روزهای ناخوش بورس تهران
بازار سرمایه آخرین هفته شهریور ماه را ریزشی پست سر گذاشت و زیان را مهمان سهامداران کرد. در این مدت بازار سرمایه ریزشی کمتر از یک درصد داشت اما به گفته کارشناسان صنایع ریزشی بیشتر از شاخص متحمل شدند.
به‌طور کلی عوامل تاثیرگذار روی بازار سرمایه که شامل قیمت دلار در بازار آزاد و سامانه نیما، حواشی نرخ خوراک، افزایش عوارض صادراتی محصولات معدنی و فولادی، توافق و مذاکرات، مشکلات خودرویی‌ها که مهم‌ترین مولفه آن عرضه خودرو در بورس کالا می‌توانند شرایط تغییر دهند و به نوعی زمینه‌ای برای رشد یا نزول بازار فراهم سازند. به گفته کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل اصلی افت شاخص بورس را باید در نبود اعتماد به این بازار در میان سهامداران جست‌وجو کرد. در واقع بی‌اعتمادی به وجودآمده در این بازار که با نحوه انتشار اطلاعات تاثیرگذار تشدید شده است، در کنار سرنوشت صنایعی که از تیررس تصمیمات خلق‌الساعه همچون افزایش نرخ خوراک در امان مانده‌اند را باید جزو مهم‌ترین محرک‌های بازار دانست.
از طرف دیگر نرخ ارز نیز در ماه‌های اخیر تحت تاثیر فضای رسانه‌ای روندی نوسانی را دنبال کرده و به نظر می‌رسد همزمان با کاهش تقاضای فصلی، سیاست‌گذار سعی در آرام کردن بازارها و نرخ‌ها داشته باشد که در صورت عدم تحقق مجدد اخبار، در نیمه دوم سال که عموماً بازار ارز با رشد تقاضای ساختاری نیز همراه است، مجدداً شاهد به حرکت درآمدن قیمت‌ها در بازار تعیین‌کننده ارز باشیم که تاثیر عمده‌ای بر وضعیت بازار سهام نیز خواهد داشت. پس در کل می‌توان گفت دو مساله مهم، یکی بی‌اعتمادی و دیگری تاثیر مستقیم نرخ ارز که اثر تورمی دارد، دلایل ریزش‌های اخیر بورس است که باعث شده‌اند بازار سرمایه در ماه‌های اخیر خیلی حال و روز خوشی نداشته باشد.
سیگنال‌های جدید برای بورس
پس از اینکه روسیه اعلام کرد صادرات بنزین و گازوئیل را از روز پنجشنبه ممنوع می‌کند، نفت پس از کاهش اندکش به خاطر فدرال رزرو، از حالت کاهشی خارج شد. معاملات آتی برنت پس از کاهش ۱.۴ درصدی قبلی، در بالای ۹۳ دلار تغییر چندانی نداشت. معاملات آتی دیزل در اروپا تا ۳.۹ درصد افزایش یافت. دفتر رسانه‌ای دولت روسیه گفت که اقدامات این کشور برای تثبیت بازار سوخت داخلی طراحی شده است؛ آنها عرضه سوخت را از بازار جهانی دیزل در زمانی که پالایشگاه‌ها در تلاش برای تولید کافی در تکاپو هستند، حذف خواهند کرد.
نبض بورس نوشت که قیمت‌های نفت خام قبل از این رویداد پایین‌تر بود؛ زیرا فدرال رزرو اعلام کرد که هزینه‌های استقراض (نرخ بهره) احتمالاً پس از یک افزایش بیشتر در سال جاری برای مدت طولانی‌تری بالا می‌ماند، که منعکس‌کننده زیان در سایر دارایی‌های ریسکی است. برنامه روسیه برای صادرات سوخت می‌تواند کمبود‌های فعلی در بازار‌های جهانی دیزل را بدتر کند؛ زیرا محموله‌های سوخت این کشور در این ماه، یک سوم کاهش یافته است. در حالی که گمانه زنی‌ها در مورد حرکت به سمت نفت خام ۱۰۰ دلاری در این هفته افزایش یافته است، شاخص دیزل اروپا در این ماه نزدیک به ۱۳۰ دلار در هر بشکه معامله می‌شود.
اوله هانسن، رییس استراتژی کامودیتی در بانک ساکسو گفت: دیزل یک بار دیگر مسوولیت حمایت از چرخش و رشد قیمت نفت را بر عهده می‌گیرد. این مساله با وجود دلار قوی‌تر و نرخ بهره بالاتر برای مدت طولانی‌تر در حال وقوع است. نفت خام در این سه ماهه به‌شدت افزایش یافته است، زیرا عربستان سعودی و روسیه محدودیت تولید خود را تا پایان سال تمدید کردند. چشم‌انداز روشن در دو اقتصاد بزرگ جهان یعنی ایالات متحده و چین نیز چشم‌انداز قیمت‌ها را تقویت کرده است؛ شرکت‌های مشهوری از جمله نفت شورون و گلدمن ساکس نیز در پیش بینی و زمزمه‌های مبنی بر احتمال بازگشت نفت به کانال ۱۰۰ دلار هم صدا شده‌اند.
بانک مرکزی آمار آخرین رشد اقتصادی کشور را منتشر کرد؛ مقایسه ارقام سال جاری با رشد اقتصادی سه ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نشان از افزایش بیش از سه برابری رشد اقتصادی کشور دارد. بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵) در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ به رقم ۳۸۰۲.۱ هزار میلیارد ریال رسیده که در مقایسه با سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۱، به میزان ۶.۲ درصد رشد داشته است. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل ۵.۲ درصد بوده است. بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی (به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۵) نشان می‌دهد، رشد تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌ها بوده است.
لازم به توضیح است در دوره مورد گزارش، رشد محقق شده گروه‌های «نفت و گاز»، «خدمات»، «صنایع و معادن» و «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب معادل ۱۶.۴، ۶.۲، ۳.۷ و ۲.۲ درصد بوده است که مقایسه آن با ارقام مشابه در فصل اول سال ۱۴۰۱ حاکی از بهبود رشد ارزش افزوده تمامی گروه‌های اقتصادی می‌باشد. خاطرنشان می‌گردد سهم گروه‌های مزبور از رشد ۶.۲ درصدی محقق شده در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ به ترتیب معادل ۱.۵، ۳.۶، ۰.۸ و ۰.۲ واحد درصد بوده است.
فدرال رزرو نرخ بهره را بدون تغییر گذاشت
فدرال رزرو در جلسه‌ای نرخ بهره را بودن تغییر در همان ۵.۵ درصد ثابت نگه داشت و این نرخ در سال آتی کاهش می‌یابد. فدرال رزرو در حالی که همچنان بر باور افزایش بیشتر نرخ بهره قبل از پایان سال است، طی جلسه‌ای آن را در ۵.۵ درصد ثابت نگه داشت و نرخ بهره با شدت کمتری در سال آتی کاهش یافته و در بلند‌مدت بیشتر خواهد بود. بر اساس این گزارش بر اساس پیش‌بینی‌هایی که بانک مرکزی در پایان جلسه دو روزه منتشر کرد این افزایش نهایی در صورت تحقق برای این چرخه انجام خواهد شد.
قطر به دنبال توافق بزرگ‌تر میان ایران و امریکا
رویترز در گزارشی اعلام کرد که قطر می‌خواهد از توافق میان امریکا و ایران برای آزادی زندانیان که در طول ماه‌ها دیپلماسی صورت گرفت برای یافتن زمینه‌های مشترک در مورد اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای ایران، استفاده کند. براساس این گزارش، آژانس و کشورهای غربی از افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران خبر دادند. قطر، ایران و امریکا را برای مشارکت در مذاکرات بیشتر و دستیابی به تفاهم تحت فشار قرار می‌دهد.
هدف از این تفاهم رسیدگی به کندی غنی‌سازی اورانیوم تهران در کنار نظارت بین‌المللی بیشتر، محدود کردن فعالیت‌های شبه‌نظامیان نیابتی ایران در منطقه و توقف صادرات پهپادهای ایران است، اینها در ازای برخی معافیت‌ها از تحریم‌های امریکا علیه صادرات نفت ایران است. همچنین زمانی که مبادله زندانیان ایران و امریکا انجام شد، آنتونی بلینکن درها را به روی دیپلماسی در مورد پرونده هسته‌ای باز گذاشت و مقامات ایرانی نیز در گفت‌وگوها نشانه‌هایی داده‌اند که در صورت کاهش تحریم‌های امریکا آماده همراهی هستند.
بازار در هفته‌ای که گذشت
در هفته اخیر، شاخص کل بورس تهران در روز یکشنبه 9 هزار و 27 واحد افزایش تراز پیدا کرد. روز دوشنبه روند معاملات تغییر کرد و شاخص کل 2 هزار و 308 واحد پایین آمد. روز سه‌شنبه شاخص 5 هزار و 14 واحد ریزش داشت. اما در آخرین روز معاملاتی هفته شاخص کل 7 هزار و 273 واحد کاهش یافت. شاخص کل در آخرین روز کاری هفته به رقم 2 میلیون و 121 هزار و 188 واحد رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 5 هزار و 569 واحد پایین‌تر ایستاد و بازدهی هفته شاخص بورس منفی 26 صدم درصد شد. شاخص هم وزن نیز در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 3 هزار و 719 واحد بالاتر ایستاد و بازدهی مثبت 52 صدم درصدی را ثبت کرد.
در این هفته، میانگین ارزش معاملات بازار سهام 57 هزار و 169 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین 13 درصد افازیش یافته است. میانگین ارزش معاملات خرد بورس نیز 4 هزار و 69 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 4 هزار و 255 میلیاردی هفته پیشین، کاهش 4.4 درصدی داشته است. میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته اخیر 158 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته پیشین 149 میلیارد تومان کمتر بود و کاهش 49 درصدی داشته است.
بالاترین رقم هفته 178 میلیارد تومان بود که در روز چهارشنبه ثبت شد و کمترین رقم 130 میلیارد تومان بود که در روز دوشنبه ثبت شد. میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته اخیر 139 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته 10 میلیارد تومان کمتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید 7 درصد کاهش یافته است. بالاترین رقم هفته 176 میلیارد تومان بود و در روز یکشنبه ثبت شد. پایین‌ترین رقم به روز چهارشنبه برمی‌گردد که 105 میلیارد تومان بود. در اولین روز معاملاتی هفته، روند 9 روزه کاهش مالکیت کد‌های حقیقی بازار سهام شکسته شد و 109 میلیارد تومان پول حقیقی به سهام وارد شد. روز دوشنبه روند جریان پول حقیقی بار دیگر منفی شد و 402 میلیارد تومان از مالکیت حقیقی‌ها کاسته شد.
روز سه‌شنبه 343 میلیارد تومان خارج شد و روز چهارشنبه و در آخرین روز معاملاتی هفته و شهریورماه، 238 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. بدین‌ترتیب 3 روز از چهار روز معاملاتی این هفته برآیند جریان پول حقیقی منفی ثبت شد. در مجموع کل هفته 874 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 218 میلیارد تومان بود.
