زندگی بر مدار حداقل‌ها
گلی ماندگار|
چند روزی است که بازنشستگان کارگری و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی در شهرهای مختلف گرد هم آمده و نسبت به آنچه عدم تامین معیشت با حقوق‌های فعلی می‌دانند اعتراض کرده‌اند. بسیاری از این کارگران سال‌هاست که منتظر افزایش حقوق و مستمری، بهره مندی از درمان رایگان و بهره مندی از حداقل‌هایی برای زندگی هستند. کارگرانی که حالا زیر بار تورم دیگر توان ادامه دادن ندارند و نمی‌توانند با حقوق‌هایی که دریافت می‌کنند چرخ زندگی‌شان را بچرخانند. البته هر بار مسوولان در این مورد وعده‌هایی می‌دهند و راهکارهایی ارایه می‌شود اما در نهایت این کارگران بازنشسته هستند که حالا حقوق‌هایشان حتی کفاف تامین هزینه‌های ۱۰ روز از یک ماه را نمی‌دهد چه برسد به اینکه بخواهد ۳۰ روز ماه را با این حقوق بگذرانند.
در این بین وضعیت مستمری‌بگیران و کسانی که سابقه بیمه شان کمتر از ۳۰ سال است بسیار بدتر است و دریافتی شان به قدری اندک است که حتی هزینه‌های چند روز را هم برایشان تامین نمی‌کند. اما در تمام این سال‌ها وقتی قرار بود قانون یکسان‌سازی حقوق اجرایی شود این کارگران از غافله عقب ماندند و هنوز هم صدای اعتراضشان به جایی نمی‌رسد. این در حالی است که دولت تمام تلاش خود را می‌کند تا نرخ تورم را روی ۴۰ درصد نگه دارد اما در نهایت این رقم همانطور که آمارها نشان می‌دهند در برخی از ماه‌ها به بالای ۵۰درصد هم رسیده و این قشر کارگر است که زیر بار این تورم کمرشکن مانده و هیچ راه‌حلی هم برای رفع مشکلات معیشتی خود پیدا نمی‌کند.
زمانی که مساله افزایش حقوق و ترمیم دستمزد به میان آمد هزینه سبد خانوار در تهران بیش از ۱۳ میلیون تومان بود و در شهرستان‌ها به ۱۰ تا ۱۱ میلیون تومان می‌رسید اما در شرایط کنونی این هزینه برای شهرستان‌ها ۱۹ میلیون و برای تهران ۲۳ میلیون برآورد شده است و در این بین کارگران بازنشسته دریافتی‌شان با تمام مزایایی که به آنها تعلق می‌گیرد کمی بیشتر از یک سوم این مبلغ است.
هزینه‌های زندگی سرسام‌آور شده. بسیاری از افراد به دلیل عدم توانایی در تامین هزینه مسکن به حاشیه شهرها پناه برده‌اند. بسیاری از افراد بازنشسته به دلیل اینکه حقوق و مستمری دریافتی شان کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد به شغل‌های کاذب روی آورده‌اند و در این بین اما هیچ کدام از اینها نمی‌تواند خرج و دخل یک خانواده کارگری را با هم برابر کند.
۴ میلیون و ۶۰۰ هزار بازنشسته
این در حالی است که رییس کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی ۷ شهریور ماه جزییات جدیدی از همسان‌سازی حقوق بازنشستگان این سازمان و همچنین وضعیت مسکن بازنشستگان را اعلام کرد.
محمد اسدی گفت: حدود 4 میلیون و 600 هزار بازنشسته تحت پوشش تأمین اجتماعی داریم که حقوق آنها از سازمان دریافت می‌شود. 360 کانون استانی و شهرستانی داریم و 3 هزار نفر هیات‌مدیره‌های کانون هستند. پیگیری امور مشکلات بازنشستگان صندوق و قوانین و خدماتی و رفاهی از مهم‌ترین وظایف ماست.
قوانینی که اجرا نمی‌شوند
رییس کانون عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی گفت: ماده 96 تأمین اجتماعی به صراحت می‌گوید تأمین اجتماعی مکلف است حداقل سالی یک‌بار حقوق بازنشستگان را برابر تورم و معیشت افزایش دهد و این باید از سوی هیات وزیران تصویب شود؛ البته بعضاً شاهد برخی مشکلات در این حوزه هستیم.
اسدی یکی از مسائل و مشکلات بازنشستگان را درمان دانست و عنوان کرد: در درمان بازنشستگان ماده 54 تأمین اجتماعی به صراحت می‌گوید صفر تا صد هزینه بیمه‌شدگان در بخش درمان باید از سوی سازمان پرداخت شود.
وی با اشاره به قرارداد بیمه‌های تکمیلی بازنشستگان افزود: قرارداد با آتیه‌سازان حافظ تا آبان‌ماه 1402 است و تمام می‌شود. اسدی درباره متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان گفت: برای آنکه متوسط‌بگیران فاصله خود را در زمان برقراری مستمری با حداقل‌بگیران حفظ کنند، متناسب‌سازی انجام می‌شود که 75 درصد آن برای سال 1399 و 1400 پرداخت شد و 25 درصد آن مانده که در احکام بازنشستگان نیز آمده اما پرداخت نشده است. ما در حال تعامل با مجلس هستیم تا دولت مکلف شود حقوق بازنشستگان را به اندازه تورم افزایش دهد تا هرساله نیازمند متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان نباشیم.
وی در رابطه با موارد تحت پوشش اقلام دارویی در بیمه‌های پایه اظهار کرد: 400 قلم دارو در سال جاری از پوشش بیمه‌های پایه خارج شده است. داروهایی که از شمول لیست‌های تحت پوشش بیمه خارج شده، مثل ویتامین و مسکن‌ها بقای بازنشسته را تضمین می‌کند و بازنشسته بدون این داروها نمی‌تواند زنده بماند و سرپا باشد و این داروها تنها برای جوانان جنبه غیرضروری دارد اما از لیست‌ها حذف شده است.
از زمانی که نسخه‌ها الکترونیکی شده، مستنداتی نیز نزد بازنشستگان وجود ندارد تا بازنشسته شکایت کند و بگوید از من مبلغی بابت دارو اخذ شده است. ما مکتوب به شورای عالی بیمه نامه زده‌ایم و گفته‌ایم باید بررسی شود که چند درصد داروهای خارج شده از پوشش برای بازنشستگان با نظر پزشکان ضروری است. متأسفانه شفاف‌سازی در حوزه دارویی وجود ندارد. ما در شورای عالی بیمه نماینده نداریم و خود شرکت‌های بیمه و دولت در آن حضور یافته و پاسخگو نیستند.
در این شرایط زندگی هر روز سخت‌تر می‌شود
محسن بخشی، بازنشسته کارگری و ۶۸ ساله درباره مشکلات معیشتی خود به تعادل می‌گوید: متاسفانه از وقتی که افزایش قیمت‌ها به‌طور غیر قابل کنترلی شروع شده است زندگی ما هر روز سخت‌تر می‌شود. حقوقی که دریافت می‌کنیم حتی برای تامین هزینه‌های ۱۰ روز ماه هم کفایت نمی‌کند چه برسد به اینکه ۳۰ روز را با آن بگذرانیم. متاسفانه مسوولان همیشه وعده همسان‌سازی و افزایش حقوق طبق تورم را می‌دهند اما وقتی مساله به اجرای قانون می‌رسد هیچ کس تکلیف خود را انجام نمی‌دهد.
او می‌افزاید: دریافتی من از تامین اجتماعی ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است این در حالی است که ۴ میلیون تومان از این دریافتی را بابت اجاره‌بهای مسکن می‌پردازم و بقیه آن برای تامین معیشت یک ماه کفایت نمی‌کند. در حالی که گوشت کیلویی حداقل۴۰۰ هزار تومان است و برنج کیلویی ۱۰۰ هزار تومان و نان را باید دانه‌ای بین ۵ تا ۸ هزار تومان بخریم چطور ممکن است یک کارگر بازنشسته با این دریافتی بتواند هزینه‌های یک ماه خانواده‌اش را پرداخت کند.
بیشترین فشار اقتصادی بر دوش بازنشستگان است
حسین شاهی، دیگر بازنشسته تامین اجتماعی نیز می‌گوید: بیشترین فشار اقتصادی روی دوش بازنشستگان است. فرقی نمی‌کند بازنشسته کارگری باشی یا فرهنگی یا.... مساله اینجاست که حقوق بازنشستگی دیگر کفاف هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد. این در حالی است که افراد بازنشسته بیشتر از دیگر افراد نیاز به درمان دارند و به واسطه بالا رفتن سن‌شان باید از امکانات درمانی بیشتری استفاده کنند اما حتی در این زمینه هم آنها از امکانات مناسبی برخوردار نیستند. سال‌هاست وعده می‌دهند که صفر تا ۱۰۰ درمان بازنشستگان باید رایگان باشد اما در نهایت اتفاق مثبتی در این رابطه رخ نمی‌دهد.
او می‌افزاید: تامین هزینه‌های درمان یکی از مشکلاتی است که ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. بسیاری از بازنشستگان از خدماتی که بیمه تکمیلی به آنها ارایه می‌دهد راضی نیستند اما باز هم سازمان با همان بیمه قرارداد می‌بندد بدون اینکه به فکر رفاه بیشتر افراد تحت پوشش خود باشد. مگر ما چقدر حقوق می‌گیریم که هم اجاره‌بهای مسکن بدهیم، هم هزینه‌های معیشتی را تامین کنیم و هم مجبور باشیم برای درمان خود هزینه‌های گزاف پرداخت کنیم.
جوانی‌مان را دادیم که در پیری سربار کسی نباشیم
علی داغی، بازنشسته دیگری است که با صدایی بغض‌آلود می‌گوید: ما تمام سال‌های جوانی خود را سخت کارکردیم. حق بیمه پرداخت کردیم به این امید که در روزگار پیری سربار کسی نباشیم و بتوانیم با حقوق و مزایای بازنشستگی زندگی راحتی را تجربه کنیم اما حالا وضعیت به گونه‌ای است که برخی از ما با بیش از ۶۰ سال سن برای تامین هزینه‌های زندگی مجبوریم در بازار باربری کنیم.
در کنار خیابان دستفروشی کنیم و... در حالی که باید دوران بازنشستگی را به استراحت بگذرانیم هر روز باید نگران این مساله باشیم که آیا می‌توانیم اجاره خانه مان را پرداخت کنیم. اگر بیمار شویم چه کسی هزینه‌های درمان ما را می‌دهد.
او می‌افزاید: در تمام دنیا بازنشستگان از حداقل‌های یک زندگی برخوردارند اما در ایران ما هیچ‌وقت این حداقل‌ها را نداشته‌ایم. همیشه مورد ظلم واقع شده‌ایم. از سوی کارفرما از سوی دولت و از سوی تامین اجتماعی. چرا باید فردی مانند من که ۷۰ ساله شده برای اینکه بتواند هزینه‌های زندگی‌اش را تامین کند کنار خیابان سیگار بفروشد.
چرا من و همسرم نباید از مزیت درمان رایگان برخوردار باشیم. چرا باید برای تامین هزینه‌های درمانی خود از این بیمه به آن بیمه برویم و در نهایت هم پول را از جیب خودمان پرداخت کنیم تا شاید چند ماه بعد بیمه آن را به ما بازگرداند. این وضعیتی است که ما بازنشستگان داریم و کاری هم جز اعتراض کردن بلد نیستیم. البته کسی هم صدای ما را نمی‌شنود.
