اطلاعات اعلام شود؛ بنابراین هنوز باید منتظر ماند تا وزارت اطلاعات اعلام نظر کند.

    گمانه زنی‌ها درباره ریاست اتاق 

آنچه انتخابات دوره دهم هیات نمایندگان را از دیگر دوره‌ها متمایز می‌کند، تغییراتی است که در آیین‌نامه تشکیل و نحوه فعالیت هیات نمایندگان اتاق ایران و اتاق‌های شهرستان، رخ داده که بر اساس آن افراد نمی‌توانند هم‌زمان عضو هیات رییسه اتاق ایران و یکی از اتاق‌های استانی باشند. به این معنا که اگر به عنوان یکی از اعضای هیات رییسه اتاق ایران انتخاب شدند باید از سمت خود در هیات رییسه اتاق استانی کناره‌گیری کنند. اضافه شدن این شرایط و برخی مسائل دیگر در کنار کاهش اعضای فعال در اتاق‌های استانی و به دنبال آن کمتر شدن تعداد کرسی‌های هیات نمایندگان اتاق‌ها در سراسر کشور، میزان اثرگذاری بیشتر تشکل‌ها که در این دوره تعداد آنها به ۲۴۰ رسیده، را نشان می‌دهد. با این حال، طی روزهای گذشته پیش‌بینی‌ها از انتخابات ریاست دوره دهم اتاق ایران، با بررسی شرایط و نگاه به آنچه بر جریان انتخابات اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کشور حاکم است، شاهد داغ‌تر شدن فضای گمانه‌زنی‌ها درباره فردی هستیم که قرار است کرسی ریاست اتاق ایران را در دوره دهم و برای چهار سال آینده به عهده بگیرد.

شنیده‌ها حاکی از این است که از بین اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، ۸ نفر برای انتخابات هیات رییسه اتاق ایران کاندیدا شده‌اند، که بنابر اخبار پشت پرده، مقرر شده از بین ۸ کاندیدای اتاق تهران اعضا بین ۳ نفر به توافق برسند. این سه نفر قرار است با ۳۴ دیگر از کاندیدا‌های انتخابات رقابت کنند. پیش‌تر اتاق ایران اعلام کرده بود، مجموع کاندیدا‌های انتخابات این دور هیات نمایندگان اتاق ایران ۴۲ نفر است.  در این میان از «یونس ژائله، محسن بهرامی ارض‌اقدس، احد عظیم‌زاده، حسین سلاح‌ورزی و حسین پیرموذن» به عنوان نامزدهای جدی ریاست دهمین دوره اتاق بازرگانی نام برده می‌شود. البته گمانه‌زنی‌ها از اقبال بیشتر «حسین سلاح ورزی» از اتاق لرستان، برای موفقیت در کسب عنوان ریاست دوره دهم اتاق ایران، حکایت دارد. این فعال اقتصادی که امروز نامش به عنوان یکی از نامزدهای انتخاباتی برای ریاست اتاق ایران مطرح شده، نائب رییس اول اتاق ایران است.

البته چنانچه تا روز انتخابات هیات رییسه اتاق ایران اتفاق خاصی رخ ندهد، با نگاهی به مجموعه عملکردها و رویکردهایی که در بین نامزدهای احتمالی وجود دارد، موفقیت او بیش از دیگران محتمل است. البته شنیده‌ها حاکی از آن است که گزینه بعدی مورد نظر اعضا «محمدرضا بهرامن» است. در سوی دیگر میدان رقابت، گروهی نیز به دنبال انتخاب «یونس ژائله» به عنوان رییس آتی اتاق ایران هستند. فردی که در دوره نهم هیات نمایندگان، رییس اتاق تبریز بود و امروز به همراه احد عظیم‌زاده، یکی دیگر از اعضای این اتاق، وارد میدان شده است. حال بسیاری معتقدند حضور دو نامزد از یک اتاق، اقدام چندان مطلوبی در روند رقابت نیست و در صورتی که یکی به نفع دیگری از رقابت خارج نشود، هر دو شکست خواهند خورد.

    ویژگی رییس جدید چه باید باشد؟

با نزدیک شدن به روز انتخابات هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران این سوال که رییس جدید چه ویژگی باید داشته باشد؟ دوباره مطرح می‌شود. برخی معتقدند رییس اتاق باید چهره سیاسی داشته باشد تا بتواند روابط اتاق با بدنه حاکمیت و دولت را تنظیم کند. در مقابل برخی فعالان بخش خصوصی بر این نکته تاکید می‌کنند که ریاست جدید نباید به هیچ جناح سیاسی وابستگی داشته باشد. به گفته آنها به جای انتخابات جناحی یا افراد دارای مواضع سیاسی آشکار باید دنبال کسی رفت که آشنایی کامل با فضای کلان و اقتصاد کشور داشته باشد. برخی دیگر هم معتقدند که رییس اتاق آینده ایران باید از بخش خصوصی واقعی انتخاب شود و فردی باشد که علاوه بر آشنایی با مناسبات ایران، زبان مناسبات در جهان را هم بشناسد. علاوه بر مشخصات مذکور، رییس جدید باید با تجارت بین‌المللی آشنایی داشته باشد. برخی هم معتقدند که رییس آتی اتاق علاوه بر اینکه باید یک فعال اقتصادی باشد، باید قدرت لابی‌گری داشته باشد.

«دانش کافی، به روز بودن، قدرت تحلیل، تدبیر و جسارت طرح مسائل» از دیگر ویژگی‌هایی است که به گفته اعضا اتاق ایران، رییس آتی اتاق باید داشته باشد.  با این حال، به نظر می‌رسد، حرفه‌ای بودن در تشکل‌گرایی، تجربه وکارنامه کارآمد، یک ویژگی برای رییس تازه اتاق بازرگانی خواهد بود. کسانی که در دوره‌های تازه به اتاق‌ها راه یافته یا در تشکل‌های ملی غیر از اتاق عضویت ندارند و به همین دلیل اعتبار استانی آنها بر اعتبار ملی‌شان می‌چربد، شاید در اداره اتاق کارآمدی لازم را نداشته باشند. از سوی دیگر، برخی عنوان می‌کنند که حضور در اتاق ایران و اتاق‌های استانی نیز یک مزیت است، به این معنی که رییس اتاق ایران اگر با سازمان اتاق آشنایی بیشتری داشته باشد با کمترین هزینه می‌تواند اتاق را اداره کند. برخی نیز باور دارند رییس اتاق باید خودش سهامدار بزرگ باشد تا بتواند بر تنگناهای بنگاه‌ها آگاه باشد و این گره‌ها را باز کند. برخی اما باور دارند چنین فردی شاید برای اتاق بار منفی ایجاد کند و بهتر است فردی که گرفتاری کمتری دارد، در منصب ریاست اتاق باشد. در این میان برخی بر این باورند که رییس اتاق ایران باید سازمان رسانه‌ای را بشناسد و بتواند از این نیروی بااهمیت برای پیشرفت اتاق استفاده کند، ضعفی که به گفته آنها ریاست فعلی اتاق به آن دچار بود و نتوانست به خوبی فعالیت‌ها واقدامات اتاق را معرفی کند.