سرمایه طرح‌های پتروپالایشگاهی چندساله برمی‌گردد؟!
گلنازپرتوی مهر |
پتروپالایشگاه‌ها ابزاری برای تبدیل نفت خام به فرآورده‌های نفتی هستند. سالیان سال است که این موضوع در کشور مطرح است که باید از خام فروشی به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالا حرکت کنیم. مقام معظم رهبری نیز بارها بر این موضوع تأکید کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار «تعادل» صنعت نفت در جهان عمری بیش از ۱۰۰ سال دارد. با این حال بیشترین فعالیت‌ها در این صنعت تا نیمه عمر آن مربوط به تامین فرآورده‌های نفتی به عنوان سوخت بوده است. به مرور زمان اما پای نفت به سایر بخش‌ها نیز باز شد و با توسعه صنایع پالایشی و پتروشیمی موضوع تکمیل زنجیره ارزش و توسعه صنایع تکمیلی مطرح شد.
از همین رو امروز در جهان هر کجا که صنعت نفت به دنبال فعالیتی بوده، بخش‌های پایین‌دستی نیز تعریف شده و جهت‌گیری کشورهای پیشرفته دنیا به سمت ساخت واحدهای پترو پالایشی معطوف شده که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که علاوه بر افزایش سودآوری در تامین امنیت انرژی نیز نقش بسزایی دارند.
اخیراً وزارت نفت سیاست سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را به عنوان راهکاری برای تبدیل نفت به فرآورده‌های نفتی در کشورهای هدف به اجرا گذاشته است و موفقیت‌هایی هم داشته‌ایم. اما به زعم کارشناسان، سرمایه‌گذاری در پتروپالایشگاه‌های داخلی نیز امری است که باید مورد توجه قرار بگیرد و غفلت از آن به نفع کشور نیست.
در ادامه نظرات فرشاد جامع اصل را به عنوان یک کارشناس انرژی درباره ضرورت توسعه پتروپالایشگاه‌ها در کشور می‌خوانید.
فرشاد جامع اصل با اشاره به این موضوع که گسترش پتروپالایشگاه‌ها در کشور یک ضرورت است، در گفت‌وگوبا خبرنگار «تعادل» تصریح کرد: توسعه پتروپالایشگاه‌ها مزیت‌های زیادی دارد. اولاً به این لحاظ که به خنثی‌سازی تحریم‌های نفتی می‌انجامد، سودمند است. زیرا نفت را به صورت خام صادر نمی‌کنیم و آن را به فرآورده‌های سوختی یا پتروشیمیایی تبدیل می‌کنیم که خاصیت تحریم‌پذیری کمتری دارد.
فروش این فرآورده‌ها نسبت به نفت خام بسیار آسان‌تر است و بنابراین، از اثرگذاری تحریم‌ها کاسته می‌شود و لازم نیست در فروش نفت مان تخفیف قائل شویم. وی ادامه داد: موضوع دوم، اشتغال‌زایی‌ای است که از طریق توسعه پتروپالایشگاه‌ها ایجاد می‌کنیم و برای کشور اهمیت دارد. مزیت سوم این است که فرآورده‌ها ارزش افزوده بالایی دارند. در حال حاضر، تفاوت بین قیمت نفت خام و فرآورده‌ها چیزی در حدود 20 دلار است. این رقم وقتی در مقادیر بالا مثلاً چند هزار بشکه ضرب می‌شود، عدد بالایی است.
این کارشناس انرژی گفت: رونق پتروپالایشگاه‌ها به لحاظ تأمین مالی و بروکراسی‌های پیچیده قانونی ابعاد کلانی دارد و باید به صورت ویژه توسط رأس دولت پیگیری شود. لازم است رییس‌جمهور و معاون اول ایشان جدیت بیشتری در مورد موضوع پتروپالایشگاه‌ها و گسترش آنها در کشور داشته باشند. این چیزی است که تا الان ندیده‌ایم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری در سخنرانی ابتدای سال خودشان مطرح کردند که باید به سمت سرمایه‌گذاری حرکت کنیم، زیرا نرخ سرمایه‌گذاری در کشور کم شده است. یکی از مصداق‌های مهم این سرمایه‌گذاری می‌تواند توسعه ظرفیت‌های پالایشی کشور باشد.
به گفته وی، از آنجایی‌که تأمین مالی پتروپالایشگاه‌ها سنگین است، باید برایشان مشوق در نظر بگیریم. در قانون حمایت از صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی مشوق تسهیلات تنفس خوراک در نظر گرفته شده است. به این معنا که طرح از بدو بهره‌برداری به تعداد روزی که معادل با هزینه سرمایه‌گذاری‌اش باشد، خوراک نفت خام را رایگان دریافت می‌کند. الان طرح پتروپالایشگاه لاوان با ظرفیت 150 هزار بشکه، طرح پتروپالایشگاه مروارید مکران 300 هزار بشکه، طرح نگین بندرعباس 300 هزار بشکه و پیشگامان سیراف با ظرفیت 60 هزار بشکه ذیل این قانون آمده‌اند و شروع به کار کرده‌اند.
کارهای مقدماتی این طرح‌ها مثل تحصیل زمین، تهیه لایسنس و بعضاً اجرای فونداسیون انجام شده است و نیاز به حمایت دارند. جامع اصل در خصوص مزیت‌های تنفس خوراک گفت: مشوق بسیار مهم تنفس خوراک پتروپالایشگاه‌ها باعث می‌شود که بازگشت سرمایه یک طرح پتروپالایشگاهی که در حالت عادی بین 8 تا 10 سال طول می‌کشد، به یک سال کاهش پیدا کند. به این ترتیب، سرمایه‌گذار می‌تواند بسیاری از بدهی‌های دوره ساختش را در سال‌های ابتدایی پروژه بپردازد و می‌تواند این پول را در طرح‌های توسعه‌ای بیشتر به کار بگیرد و همچنین منابع صندوق توسعه ملی نیز مستقیما به پروژه بعد از بهره‌برداری تخصیص می‌یابد و دیگر شاهد انحراف در تخصیص وام ارزی صندوق و عدم پیشرفت پروژه نیستیم. توسعه پتروپالایشگاه‌ها و تخصیص تنفس خوراک در کشور اراده حاکمیت را می‌طلبد که باید برای توسعه صنعت نفت و جلوگیری از خام فروشی این اراده ایجاد شود.
