نقدینگی از 7 هزار همت عبور کرد

نقدینگی از مرز 7 هزار همت عبور کرد. بانک مرکزی امروز با انتشار اطلاعیه‌ای، رشد نقدینگی کشور را در پایان مرداد ماه امسال اعلام کرد.

به گزارش اکوایران، بر اساس این گزارش در پنج ماهه اول سال جاری، نقدینگی معادل 8.1 درصد رشد یافته است. بنابراین می‌توان گفت میزان نقدینگی کشور در پایان مرداد ماه امسال به 7 هزار و 236 همت رسیده است.

بانک مرکزی مدعی شده رشد نقدینگی طی پنج ماهه نخست امسال به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدف‌گذاری شده برای این مدت بوده است.

همچنین براساس این اطلاعیه، نرخ رشد دوازده ‌ماهه نقدینگی در پایان مرداد‌ ماه امسال به 26.9 درصد رسیده که نسبت به دوره مشابه سال قبل (معادل 37.8 درصد در مرداد ماه 1401) حدود 10.9 درصد کاهش یافته که ناشی از اجرای سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و کنترل رشد خلق پول بانک‌ها در سال جاری بوده است.

افزایش نقدینگی کشور به لحاظ مقداری در یک سال منتهی به مرداد ماه امسال نیز برابر با هزار و 453 هزار میلیارد تومان بوده است.

کاهش رشد نقدینگی در مقایسه نقطه‌به‌نقطه در حالی رخ داده که رشد این شاخص در بعد ماهانه سطح بالایی را در سال جاری رقم زده است.

بر اساس آمار نقدینگی در نیمه تابستان امسال، حجم این متغیر تورم‌ساز در عرض یک ماه 161 همت افزایش پیدا کرده و رشدی 2.4 درصدی را رقم زده است. 

مقایسه این رشد با ماه‌های دیگر نشان می‌دهد این بیشترین رشد ماهانه نقدینگی در بازه پنج ماه سپری شده از سال جاری بوده است. 

به عبارت دیگر، مسیر رشد نقدینگی در دو مقایسه ماهانه و نقطه‌به‌نقطه دو روند مختلف را ثبت کرده است. یعنی در حالی که رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی کمترین سطح را در 4 سال گذشته داشته اما در بعد ماهانه سویی صعودی پیدا کرده است. در این میان بانک مرکزی از کاهش سهم پول از نقدینگی نیز خبر داده است.

افت سهم پول از نقدینگی در مرداد 1402

به‌طور کلی نقدینگی از دو جز تشکل می‌شود؛ پول و شبه پول. در ادبیات اقتصادی و دسته‌بندی بانک مرکزی در ایران، سهم پول به آن دسته از نقدینگی گفته می‌شود که سرعت نقدشوندگی آن بالاتر باشد. برهمین اساس، اسکناس و مسکوک در دست مردم و سپرده‌های دیداری در محاسبه این شاخص قرار می‌گیرند.

در مقابل نیز شبه‌پول دلالت بر آن دسته از نقدینگی دارد که سرعت نقدشوندگی پایین‌تری دارد. در این سمت از نقدینگی سپرده‌های مدت‌دار و قرض‌الحسنه قرار می‌گیرند که عموما سطح بالاتری از نقدینگی را شامل می‌شوند.

ضمن کاهش رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی اما سهم پول رکوردهای بی‌سابقه‌ای را در ماه‌های اخیر به ثبت رسانده بود. به‌عنوان مثال سهم پول از نقدینگی طبق داده‌های گزیده آمارهای اقتصادی تازه منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در فروردین ماه برابر با 26 درصد بوده که در بازه 10 ساله سابقه نداشته است.

اما اکنون بانک مرکزی اعلام کرده نسبت پول به نقدینگی در مردادماه 1402 با 0.6 واحد درصد کاهش نسبت به پایان سال 1401 به 25.1 درصد رسیده است.

طبق این آمار، این سهم در مرداد ماه برابر با هزار و 720 همت بوده که نسبت به موقعیت مشابه خود در سال گذشته 41.3 درصد بیشتر شده است. در مقابل هم حجم شبه‌پول در اقتصاد ایران حدودا 22.6 درصد افزایش پیدا کرده و به 5 هزار و 134 همت رسیده است.

در همین خصوص بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تغییرات قابل توجهی در رشد بخش پول از نقدینگی رخ داده است. به عنوان مثال، در مرداد ماه سال قبل رشد نقطه‌به‌نقطه پول 55.6 درصد بوده و اکنون 14.3 واحد درصد از آن زمان کمتر شده است. 

در حالی که برخی از تحلیل‌گران در اقتصاد تمایزی میان سهم پول و شبه پول در مقدار اثرگذاری بر تورم قائل نیستند اما بانک مرکزی معتقد است کاهش 0.6 واحد درصدی سهم پول از نقدینگی نسبت به پایان سال اتفاقی است که بیانگر تعدیل سیالیت نقدینگی، ناشی از اتخاذ مجموعه‌ای از سیاست‌های ارزی و پولی در قالب رویکرد کلان تثبیت اقتصادی و بهبود انتظارات مردم و فعالان اقتصادی است.

با فرض صحت این تحلیل بررسی‌های آماری نشان می‌دهد هر چند سهم پول نسبت به پایان سال گذشته کمتر شده اما همچنان 2.6 واحد درصد بیشتر از مرداد ماه سال 1400 بوده و به طور کلی در کانال بالای 25 درصد و در موقعیتی هشدارآمیز از این حیث قرار دارد.