نقش بی اعتمادی در ریزش بورس

شاخص کل بازار سرمایه در اولین روز کاری هفته با سختی بسیار زیاد توانست خود را از مرز سقوط سنگین نجات دهد و در محدوده دو میلیونی باقی بماند. هفته اخیر سخت‌ترین هفته بورس سپری شد و بازدهی منفی شش درصدی را در یک هفته کسب کرد، این منفی‌ها باعث شد که میزان ورود نقدینگی به تالار شیشه‌ای کاهش یابد و دوباره شرایط وخیم شود چراکه ارزش معاملات بازار به پایین رقم خود از اسفند ماه تاکنون رسیده است.

شاخص کل بورس تلاش بسیار زیادی کرد که دیروز منفی بسته نشود اما در نهایت معاملات شاخص کل منفی و شاخص کل‌هم‌وزن نیز مثبت شد. بازار این روزها و طبق روال گذشته از بی‌اعتمادی رنج میبرد و این مشکل باعث شده که سهامداران از بازار فراری شوند و به نوعی ترجیح دهند در بازاری به جز بورس سرمایه‌گذاری کنند.

تالار شیشه‌ای از نیمه زمستان سال گذشته تا 15 اردیبهشت ماه روند صعودی و خوبی داشت و توانست سود بسیار خوبی به سهامداران بدهد؛ اما از روز 15 اردیبهشت ماه که نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به صورت محرمانه به قیمت هفت هزارتومان رسید همه‌چیز در بازار تغییر کرد و شاهد خروج نقدینگی سنگین توسط افراد دارای رانت بودیم.

نرخ خوراک پتروشیمی‌ها 51 روز از سهامداران پنهان ماند و تنها افرادی که رانت داشتند توانستند از این شرایط ایجاد شده استفاده کنند و سود خوبی ببرند. اما سهامداران عادی به علت 51 روز بی‌خبری در زیان بودند و چندی پس از اعلام غیررسمی خوراک همه موضع گرفتند و هر کس با نامه‌ای سعی داشت خود را بی‌خبر و فارغ از دنیا نشان دهد اما مساله دقیقا همینجاست که چطور می‌شود تمام مسوولان از نرخ خوراک بی‌خبر باشند؟

این عامل باعث شد بی‌اعتمادی در بازار افزایش یابد و هر روز شاهد قرمز شدن بیشتر بازار و خروج نقدینگی باشیم؛ در حالی که سیاست‌گذار تلاش چندانی برای جبران و ترمیم وضعیت انجام نمی‌دهند.

به گفته کارشناسان واقعیت این است که بازار سرمایه شبیه جسم نیمه‌جانی شده که زخم‌های متعدد و متنوعی دارد که هر یک در جای خود جای بررسی و تحلیل دارد. در اصل باید پذیرفت که بزرگ‌ترین سهامدار بورسی دولت که با رانت‌ها و سیاست‌گذاری خاص خود سعی دارد سود بیشتری ببرد و زیان بیشتری به سهامداران عادی برساند. زمانی که در بدنه دولت اختلاف‌نظر و ابهام وجود دارد، پول از بازار سرمایه خارج می‌شود. در واقع بازار سرمایه مشتمل بر بنگاه‌های اقتصادی بزرگی است که معادن، پالایشگاه‌ها و صنایع را دربر می‌گیرد. اما متاسفانه رویه مشخصی در خصوص این صنایع بزرگ از سوی تیم اقتصادی دولت دیده نمی‌شوددر اصل در اتاق فکر واحدی برای اقتصاد وجود ندارد و دولت به فکر جبران کسری بودجه و سود خود است و در نتیجه پولی که خارج از بازار سهام پارک شده است، وارد بازار نمی‌شود.

   چه عواملی روی بازار تاثیر دارد؟

احمد غضنفری، کارشناس بازار سرمایه ضمن عنوان مواردی که برای تصمیمات معاملاتی در بازار سرمایه طی این هفته باید مورد توجه داشته باشیم به بازار گفت: اولین مورد ریسک‌های بنیادی به وجود آمده برای شرکت‌ها و گروه‌های مربوطه و تحلیل اثرگذاری بر روند عملیاتی شرکت از لحاظ بنیادی است. دومین مورد میزان بازدهی مثبت و توجه به شرایط نموداری نماد و لحاظ کردن ریسک به ریوارد به صورتی که بیشتر به سهم‌های با رشد کمتر در طی این مدت وزن بیشتری بدهیم و همچنین دادن فرصت اصلاح و تجدید قوا به نمادهای با بازدهی بالا، البته که هر سهمی که طی این رشد اخیر جامانده محسوب می‌شود خریدنی نخواهد بود و علت یابی این عدم رشد به ما کمک خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه همچنین ابراز داشت: مورد آخر اینکه انتظار داریم روز پیش رو فشار عرضه‌ها مخصوصاً در شروع بازار نسبت به هفته گذشته بیشتر باشد و به مرور صنایع و سهم‌های با پتانسیل از لحاظ گزارشات بنیادی و شرایط تابلو و نموداری کم ریسک، راه خود را جدا کنند و تعادل نسبی برای بازار به ارمغان بیاورند. فعلاً خرید خاصی پیشنهاد نمی‌شود و بهتر است نظاره‌گر باشیم، در مورد فروش نیز بستگی به شرایط بازار و نمادهای موجود در سبد دارد که می‌توان حد ضرر تکنیکالی را فعال کرد یا با توجه به افق سرمایه‌گذاری مولفه‌های بنیادی شرکت را بروزرسانی کرد و بر اساس آن تصمیم‌گیری نمود. 

از محرک‌های مهمی که می‌توانند بورس تهران در هفته جاری را با رنگ سبز همراه کنند، آخرین فرصت برای برگزاری مجامع عمومی سالانه شرکت‌ها و همچنین انتشار گزارش‌های فصل بهار است. از آنجا که بورس تهران طی سالیان گذشته همواره به صورت سنتی در فصل مجامع با افزایش تقاضا همراه می‌شود، انتظار می‌رود که در هفته جاری نیز اگرچه با قدرت کمتر نسبت به سال‌های گذشته اما بتواند بهبودی را در معاملات برخی شرکت‌ها که چشم‌انداز بهتری از لحاظ تقسیم سودآوری و خبری دارند، تجربه کند.

از سمت دیگر انتشار گزارش‌های فصل بهار نیز می‌تواند به عنوان محرکی برای افزایش تقاضای برخی نمادها باشد. از آنجا که پیش بینی می‌شود بسیاری از شرکت‌ها، گزارش‌های خوبی از عملکرد سه ماهه ابتدایی خود منتشر کنند، هم‌افزایی این دو اتفاق می‌تواند منجر به برگشت خریداران به معاملات شود. براساس آمار بورسان افزایش بی‌اعتمادی به دولت و سیاست‌گذار در دو ماه گذشته و درحالی که بهبود شرایط بازار از ابتدای اسفندماه توانسته بود اندکی از اعتماد از دست رفته طی سه سال گذشته را پس بگیرد، روزهای معاملاتی بورس تهران را اغلب با رنگ سرخ همراه کرده است.

از سمت دیگر وجود ابهامات زیاد و شرایط عدم اطمینان در وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور موجب شده است تا سرمایه‌گذاران تمایل کمتری برای خرید سهام از خود نشان بدهند. تصمیمات خلق‌الساعه‌ای همچون افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها یا نامه‌ای که هفته گذشته پالایشگاه اصفهان در رابطه با لغو سود شناسایی شده از محل کارمزد و و بهره تبدیل ارز صادرات سنوات ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ منتشر کرد، نشان می‌دهد که در سطح سیاست‌گذاری اقتصادی کشور شرایط به گونه‌ای در حال پیگیری است که تحلیلگران مالی نمی‌توانند به راحتی متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام را پیش بینی کنند و همین موضوع اجازه تحلیل و خرید سهام را از آنها گرفته‌ است.

   بازار از دریچه معاملات

در معاملات اولین روز کاری هفته یعنی شنبه شاخص بورس تهران 513 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح 2 میلیون و 70 هزار و 889 واحد پایین آمد. شاخص کل هم وزن بورس نیز با افزایش 3 هزار و 295 واحدی معادل 0.45 درصد در رقم 728 هزار و 11 واحدی ایستاد.شاخص کل فرابورس نیز با رشد 178 واحدی به رقم 27 هزار و 186 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش 923 واحد به سطح 133 هزار و 475 واحد رسید.

روز شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای هشتین روز متوالی منفی شد و 278 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.نماد فارس بیشترین خروج را داشت که ارزش آن 29 میلیارد تومان بود. پس از فارس، نمادهای پی پاد، ونوین و شپنا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای قاسم، ناما و شبندر اختصاص داشت.

در اولین روز کاری هفته نمادهای فارس، کگل و ومعادن نمادهای قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل فولاد، شبندر و وبملت از نمادهای سبز بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای ارفع، زاگرس و وسپهر بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص داشتند و نمادهای فجهان، شگویا و گلدیرا بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز شهر بیشترین تراکنش را داشت و خودرو و وبملت در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز کتوسعه، دی و عالیس بیشترین تراکنش را داشتند. 

ارزش معاملات کل بازار سهام به 11 هزار و 952 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 376 میلیارد تومان بود که 85 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود.ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 32 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 4 هزار و 818 میلیارد تومان رسید که کمترین رقم از ابتدای اسفند سال گذشته تاکنون است.

در حجم معاملات نیز سهام دی با تعداد 438 میلیون و 179 هزار و 857 سهم در صدر قرار گرفته است. شستا در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به خودرو تعلق داشت. دو نماد خساپا و وبملت نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.در معاملات شنبه، 71 نماد صف خرید داشتند و 89 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 27 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 399 میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 23 درصدی به 343 میلیارد تومان رسید.