لزوم ارتقای نقش بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌ها

نخستین همایش سالانه بازار سرمایه با حضور مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیته فقهی سازمان بورس، محمدجواد شریف‌زاده، معاون وزیر اقتصاد و جمعی از اساتید حوزه بازار سرمایه در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی روز گذشته برگزار شد.

مجید عشقی در نخستین همایش بازار سرمایه که در سالن همایش‌های دانشگاه شهید بهشتی در حال برگزاری است، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این همایش گفت: یکی از اهداف اصلی برگزاری چنین همایشی هماهنگ کردن فعالیت‌های علمی و پژوهشی مرتبط با نیازهای روز بازار سرمایه و همفکری در این زمینه است. وی افزود: یکی از دغدغه‌های جدی ما حمایت از سرمایه‌گذاری و مشارکت مردم در اقتصاد از طریق ابزارهای بازار سرمایه است.

ابزارهای متعددی در این زمینه طراحی شده و مقالاتی هم دریافت شده که امیدواریم به طراحی و اصلاح ابزارها کمک کند. رییس سازمان بورس گفت: بازار سرمایه با توجه به رویکرد علمی و تخصصی دارد، از تخصصی‌ترین بازارهای رسمی است که طیف گسترده‌ای از دانش‌آموختگان مالی و مهندسی و... در آن حضور دارند. عشقی اظهار کرد: اکنون نیروهای متخصصی در بازار سهام داریم که امیدواریم با کمک گرفتن از آنها بتوانیم اهداف سازمان بورس را محقق کنیم بدون بهره‌گیری از توان نیروهای متخصص، گسترش ابزارها وبرخی بازارها امکان‌پذیر نبود. وی افزود؛ باید اقداماتی انجام دهیم تا نقش بازار سرمایه در تامین مالی افزایش یابد. بازار سرمایه از طریق جریانات علمی نیازمند توسعه بازار و ابزارها است که این امر را می‌توان به سبب افزایش حضور سهامداران دانست.

در بخش تامین مالی نیز حضور بازار سرمایه در مقایسه با گذشته بسیار محسوس است. عشقی گفت: بحث دیگر مساله اطلاع‌رسانی و افزایش سواد علمی است که این مساله هم نیازمند حضور دانش‌آموختگان است. هدایت درست سرمایه‌گذاران و نشان دادن ریسک‌ها به آنان، نیازمند اطلاع‌رسانی و ابزارهای جدید است. وی افزود: در حال حاضر ظهور ابزارهای نوین فرصت‌ها و چالش‌هایی برای بازار ایجاد کرده که انتقاع از آنها نیازمند افزایش آگاهی است. عشقی در خصوص رمزارزها گفت: بحث ارزهای دیجیتال یکی از دغدغه‌های جدی تمام بازارهای سرمایه در جهان است، در سازمان بورس در حال تهیه ابزارهایی هستیم که می‌توانند در بحث معامله کمک کنند؛ زیرا با ابزارهای فعلی نمی‌توان آنها را مهار کرد. امیدواریم در آینده نزدیک، همایشی در خصوص ارزهای دیجیتال برگزار کنیم.

رییس سازمان بورس در این همایش اظهار کرد: یکی از رویکردهای این همایش، رفع چالش‌های بازار سرمایه است که در این رابطه می‌توان به بازارهای مشتقه، حاکمیت شرکتی، تعارض منافع، ارتقا شفافیت، مدیریت ریسک در حوزه ناشران، نهادهای مالی، تاثیر سیاست‌های حاکمیت شرکتی بر بازار سرمایه، اتکا به روش‌های نوین تامین مالی از جمله این مسائل است. وی افزود: سازمان بورس وظیفه خود می‌داند به منظور رفع چالش‌ها رابطه نزدیکی با جامعه دانشگاهی داشته باشد. برای حضور نخبگان در شورای مشورتی منعی نداریم و برای حل مشکلات بازار سرمایه از ظرفیت تام دانشگاه‌ها بهره خواهیم گرفت. عشقی تصریح کرد: این وعده را می‌دهیم از نتایج مقالاتی که پیشنهادات کاربردی برای بازار سرمایه داشته باشد، بهره بگیریم. امیدوارم در پایان امروز بتوانیم دیدگاه‌های جدیدی برای حل چالش‌های بازار سرمایه پیدا کنیم.

   بررسی قراردادهای آتی و سوآپ  گاز و نفت در کمیته فقهی بورس

حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم رییس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: امیدواریم برگزاری این همایش سبب شود در سال‌های آینده شاهد رشد اقتصادی هر چه بیشتر در جامعه باشیم. توجه به سرمایه‌گذاران حقیقی و خرد بسیار از اهمیت برخوردار است. سرمایه‌گذاران خرد طی سال‌های گذشته با ورودشان به بازار سهام دچار ضرر و زیان شده و آسیب دیدند. در حال حاضر بازار نوسان شدید ندارد اما در زمان اوج شاخص بورس این افراد به‌شدت آسیب دیدند. وی افزود: در این بازار باید کارشناسان مالی و کارگزاران بورسی وارد شوند.

بحث بیمه سهامی که سال گذشته توسط شورای عالی بورس مصوب شد، کمک شایانی به سهامداران کرد، همچنین بحث معاملات انعکاسی نیز سال گدشته در کمیته فقهی بررسی شد که امید می‌رود با همکاری سازمان بورس شاهد تحقق آن باشیم. خوشبختانه با حمایت شورای عالی بورس سرمایه تا ۱۰۰ میلیون تومان اشخاص حقیقی را بیمه شد. این مساله سبب شد تا افراد اطمینان خاطر پیدا کنند. وی ادامه داد: سهم بازار سرمایه در تامین مالی بسیار کم است و این مهم بیشتر مربوط به بانک‌ها می‌شود. باید به بازار سرمایه وزن بیشتری بدهیم. افرادی هم که کم تجربه هستند باید به صورت غیرمستقیم ورود پیدا کرده و سرمایه‌گذاری کنند.

مصباحی مقدم اظهار کرد: در برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی شده تا پترو پالایش‌ها از طریق بازار سرمایه و صندوق پروژه‌ها تامین مالی شوند که این مهم نیازمند ایجاد جاذبه برای سرمایه‌گذاران است، مردم باید نسبت به بازدهی صندوق پروژه‌ها مطمئن شوند. وی اضافه کرد: در گذشته اوراق استثنا و وکالت توسط شورای فقهی تایید شده، اما بهره گرفته نمی‌شود، بهتر است سازمان بورس از این اوراق نیز بهره گیرد. مصباحی مقدم عنوان کرد: از سال ۱۳۸۶ کمیته فقهی در سازمان بورس تشکیل شد و تشکیل این کمیته منجر به تقویت ابزارها و اسناد شد که در این خصوص می‌توان به اسناد خزانه اسلامی اشاره کرد. سال گذشته بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از طریق اوراق خزانه اسلامی تامین مالی صورت گرفته است. وی گفت: بحث سوآپ گاز و نفت نیز جزو مسائلی بود که ما امسال در کمیته فقهی آن را مطرح و جمع‌بندی کردیم، یکی دیگر رسید برگ است که به اشخاصی که تامین مالی از طریق بازار سرمایه انجام دهند تحویل داده می‌شود.

مصباحی مقدم افزود: مساله اوراق اجاره سهام شرکت‌ها نیز یکی از مسائل مهمی است که در کمیته فقهی مطرح می‌شود، بعضی شرکت‌ها برای بار چهارم برای دریافت مجوز انتشار این اوراق اقدام می‌کنند. وی عنوان کرد: بحث گواهی تجدیدپذیر نیز یکی دیگر از مسائلی بود که امسال در کمیته فقهی مطرح شد، اما سهم‌شان از انرژی‌های تجدید پذیر اندک است که ما باید این را ارتقا دهیم. مساله اوراق مرابحه در قرار داد epc از جمله مواردی است که در کمیته فقهی مطرح شده و به نوعی طراحی کردیم که به صورت مرابحه مورد استفاده قرار گیرد. رییس کمیته فقهی سازمان بورس گفت: بحث قرارداد آتی، سند اسناد خزانه و توسعه تامین مالی دولت از طریق انتشار اوراق مرابحه تعدیل شده و... از جمله مسائلی است که در دستور کار شورا قرار دارد.

    بازار سرمایه؛ بهترین مسیر برای توسعه اقتصادی

حمد شریف‌زاده معاون بانک، بیمه و شرکت‌های وزارت اقتصاد در نخستین همایش بازار سرمایه بیان کرد: سیاست ما از ابتدای آغاز دولت سیزدهم در وزارت اقتصاد این بود که بازار سرمایه بدون حاشیه و عالمانه هدایت شود و این مساله در دوسال اخیر توسط مدیران سازمان بورس محقق شده است. وی افزود: اقدامات توسعه‌ای بسیار مناسبی در بازار سرمایه در بحث صندوق‌ها و ابزارها در دوسال اخیر صورت گرفته است. در وزارت اقتصاد تمام تلاشمان این است که اقتصادمان به سمت پیش‌بینی‌پذیری حرکت کند و سرمایه‌گذاران با اعتماد بیشتری در بازارهای مالی سرمایه خود را تزریق کنند که این بحث در مساله خوراک پتروشیمی‌ها قابل مشاهده بود. شریف‌زاده گفت: بحث تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای در کشور یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد است.

در دهه ۹۰ متوسط رشد اقتصادی سالانه کمتر از یک درصد بود؛ باید تلاش کنیم تا رشد اقتصادی‌مان ارتقا یابد. وی اضافه کرد: براساس آمارها، میانگین رشد اقتصادی در دوسال اخیر حدود ۴ درصد بوده است، همچنین مطابق گزارش بانک مرکزی رشد اقتصادی در شش ماهه نخست سال ۶.۲ دهم درصد بوده است. وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر عمده تامین مالی از طریق بانک‌ها انجام شده که این موضوع مشکلاتی را برای اقتصاد به وجود آورده، بازار سرمایه بهترین مسیر برای توسعه اقتصادی کشور است. احکامی در برنامه ششم لحاظ شده بود که امیدواریم این مساله به‌طور مجدد در بازار سرمایه دیده شود. شریف‌زاده اظهار کرد: تامین مالی از طریق بازار سرمایه نیازمند ارتقای سواد مالی، توسعه ابزارها و حضور نخبگان جوان است. امیدواریم باتوجه به تحولاتی که در بازار سرمایه رخ داده شاهد بازاری پویا و فعال باشیم. برگزاری این همایش نشان از رشد و توسعه علمی در بازار سرمایه دارد.