اپلیکیشنی که نیامده، فیلتر شد
اینستاگرام بالاخره از اپلیکیشن تردز که برای رقابت مستقیم با توییتر طراحی شده رونمایی کرد، تردز اپلیکیشن متعلق به شرکت متا بزرگ‌ترین تهدید برای توییتر تحت مالکیت ایلان ماسک است که البته خیلی زود در ایران فیلتر شد.
البته پس از انتشار این اپلیکیشن که به سرعت هم در حال جذب کاربر است، وکیل ایلان ماسک، طی نامه‌ای که برای مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، ارسال کرده این شرکت را به دستبرد عامدانه و آگاهانه اسرار تجاری و دارایی‌های ذهنی توییتر متهم کرده است و باید دید با رشدی که اکنون تردز طی می‌کند، این دعوای حقوقی به کجا می‌رسد. کاربران در شبکه اجتماعی تردز می‌توانند متن و لینک منتشر کنند و با اینکه امکان انتشار تصویر هم وجود دارد اما این شبکه اجتماعی درست شبیه به توییتر بر میکروبلاگینگ یا انتشار متون کوتاه تمرکز دارد. یکی از مزیت‌های برخورداری از اکوسیستم متا هم انتقال سریع و راحت دوستان و مخاطبان، نام کاربری، تصویر و دیگر اطلاعات حساب اینستاگرامی به تردز است. به گفته بلومبرگ، مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، طی پستی در حساب تردز خود گفت: «تردز باید یک اپلیکیشن مکالمه با بیش از یک میلیارد نفر باشد. توییتر فرصت این کار را داشت اما موفق نشد.
امیدواریم که کار را تمام کنیم.» با این حال حضور ایرانی‌های در جمع بیش از یک میلیارد نفر مد نظر زاکربرگ شاید به سختی امکان‌پذیر باشد. علاوه بر اینکه تردز از همان ابتدا هم برای کاربران ایرانی قابل دسترسی نبود و گوگل‌پلی امکان دانلود این اپلیکیشن را به دلیل تحریم به کاربران ایرانی نمی‌داد، خیلی زود عضو جدید خانواده متا نیز به جمع اپلیکیشن‌های ممنوع و فیلترشده پیوست. به دنبال فیلترینگ، فروشگاه اپلیکیشن آنلاین ایرانی که برای دسترسی کاربران ایرانی به این اپلیکیشن آن را برای دانلود عرضه کرده بود، تردز را از لیست اپلیکیشن‌های خود حذف کرد. به گفته زاکربرگ اپلیکیشن جدید متا تنها در ساعات اولیه میلیون‌ها کاربر را جذب خود کرده است. البته که این تعداد هنوز هم فاصله بسیاری با ۳۰۰ میلیون کاربر توییتر دارد.
در پی انتشار اپلیکیشن تردز، سهام متا در ساعات پیش از بازار نیویورک ۱.۷ درصد رشد کرد. با وجود تعداد زیاد کاربران ورودی، تردز به مشکل زیادی بر نخورده است و تنها شاهد مشکلات جزئی و موقت هستیم. بخش دیگری از کاربران از شرایط و ضوابط این اپلیکیشن جدید شکایت کرده‌اند که برای حذف کامل حساب تردز خود باید حساب اینستاگرامی را هم حذف کند. کونور هیز، نایب‌رییس محصولی متا، می‌گوید بسیاری از کاربران با نفوذ اینستاگرامی خواستار یک اپلیکیشن متن‌محور از متا بودند.
هیز در مصاحبه‌ای بدون اشاره مستقیم به توییتر گفت: «تولیدکنندگان محتوا به ما می‌گویند ما جایگزینی برای آنچه در حال حاضر وجود دارد می‌خواهیم و نمی‌خواهیم از اول شروع کنیم و دنبال‌کنندگان را از صفر بسازیم.» اینستاگرامی و فیسبوک، که هر دو تحت مالکیت متا هستند پیش از این محصولات رقبای نوپای خود را کپی‌برداری کرده‌اند. قابلیت ریلز اینستاگرام برداشتی از تیک‌تاک بود و استور‌های محو شونده نیز کپی‌برداری از اسنپ‌چت محسوب می‌شوند. اپلیکیشن‌های متا در گذشته هم با ترغیب ناشران و افراد تاثیرگذار برای در اولویت قراردادن اکوسیستم متا با توییتر رقابت داشتند. اپلکیشین تردز اما اولین نسخه‌ای است که به‌طور کامل توییتر را شبیه‌سازی می‌کند.
چرا متا به رقابت با توییتر برخاست؟
متا زمان را نیز به خوبی انتخاب کرده است. پس از اینکه ایلان ماسک توییتر را به قیمت ۴۴ میلیارد دلار خریداری کرد، این شرکت هزاران کارمند خود را کنار گذشته و سیاست‌های نظارتی را تقلیل داده و بسیاری از کاربران و خریداران تبلیغات این شبکه اجتماعی با مشکلات فنی مواجه شده‌اند. توییتر از لحاظ مالی هم با فشار‌هایی مواجه است. درآمد تبلیغاتی این شرکت براساس آخرین صحبت ماسک در ماه مارس تا ۵۰ درصد کاهش یافته است.
ماسک به تازگی لیندا یاکارینو، مدیر سابق NBCUniversal را به عنوان مدیرعامل جدید توییتر انتخاب کرد و یاکارینو قرار است روابط این شبکه اجتماعی با برند‌ها را تسهیل کند. علاوه بر این محدودیت جدید ایلان ماسک برای تعداد توییت‌هایی که می‌توانید مطالعه کنید هم باعث شده تا بسیاری به دنبال جایگزین برای این شبکه اجتماعی باشند. در پی انتشار خبر این محدودیت‌ها، بلواسکای، اپلیکیشن نامتمرکز و رقیب توییتر، با سیلی از ورودی‌های جدید روبرو شد و ترافیک این شبکه اجتماعی رکورد زد، به‌طوری که حتی در ایران بازار سیاهی برای کد دعوت بلو اسکای شکل گرفت.
وکیل ایلان ماسک شرکت متا را تهدید به شکایت کرد
در این میانش اما وکیل شرکت X، شرکت مادر توییتر، طی نامه‌ای که برای مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، ارسال کرده این شرکت را به دستبرد عامدانه و آگاهانه اسرار تجاری و دارایی‌های ذهنی توییتر متهم کرده است. الکس اسپیرو وکیل ایلان ماسک در این نامه می‌گوید متا طی یک سال گذشته تعداد زیادی از کارکنان سابق توییتر را استخدام کرده است و این کارکنان که به اسرار شرکتی و اطلاعات محرمانه توییتر دسترسی داشته‌اند عمدا برای ساخت یک اپلیکیشن رقیب به کار گمارده شدند.
اسپیرو در این نامه می‌گوید متا با علم به دسترسی این افراد به اسرار شرکتی توییتر طی چند ماه گذشته این افراد را برای ساخت اپلیکیشنی مشابه توییتر به کار گرفته است. او از متا خواسته تا فورا استفاده از اسرار شرکتی و اطلاعات محرمانه توییتر را متوقف کند و در غیر این صورت توییتر از حق خود دفاع خواهد کرد. اسپیرو در ادامه به فعالیت متا در زمینه استخراج اطلاعات از توییتر اشاره می‌کند. ایلان ماسک، مالک توییتر، نیز در واکنش به این خبر در توییتی گفت: «رقابت خوب است، اما تقلب نه.» متا یا فیسبوک سابق در جهان تکنولوژی شهرت دیرینه‌ای برای کپی‌برداری از دیگر شرکت‌ها دارد.
به نظر می‌رسد که زاکربرگ و یارانش کپی‌برداری را به نوآوری ترجیح می‌دهند. برای مثال خدمت Check In فیسبوک برای ارتباط کسب‌وکارها و مشتریان در فضای آنلاین کپی‌برداری از Groupon و LivingSocial بود؛ Facebook Gifts خدمتی برای هدیه دادن به دوستان و آشنایان که در سپتامبر ۲۰۱۲ عرضه و یک سال بعد تعطیل شد، کپی‌برداری از اپلیکیشن Karma بود؛ فیبسوک در ۲۰۱۳ شرکت Parse، ارایه‌دهنده خدمات بک‌اند توسعه‌دهندگان موبایلی را خریداری و در سال ۲۰۱۷ آن را تعطیل کرد؛ Facebook Credits، خدمتی مشابه اعتبار شرکت دیزنی بود که امکان خرید بازی و اپلیکیشن را در اکوسیستم متا (فیسبوک سابق) فراهم می‌کرد اما به دلیل عدم استقبال چندی بعد از دسترس خارج شد؛ Massages از طریق ایمیل که قرار بود کار سرویس‌های ایمیلی از جمله Gmail گوگل را تمام کند مورد استقبال کاربران قرار نگرفت؛ Facebook Places که بعدها به دلیل نگرانی‌های حریم خصوصی تعطیل شد خدمتی برای اضافه کردن موقعیت مکانی ارتباط شبکه اجتماعی کاربران بود که سازوکاری مشابه پلتفرم Foursquare داشت؛ استوری که یکی از قابلیت‌های پرطرفدار اکوسیستم متا است، از پینترست و اسنپ‌چت کپی‌برداری شده است که البته این قابلیت جزو معدود کپی‌برداری‌های متا بود که موفقیت‌آمیز بود و ماندگار شد؛ Slingshot اپلیکیشنی برای اشتراک‌گذاری تصویر و نسخه‌ای کپی‌برداری شده از اسنپ‌چت بود که در سال ۲۰۱۴ فعالیت خود را آغاز کرد و سال ۲۰۱۵ تعطیل شد؛ Poke نیز اپلیکیشن دیگری از فیسبوک برای شبیه‌سازی اسنپ‌چت بود که تنها یک سال دوام آورد.
باید دید که اپلیکیشن تردز که اولین روز عمرش را با موفقیت چشمگیر و بیش از ۳۰ میلیون کاربر به پایان رسانده و همینطور در حال جذب کاربر است، می‌تواند به موفقیتی مشابه یا بیشتر از توییتر دست پیدا کند یا اینکه کپی‌برداری جدید متا هم به سرنوشت برخی از نمونه‌های قبلی دچار می‌شود.
