دو روزی می‌شود که بورس تهران رنگ سبز را مجددا تجربه می‌کند و به نوعی از محدوده خطر خارج شده است؛ با وجود این سبزبودن شاخص ارزش معاملات بازار سرمایه نسبت به روزهای اخیر کاهش محسوسی داشته است. به عقیده کارشناسان رشد شاخص و کاهش ارزش معاملات خرد بازار با یکدیگر همخوانی ندارد!
اگر بخواهیم نگاهی به ارزش معاملات روزهای اخیر بیندازیم به اعداد جالبی می‌رسیم، ارزش معاملات بازار سرمایه اولین روز کاری هفته یعنی شنبه 15 مهر ماه برابر با 4 هزار و 60 میلیارد تومان، روز یکشنبه 16 مهر ماه 5 هزار و 720 میلیارد تومان، روز دوشنبه 17 مهر ماه 4 هزار و 415 میلیارد تومان، روز سه‌شنبه 18 مهر ماه ارزش معاملات برابر با 3 هزار و 520 میلیارد تومان بود که در نهایت روز گذشته ارزش معاملات بازار در رکوردشکنی نسبت به روزهای گذشته خود به عدد 2 دومیلیون و 731 میلیارد تومان رسید. در مجموع ارزش معاملات این هفته 20 هزار و 446 میلیارد تومان رسید که با توجه به وضعیت شاخص عدد چندان قابل قبولی نیست. شاخص کل بورس در آخرین روز کاری هفته یعنی چهارشنبه با رشد 5 هزار 890 هزار واحدی به تراز دو میلیون و 19 هزار واحدی رسید. همچنین شاخص هم‌وزن نیز رشد 0.65 درصدی داشت و محدوده 690 هزار و 423 واحدی ایستاد.
در سوی دیگر بازار شاخص کل فرابورس نیز با افزایش 105 واحدی در محدوده 25 هزار و 249 واحدی ایستاد. ارزش دلاری بازار سرمایه آخرین روز کاری هفته 240 میلیارد دلار بود و حدود 68 میلیارد تومان نقدینگی خروج پول ثبت شد. همچنین بیشترین بازدهی صنایع در این روز به ترتیب به صنعت چاپ و نشر، حمل و نقل بار زمینی، هتل و رستوران، پیمانکاری صنعتی و چوب رسید. از سوی دیگر به گفته کارشناسان ارزش دلاری بازار سرمایه بین ارقام 170 الی 240 میلیارد دلار در حال نوسان است و سیاست‌های بانک مرکزی برای تثبیت نرخ دلار و بالا بردن نرخ بهره را مورد اشاره قرار داد که این سیاست‌ها منجر به رکود بازارهای موازی شده و بازار سرمایه نیز از این امر مستثنی نیست.
به‌طور کلی سهامداران نسبت به شرایط بازار سرمایه اعتراض دارند و عقیده دارند که در این شرایط پذیره نویسی یا عرضه اولیه باعث می‌شود اعتماد آنها از بین برود و نقدینگی بیشتری از بازار خارج شود. سهامداران نسبت به شرایط مختلفی اعتراض دارند و برخی از فعالان و سهامداران بورسی نوشتند: « منظور از اعتماد تله جدیده ما که ۳ سال شد هنوز گروگان بورسیم و سرمایه‌گذاری در بورس با قمار هیچ فرقی نداره یکی عشقش بکشه هر دفعه با نرخ خوراک گرفته تا تایید تکذیب بورس زندگی مردمو نابود کردن و آخرین ترفند هم عرضه‌های اولیه که زیر قیمت عرضه خرید فروش میشه» فرد دیگری گفت: «خودتونو خسته نکنید مثل فوتبال که مربی خارجی هدایت تیم ملی را برعهده می‌گیره و موفق عمل می‌کنه شما هم از خارج رییس سازمان بورس و اوراق بهادار را انتخاب کنید تا مردم بدبخت کمی روشون بخنده » سهامدار دیگری نوشت: «آقای عشقی به جز بهم ریختن قوانین بورس کاری انجام نداد فقط با تغییر قوانین درآمد کشور را به صفر رسانده کسی وارد بازار سرمایه نمی‌شود چون سودی عایدش نمی‌شود سرمایه‌گذار درطول سال سود نمی‌گیرد هیچ بلکه پله پله اصل سرمایه رو از دست می‌ده این چه طرز کاریه آقا استفا بده شما این کاره نیستی!» این سه نمونه تنها توصیف بخش کوچکی از مشکلات سهامداران است، درست است شاخص به ضرب و زور مثبت می‌شود اما کسی به قیمت تک سهم‌ها رسیدگی می‌کند؟ اکنون مشکل بازار افرادی هستند که سال 99 وارد بازار شدند، در آن زمان با هر شرایطی سهم خریداری شد اما در نهایت زیان برای سهامداران ماند و اکنون متولی سازمان بورس حداقل باید به این زیان‌ها رسیدگی کند چراکه دولت عامل دعوت بدون دانش مردم به بورس بود و اکنون شرایط حداقلی فراهم شود. البته به جز سال 99 اردیبهشت ماه امسال نیز به علت عدم اطلاع سازمان بورس از نرخ خوراک نیز شاهد زیان حداکثری بودیم.
گلایه نسبت به شرایط بازار
حسین مریدسادات کارشناس و مدرس بازار سرمایه طی بیان صحبت‌ها و گلایه‌های سهامداران از مسوولان و متولیان سازمان بورس، اظهار داشت: گلایه بسیاری از اهالی بازار در این روزها بر این است که در بازاری با عمق کم که پول به اندازه حتی برای سرپا ایستادن در آن جریان ندارد چطور عرضه اولیه‌های رگباری و پذیره‌نویسی‌های متنوعی را لیست می‌کنند و آیا واقعاً الزام دارد در شرایطی که بازار حال و روز خوبی ندارد و نیاز دارد حداقل پولی که در بازار است در خود بازار معامله شود به نوعی از بازار خارج کنند!؟چرا یک سیستم شفاف در شرکت بورس و فرابورس وجود ندارد که از ارزش‌گذاری‌ها و فرایندی که شرکت پذیرش می‌شود به مردم توضیح و گزارش دهد؟ بسیاری از سهامداران گلایه دارند که عرضه اولیه‌ها بسیار گران عرضه می‌شوند، چرا یک سیستم شفاف در شرکت بورس و فرابورس وجود ندارد که از ارزش‌گذاری‌ها و فرایندی که شرکت پذیرش می‌شود به مردم توضیح و گزارش دهد؟ مگر بورس تالار شیشه‌ای نیست و همه‌چیز نباید شفاف باشد!؟ چطور می‌شود عرضه اولیه‌ای همچون (بمولد) حتی از قیمتی که عرضه اولیه شده است پایین‌تر باشد در عین اینکه چه تضمینی از مدیران این شرکت‌ها گرفته می‌شود که از سهم خود حمایت کنند؟ چنانچه در روز عرضه اولیه گرانفروشی شده است چه کسی باید پاسخگو باشد؟ نظام ارزش‌گذاری را چگونه مدیریت می‌کنند!؟ چرا هیچ‌وقت به فکر سهامداران نیستند؟ آیا این خروج پول که در عرض دو روز انجام شد، لزومی داشته و آیا باید حتماً در تاریخ مقرر این کار صورت می‌گرفته است؟ آیا مدیران سازمان و متولیان این امر به همان اندازه که اصرار بر انجام این فرایند داشتند به فکر سهامداران و بازار سرمایه نیز هستند!؟ چگونه مدیریت می‌کنید و با چه برنامه‌ای به فکر سهامداران بازار بورس هستید کما اینکه عرض اولیه‌ها چگونه پذیرش و نیز به چه شکلی لیست می‌شوند و چگونه در مدار عرضه قرار می‌گیرند؟ آیا رانتی وجود دارد؟ آیا پول‌های زیرمیزی جابه‌جا می‌شود و اینکه چگونه این عرضه اولیه‌ها ارزش‌گذاری می‌شوند و آیا مجوز دادن به این صندوق‌ها که به صورت قارچ گونه از همه جای بازار به نوعی بیرون می‌آیند، دارای سازوکاری است و به چه کسانی مجوز داده می‌شود؟ اینها سوال‌هایی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران و سهامداران مظلوم بازار بورس از ریاست محترم سازمان و مدیران عامل شرکت‌های بورس و فرابورس دارند.چگونه عرضه اولیه‌ها ارزش‌گذاری می‌شوند و آیا مجوز دادن به این صندوق‌ها که به صورت قارچ گونه از همه جای بازار به نوعی بیرون می‌آیند، دارای سازوکاری است و به چه کسانی مجوز داده می‌شود؟ امیدوارم مانند سری‌های قبل که گوش شنوایی نبود و پاسخگویی وجود نداشت حداقل دوستان در سازمان جواب دهند، همه سوار بر یک کشتی هستیم و چنانچه گلایه‌ای است قطعاً جهت بهبود شرایط بازار می‌باشد و امیدوار هستم که روزهای خوب بازار فرا رسد.
