ناترازی گاز در راه است؟!

گلناز پرتوی مهر|

آمارها نشان می‌دهد که ما با ناترازی گاز در کشورمان روبرو هستیم. به ویژه در فصول سرد سال به لحاظ تأمین گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها، صنایع و بخش خانگی به مشکل می‌خوریم. 

به گزارش خبرنگار «تعادل»، وزارت نفت در راستای حل این مشکل راهکارهای متفاوتی را به اجرا گذاشته است. یکی از مهم‌ترین راهکارها، واردات نفت از ترکمنستان است که انعقاد قراردادی با این کشور در همین زمینه در دستور کار قرار دارد.

 ترکمنستان چهارمین کشور دارنده منابع گازی جهان است و ایران هم ظرفیت دریافت روزانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب گاز را به‌ منظور واردات و انتقال در مرزهای خود دارد. از این رو وزارت نفت درصدد است، سهم تجارت گازی (سوآپ، ترانزیت، خرید و فروش) کشور را در منطقه افزایش دهد. 

 بدهی قدیمی ایران به ترکمنستان بابت واردات گاز موضوع مهمی در روابط حوزه انرژی دو کشور بود. هم‌اکنون اصل بدهی 1 میلیون و ۶۵۰ میلیون دلاری که مربوط به دولت گذشته بود، از سوی دولت سیزدهم با مشارکت بانک مرکزی ایران به‌صورت کامل پرداخت شده است. به این ترتیب، زمینه برای گسترش روابط گازی دو کشور به وجود آمده است.

با حسن مرادی، استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران در خصوص انعقاد قرارداد واردات گاز از ترکمنستان به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

مرادی در ارتباط با قرارداد گازی ایران و ترکمنستان در گفت‌وگو با «تعادل» تصریح کرد: تعاملات مرزی به ویژه اگر در حوزه انرژی باشند، همواره مورد تأیید بوده و ثمربخش هستند. با توجه به اینکه منابع گازی ما در جنوب کشور است و به ویژه پارس جنوبی در این منطقه واقع شده است، اگر بتوانیم یک منبع تغذیه در شمال کشور داشته باشیم، علاوه بر اینکه گاز مورد نیاز شهرهای شمالی را تأمین می‌کنیم، می‌توانیم تعادلی بین نقاط مختلف کشور به لحاظ ارایه گاز برقرار کنیم. 

وی در ادامه گفت: علاوه بر اینکه از گاز وارداتی از ترکمنستان می‌توانیم برای تأمین انرژی مورد نیاز شمال کشور استفاده کنیم، می‌توانیم به سوآپ گاز نیز بپردازیم. واردات گاز از ترکمنستان بستری برایمان به وجود می‌آورد که گاز مازاد را به کشورهای عربی، عراق، پاکستان و... صادر کنیم. به هر طریق و به هر میزان که بتوانیم گاز ترکمنستان را به کشور وارد کنیم، برایمان منفعت دارد.

این استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران گفت: اینکه واردات گاز از ترکمنستان برایمان منفعت دارد به این معنا نیست که به شرایط طرف مقابل بی‌چون و چرا جواب مثبت بدهیم. مذاکرات باید در یک روال منطقی پیش برود و منافع حداکثری ما را تأمین کند. واقعیت این است که این قرارداد برای هر دو طرف نفع دارد. 

وی ادامه داد: باید به سمت ظرفیت‌سازی برای تأمین گاز در فصل گرما و خشک بپردازیم، زیرا ایجاد این ظرفیت‌ها در فصل سرما که اوج مصرف گاز است، سخت می‌شود. اگر قرار است لوله کشی‌ای انجام شود و اتصالاتی داشته باشیم، این اقدامات باید در فصل غیر اوج مصرف انجام شود. 

مرادی در ادامه گفت: با توجه به اینکه گاز دارای ارزش حرارتی بالایی است و میزان درخواست برای این ماده سوختی در جهان رو به افزایش است، هرچقدر بتوانیم در مبادلات گازی منطقه سهمی برعهده بگیریم، به نفع ماست. 

وی خاطرنشان کرد: وقتی واردات گاز از ترکمنستان قطع شد، دیدیم که چقدر زیان کردیم. همین موضوع نشان‌دهنده اهمیت واردات گاز از این کشور است. حالا که بستری برای انعقاد قرارداد واردات از ترکمنستان به وجود آمده است، قطعاً برای کشور سودمند خواهد بود. 

این استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران گفت: افزایش تبادلات کشور با دیگران در زمینه انرژی به تقویت روابط دو کشور و بهبود اقتصاد آنها کمک می‌کند و مزیت‌های بی‌شماری برای دو طرف دارد. 

وی در ادامه گفت: ما هدفی را مبنی بر تبدیل شدن به هاب گازی منطقه دنبال می‌کنیم و در تلاش هستیم که سهمی در سوآپ گاز روسیه داشته باشیم. باید به بررسی مسائل فنی موضوع بپردازیم که آیا امکان اتصال روسیه به ترکمنستان و سپس ایران برای انتقال گاز وجود دارد یا خیر. اگر چنین امکانی باشد، می‌توانیم به سوآپ گاز روسیه با همکاری ترکمنستان بپردازیم.