بازگشت خسارت به جیب افراد زیان‌دیده
آیین گشایش شعبه شورای حل اختلاف تخصصی بازار سرمایه با حضور مجید عشقی (رییس سازمان بورس و اوراق بهادار)، حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری (دادستان کل کشور)، حجت‌الاسلام والمسلمین صادقی (رییس مرکز توسعه حل اختلاف) و سایر مدیران و کارشناسان قوه قضاییه، بازار سرمایه و خبرنگاران برگزار گردید.
شعبه شورای حل اختلاف تخصصی بازار سرمایه به منظور اجرای میانجی‌گری با هدف جبران سریع و حداکثری خسارات ناشی از جرایم بورسی وارده به فعالان بازار سرمایه در چارچوب قوانین جاری کشور در راستای ماده (۱) دستورالعمل ساماندهی رسیدگی به پرونده‌های بازار سرمایه ایران با همکاری مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه و سازمان بورس و اوراق بهادار در محل سازمان بورس تشکیل می‌شود. متن ماده مذکور بدین شرح است: به منظور استفاده از رویکرد عدالت ترمیمی و صلح و سازش در رسیدگی به پرونده‌های بازار سرمایه، مرکز توسعه حل اختلاف با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به اختصاص شعب شورای حل اختلاف و استفاده از میانجگیری اقدام کند.
همکاری سازنده سازمان بورس و قوه قضاییه منجر به اصلاح برخی از مقررات شده است
مجید عشقی در آیین افتتاح شورای حل اختلاف شعبه تخصصی بازار سرمایه، گفت: یکی از ظرفیت‌های مغفول مانده که می‌تواند به بازار سرمایه کمک کند، شورای حل اختلاف است.قطعا با توجه به پیچیدگی بازار سرمایه و حساسیت این بازار، اختلاف‌هایی به وجود می‌آید که وجود چنین مرکزی بسیاری از چالش‌ها را برطرف می‌کند.
وی افزود: بیش از ۶۰ میلیون نفر در بازار سرمایه فعال هستند و افتتاح شورای حل اختلاف می‌تواند کمک زیادی به جمع‌بندی ابهامات و تسریع رسیدگی به پرونده‌ها کند. عشقی تاکید کرد: خوشبختانه سازمان بورس و قوه قضاییه تعامل و همکاری خوبی با یکدیگر دارد و اقدامات گسترده‌ای در حوزه پیشگیری انجام شده است. همکاری سازنده این دو دستگاه بعضا منجر به اصلاح مقررات بازار و رویه‌ها شده است. دستورالعمل هشت‌بندی توسط ریاست قوه قضاییه در سال‌های گذشته تهیه شد که استفاده از ظرفیت شورای حل اختلاف جزو ماده یک این دستورالعمل است.
پیگیری پرونده‌های بازار سرمایه پیش از ارجاع به دادگاه، هدف تشکیل شورای حل اختلاف
مجید عشقی گفت: یکی از دغدغه همیشگی ما و مسوولان قوه قضاییه پرونده‌های بازار سرمایه هستند؛ چرا که قوانین و مقررات خاصی بر آنها حاکم است. عدم اطلاع قضات از این قوانین، می‌تواند روند دادرسی را تغییر دهد. در این راستا آموزش قضات و برگزاری دوره‌های ویژه را در برنامه داشته‌ایم که نتایج بسیار خوبی داشت. عشقی ادامه داد: یکی دیگر از برنامه‌های مشترک ما با قوه‌قضاییه، افشای آرا ی کیفری و تخلفاتی بود که در سایت سازمان منتشر شد.
این اقدام آثار خوبی در کاهش تخلفات خواهد داشت. رییس سازمان بورس تصریح کرد: هدف ما از تاسیس شعبه تخصصی شورای حل اختلاف در سازمان بورس پیگیری پرونده‌های بازار سرمایه پیش ارجاع به دادگاه است. بعضی از این پرونده‌ها شاکی خصوصی دارند و ممکن است در دادگاه طول بکشند یا روند دادرسی به‌درستی پیش نرود. مسوولان و مدیران این شعبه کارشناس و متخصصان بسیار باسابقه هستند.
بازگشت خسارت به جیب ۱۰ هزار زیان‌دیده، با پیگیری تخصصی یک پرونده
مجید عشقی گفت: مدیران شورای حل اختلاف بازار سرمایه می‌توانند به درستی تشخیص دهند که اگر طرفین دعوی خواستار سازش شدند، از اطاله دادرسی جلوگیری شود و همین جا همه مسائل حل و فصل شود. وی اظهار کرد: سال گذشته رسیدگی به یک پرونده در قوه قضاییه به‌شکل تخصصی صورت گرفت و باعث شد بالغ بر ۱۰ هزار نفر خسارت دیده از یک تخلف، خسارت خود را دریافت کنند. منابعی که قاضی تشخیص داد از متهمان دریافت شد و به حساب شاکی‌ها واریز کردیم.
عشقی تصریح کرد: امیدواریم با این روش بتوانیم متهمان را مسوولیت‌پذیر کنیم. این شعبه در مواردی ممکن است منجر به حفظ آبروی افراد هم بشود؛ یا ممکن است در مواردی منجر به تخفیف مجازات و ترک تعقیب شود. راه‌اندازی این شعبه همچنین می‌تواند باعث تامین خسارات زیان‌دیدگان و متنبه شدن متهمان بشود. عشقی ادامه داد: وجود چنین ابزارهایی کمک خواهد کرد که بازار سرمایه سالمی داشته باشیم. اصلی‌ترین وظیفه سازمان بورس، حفاظت از حقوق سهامداران است و در همین راستا باید از تمام ظرفیت‌های موجود استفاده بشود.
کدهایی که احتمال تخلف داشته‌اند در حال بررسی هستند
مجید عشقی رییس سازمان بورس در جمع خبرنگاران و در حاشیه آیین گشایش شعبه شورای حل اختلاف تخصصی بازار سرمایه، اظهار کرد: نرخ خوراک صنایع توسط دولت ابلاغ شد اما به سازمان بورس ابلاغ نشده است. استفاده‌کنندگان از این بخشنامه ناشران هستند که بخشنامه باید به نحو درستی به آنها ابلاغ شود. رییس سازمان بورس بیان کرد: موضع سازمان بورس مشخص است و با توجه به میزهای صنعت برگزار شده، پیشنهاد خود را برای نرخ خوراک ارایه کردیم.
دارندگان اطلاعات نهانی و تمامی تخلفات دیگر به واسطه سامانه‌های اطلاعاتی رصد می‌شود و هرگونه تخلفی را بررسی می‌کنیم؛ اگر موضوع خاصی کشف شود حتما پرونده تشکیل شده و معرفی به دادگاه انجام خواهد شد. عشقی افزود: در حال حاضر کدهای معاملاتی و زیانی که برای سهامداران به وجود آمده در حال بررسی است و اگر کشفی بشود قطعا به عنوان وقوع جرم پیگیری خواهد شد.در صورت شناسایی تخلف، افشای اطلاعات خواهیم داشت و اسامی افراد متخلف منتشر می‌شود. زمان تعیین و تکلیف این مساله بستگی به ابعاد پرونده دارد اما موضوع در حال بررسی است.
تقویت و پشتیبانی از بازار سرمایه
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در آیین افتتاح شورای حل اختلاف تخصصی بازار سرمایه بیان کرد: امروز شاهد افتتاح اولین شعبه شورای حل اختلاف سازمان بورس هستیم. ما وظیفه خود می‌دانیم در جهت تقویت این امر مهم در حد توان کمک کرده و در این خصوص حمایت و پشتیبانی دادستانی کل کشور انجام شود. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری افزود: اهمیت بازار سرمایه به قدری است که در سه سال گذشته زمانی که شاهد پایین آمدن بورس بودیم، دیدیم که این وضعیت چه اثر منفی در اقتصاد، تولید و در بازار سرمایه به وجود آورد.
جایگاه سرمایه و ثروت و اقتصاد در جامعه بسیار مهم و بی‌بدیل است. دادستان کل کشور اضافه کرد: بقای مسلمین و اسلام در این است که سرمایه و اقتصاد جامعه در دست کسانی باشد که مسیر کار اقتصادی و مسیر منتهی به حق را می‌داند و حق را از ناحق تشخیص می‌دهد و خوب کار می‌کند و سرمایه را به کار می‌گیرد. نابودی اسلام و جامعه مسلمین در این است که ثروت و اقتصاد جامعه در دست کسانی باشد که نه حق را می‌شناسند و نه سرمایه را در مسیر درست به کار می‌گیرند. نقش سازمان بورس در اینکه این ۲ مولفه به کار گرفته شود، بسیار مهم است.
سازمان بورس پیگیر پرونده‌های نیمه‌تمام دوره‌های گذشته باشد
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری بیان کرد: مدیران بورس آن زمانی موفق خواهند بود که از کسانی که با ترفندها و اطلاعاتی که در پشت پرده در اختیار دارند، رانت اطلاعاتی دارند و به دنبال بر هم زدن نظام بازار سرمایه هستند، جلوگیری کند. دادستان کل کشور افزود: زیادی انجام شد تا سازمان بورس، شفاف شود. اگر شفاف‌سازی وجود داشته باشند عده‌ای نمی‌توانند از اطلاعات پشت پرده استفاده کنند و یک شبه میلیارد تومان به جیب بزنند و هزاران نفر به زمین بخورند.
وی گفت: درگذشته و در برخی از بدنه مدیریتی سازمان بورس، اهتمام لازم برای بررسی مشکلات حقوقی و قضایی را شاهد نبودیم، پس از تغییرات در دولت و سازمان بورس تا حدودی این مشکلات حل شد و باید موارد موجود در این حوزه برطرف شود.
وی ادامه داد: اگر حقی در گذشته ضایع شده باشد، گذشت زمان حق را از ببین نمی‌برد. مسوولان سازمان بورس موظف هستند که اگر پرونده‌ای تشکیل شده و به نتیجه نرسید، مصرانه آن را به نتیجه برسانند.
کارکرد شورای حل اختلاف بازار سرمایه چیست؟
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر منتظری بیان کرد: اختلافات حقوقی میان طرفین درگیری در بازار سرمایه، گاهی اوقات قابل طرح در شورای حل اختلاف است تا این شورا طرفین درگیری را برای مذاکره دور هم جمع کرده تا گره از کار بگشاید؛ در این حالت طرفین درگیری باید مشخص و معین باشند. دادستان کل کشور تاکید کرد: برخی از پرونده‌ها که یک طرف آن مشخص و در طرف دیگر با سهامداران متعدد و میلیونی طرف هستیم، ماجرای بررسی آن پرونده متفاوت خواهد بود. در این صورت رسیدگی به جرم به دستگاه قضایی واگذار می‌شود. با لحاظ کردن تنوع و تخصص موضوعات بازار سرمایه، اعضای شورا نیز باید تخصص لازم برای بررسی پرونده‌ها را داشته باشند.
