به گزارش بانك تسويه حساب‌هاي بين‌المللي، در سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، مطالبات فرامرزي جهاني ۶۱۹ ميليارد دلار و اعتبارات، يعني وام‌ها و دارايي اوراق بدهي ۹۲۱ ميليارد دلار افزايش يافت كه عمدتا ناشي از عوامل فصلي است. شايان ذكر است كه در اين گزارش‌ها سپرده‌ها و تعهدهاي مجموعه‌اي از بانك‌ها و موسسه‌هاي مالي غير بانكي متعلق به ۴۴ كشور جهان كه بيشتر آنها اروپايي هستند ارايه مي‌شود. با توجه به افزايش نرخ بهره جهاني، رشد سالانه اعتبارات فرامرزي در چند فصل گذشته كند شده و تا سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ به دو درصد كاهش يافته و بازارهاي نوظهور و اقتصادهاي در حال توسعه (EMDEs) را تحت تاثير قرار داده است. فشارهاي بخش بانكي كه در مارس ۲۰۲۳ به اوج رسيد، تاثير محدودي بر سپرده‌هاي فرامرزي داشته است، به‌طوري‌كه تنها بانك‌هاي سوييس و بريتانيا خروجي‌هاي بيش از حد را گزارش كرده‌اند. شاخص‌هاي نقدينگي جهاني اين بانك (GLIs) نشان مي‌دهد كه اعتبار ارز خارجي به دلار امريكا در سال گذشته كاهش يافته است، در حالي كه اين اعتبار اما با نرخ آهسته‌تري به يورو افزايش يافته است. اين تحولات در راستاي افزايش هزينه‌هاي تامين مالي و قدرت ارزهاي مربوطه است. نشانه‌هاي كمي در حوزه‌هاي گزارش‌دهي بانك تسويه حساب‌هاي بين‌المللي در مورد جريان خروج سپرده‌هاي فرامرزي تعميم يافته وجود دارد. در هر صورت، بانك‌ها در چندين اقتصاد بزرگ، ازجمله بانك‌هاي منطقه يورو، جريان‌هاي ورودي سپرده را در سال گذشته تجربه كردند. در مقابل، سپرده‌هاي غيربانكي از ثبات كمتري برخوردار بودند؛ درواقع، بانك‌ها در بريتانيا و سوييس چهار درصد و ۲۰ درصد از كل مبلغ مربوطه را از دست دادند. مورد دوم با فشارهاي رو به رشد در كرديت سوييس مصادف شد. بانك تسويه حساب‌هاي بين‌المللي در گزارش خود اظهار كرد كه ميزان سپرده‌هاي ايران نزد بانك‌ها و موسسات خارجي در پايان نيمه اول سال ۲۰۲۳ با رشد ۱۱ درصدي معادل دو ميليارد و ۳۱ ميليون دلاري نسبت به مدت مشابه سال قبل است. ميزان سپرده‌هاي ايران نزد بانك‌ها و موسسات خارجي در پايان نيمه نخست ۲۰۲۲ بالغ بر ۱۸ ميليارد و ۶۳ ميليون دلار اعلام شده بود كه اين رقم در پايان ژوئن ۲۰۲۳ به ۲۰ ميليارد و ۹۴ ميليون دلار رسيد.
شناسايي ۸۰۰۰ ميليارد ريال فرار مالياتي در حوزه آهن قراضه!
طبق اعلام سازمان امور مالياتي، برخي سودجويان با تأسيس شركت‌هاي كاغذي در حوزه معاملات آهن قراضه در استان آذربايجان غربي فرار ماليات زيادي را رقم زده بودند كه شناسايي شدند. طبق آنچه سازمان امور مالياتي عنوان كرده، سودجوياني كه بازار جذاب معاملات آهن قراضه و باطري فرسوده آنها را وسوسه مي‌كند تا اقدام به كدفروشي و تأسيس شركت‌هاي كاغذي كنند. گفته مي‌شود اين كالاها به عنوان مواد اوليه واحدهاي توليد شمش آهن و سرب و نهاده‌هاي توليد و نورد قطعات آهني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين ميان، ذي‌نفعان واقعي اين ماجرا كه براي انجام معاملات خود اقدام به تأسيس شركت‌هاي كاغذي كرده بودند براي اينكه مورد شناسايي و رديابي قرار نگيرند ترفندهايي از جمله ثبت شركت‌ها در چند استان مختلف را به كار گرفته بودند. اين افراد براي كتمان درآمد خود فعاليت‌هاي هوشمندانه ديگري مثل تأسيس شركت به نام افراد بي‌بضاعت و تنظيم وكالت‌نامه تام‌الاختيار، صدور فاكتور رسمي فروش به‌نام شركت كاغذي و اخذ ماليات بر ارزش افزوده و ايجاد اعتبار ساختگي را هم در سوابق خود دارند. موضوع به همين‌جا ختم نمي‌شود و اقداماتي مانند استفاده از هويت ديگران براي انجام معاملات و خودداري از انجام تكاليف قانوني مربوط به ماليات‌هاي مستقيم و ماليات بر ارزش افزوده و زياد نشان دادن هزينه‌ها، ثبت شركت در يك شهر و افتتاح حساب بانكي به نام شركت كاغذي در شهر ديگر يا همان شهر مورد سوءاستفاده و موارد ديگر همگي نشان از خلاقيت اين قبيل شركت‌ها در مبادرت به انجام فرار مالياتي است. در اين ميان سازمان امور مالياتي توانست با استفاده از اطلاعات سامانه صورت معاملات فصلي موضوع ماده ۱۶۹ قانون ماليات‌هاي مستقيم و تجزيه و تحليل داده‌هاي استخراج شده از آن، ركوردهاي معاملاتي با مبالغ بالا و با يك عنوان كالا مربوط به برخي شركت‌هاي فعال در زمينه آهن قراضه را شناسايي كند. قدم بعدي رسيدگي به اين پرونده‌ها بود كه با اين اقدام مبلغي به ارزش بيش از ۸۰۰۰ ميليارد ريال ماليات در منابع عملكرد و ارزش‌افزوده تشخيص و مطالبه شد كه تاكنون نسبت به وصول و ترتيب پرداخت بيش از ۴۰۰۰ ميليارد ريال آن و توقيف اموال به ميزان بيش از ۲۰۰۰ ميليارد ريال اقدام شده و مطالبه درخصوص باقي مانده بدهي‌هاي مالياتي درحال انجام است. گفتني است؛ اقدامات مربوط به شناسايي اين قبيل شركت‌ها محدود به روش‌هاي ذكر شده نيست و بهره‌گيري از روش‌هايي مثل اعتبارسنجي موسسان شركت‌هاي كاغذي، بررسي و اعتبارسنجي زنجيره تأمين‌كنندگان كالا براي اين شركت‌ها، استعلام بارنامه‌ها در سامانه بهره‌برداري از اطلاعات مالياتي، تسليم اظهارنامه با مبالغ فروش ابرازي پايين و وجود اطلاعات خريد و فروش با مبالغ كلان در سامانه صورت معاملات و همچنين شركت‌هاي توليدي شمش و قطعات فلزي كه مصرف‌كنندگان اصلي ضايعات آهن و سرب هستند هم به كمك شناسايي شركت كاغذي و كد فروش در حوزه آهن قراضه آمده است.
