جای خالی معلولان در برنامه هفتم توسعه

مریم شاهسمندی 

از روزی که برنامه هفتم توسعه رو نمایی شد تا امروز بیشترین اعتراض‌ها از سوی فعالان حقوق معلولان به این برنامه بوده است. برنامه‌ای که به راحتی قشر قابل توجهی از جامعه را نادیده گرفته و حتی امکاناتی که از قبل برای آنها در نظر گرفته شده بود را حذف کرده است.

اینکه دولت سیزدهم با چه دیدگاهی به این نتیجه رسیده که معلولان جامعه را از حمایت‌های دولتی محروم کند سوالی است که باید یکی از دولتمردان بالاخره به آن پاسخ بدهد. حالا برنامه هفتم توسعه در مجلس آخرین روزهای تصویب خود را می‌گذراند و این در حالی است که هیچ اولویتی در این برنامه برای زندگی معلولان در نظر گرفته نشده است. معلولانی که نیازمند حمایت‌های دولتی هستند تا بتوانند هم زندگی شان را بگذرانند و هم در جامعه حضور داشته باشند.

سال‌هاست که این افراد از سوی دولت‌ها نادیده گرفته می‌شوند. سال‌هاست که آنها با وعده‌هایی زندگی کرده‌اند که هیچ‌وقت جامه عمل نپوشیدند. از حمل و نقل عمومی مخصوص معلولان گرفته تا ساخت خانه‌هایی که متناسب با نیازهای آنها باشد و البته از همه مهم‌تر الزام دستگاه‌های دولتی به استخدام تعداد مشخصی از این افراد. هیچ کدام از این وعده‌ها به درستی اجرا نشده‌اند. معلولان همچنان برای تردد در شهرها با مشکل مواجهند. نه تنها وسیله نقلیه عمومی مخصوص آنها وجود ندارد که حتی مناسب‌سازی وسایل نقلیه هم در هاله‌ای از ابهام باقی مانده و همچنان به اما و اگرهایی که مسوولان ارایه می‌دهند وابسته است.

از سوی دیگر هیچ خانه‌ای در کشور با توجه به نیاز افراد معلول مناسب‌سازی نشده است. نه بیرون خانه‌ها و نه داخل آنها در حالی که در بسیاری از کشورها مناسب‌سازی منازل با توجه به نیازهای فرد معلول یکی از مهم‌ترین مواردی است که از سوی مسوولان به آن توجه می‌شود. قانون استخدامی معلولان هم همیشه با اما و اگرهای بسیاری همراه بوده است. بسیاری از ارگان‌ها و نهادهای دولتی از اجرایی کردن این قانون سر باز می‌زنند و این در حالی است که شرایط اقتصادی کشور تامین معیشت برای افراد سالم را با مشکلات بسیاری همراه کرده چه برسد به افرادی که دارای معلولیت هستند و باید امرار معاش کنند اما هیچ امکاناتی در این زمینه به آنها تعلق نمی‌گیرد.

دولت وقتی در برنامه هفتم توسعه سهم معلولان را از بودجه بهزیستی حذف می‌کرد به این فکر نکرد که خانواده یک کم توان جسمی حرکتی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد و نیازمند حضور پرستار است باید چطور هزینه‌های این نگهداری را پرداخت کنند. دولت انگار صرفه‌جویی را از جای اشتباهی آغاز کرده است. در حالی که بودجه‌های میلیاردی به نهادها و سازمان‌های دیگر پرداخت می‌شود حذف بودجه نگهداری معلولان از بودجه بهزیستی بیشتر به یک اشتباه محض شبیه است تا تصمیمی که بتوان آن را منطقی و درست برآورد کرد.

در تمام این چند ماه فعالان حقوق معلولان و بسیاری از این افراد دست به تجمع‌های اعتراضی زده‌اند تا شاید صدای خود را به گوش نمایندگان مجلس برسانند اما از آنجایی که خبرها نشان می‌دهد قرار نیست هیچ تغییری در برنامه توسعه هفتم به نفع معلولان اتفاق بیفتد و این آغاز ماجرایی دردناک خواهد بود.