بورس استانبول بعد از يك افت ۵ درصدي تعطيل شد تا سرمايه‌ها از هيجانات در امان بمانند اما در بورس تهران هر هيجاني فرصتي براي نوسان‌گيري است و اين تفاوت سهامداري در استانبول با بورس بازي در تهران است. بورس استانبول با اوج گرفتن تنش در خاورميانه و موضع‌گيري ظاهري اردوغان عليه اسراييل منجر شد كه بورس استانبول افتي ۵ درصدي داشته باشد و بعد از آن مسوولان تصميم به تعطيلي آن گرفتند، اين موضوع منجر به استقبال سرمايه‌گذاران از اقدام دولت تركيه شده است و حتي بسياري از سرمايه‌گذاران ايراني بعد از اينكه روز شنبه بورس ايران با افتي ۵۰ هزار واحدي حمايت ۲۰۰۰ هزار واحدي را شكست خواستار اقدامي مشابه از سوي دولت ايران شدند.
اما عشقي رييس سازمان بورس تاكيد دارد كه شوراي عالي بورس بايد در اين زمينه تصميم‌گيري كند و از آنجايي كه وعده حمايت ۶ هزار ميليارد توماني صندوق توسعه ملي از بورس تا پايان سال داد به نظر مي‌رسد چنين سياستي جزو برنامه‌هاي اين سازمان نيست و البته در اوج تعطيلي موقت بورس براي كاهش التهابات و ترس سهامداران شدند اما هرگز اين مساله براي برگزاري جلسه هم جدي نشد.پس از اين صحبت‌ها سخنگوي سازمان بورس، اميرمهدي صبايي در صفحه شخصي خود در شبكه اجتماعي ايكس (توييتر سابق) به شايعات در رابطه با تعطيلي بورس به دليل اثرات جنگ اسراييل و غزه پاسخ داد.به گفته صبايي، هيچ پيشنهادي در خصوص توقف معاملات در دستور كار قرار ندارد.
او در صفحه خود نوشت: «با توجه به شايعات مطرح شده در فضاي مجازي پيرامون تداوم فعاليت بازار سرمايه، به اطلاع مي‌رساند هيچ پيشنهادي در خصوص توقف معاملات در دستور كار قرار ندارد».اين نخستين‌بار نيست كه بورس استانبول تحت تاثير نوسانات تعطيل مي‌شود، در سال ۱۴۰۰ بورس استانبول بعد از تصميم دولت براي كاهش نرخ بهره بانكي دچار افت شد و معاملات خود را متوقف كرد تا سهامداران آسيب نبينند.بايد توجه داشت كه اين نخستين‌بار نيست كه بورس استانبول تحت تاثير نوسانات تعطيل مي‌شود، در سال ۱۴۰۰ بورس استانبول بعد از تصميم دولت براي كاهش نرخ بهره بانكي دچار افت شد و معاملات خود را متوقف كرد تا سهامداران آسيب نبينند. بحران سقوط بورس در سال ۹۹ بسياري از فعالان بازار سرمايه خواستار تعطيل بورس شدند اما رييس وقت سازمان بورس موافقت نكرد.
تعطيلي بورس در شرايط بحراني
تعطيلي بورس در شرايط بحراني از آنجايي حائز اهميت است كه مانع از تشكيل صف‌هاي فروش ناشي از هيجان بازار مي‌شود. به عبارت ديگر از ۶۰ ميليون كد بورسي كه در ايران فعال هستند بيش از نيمي از آنها سرمايه‌گذاران كوتاه‌مدتي هستند كه بخش عمده‌اي از آنها هيچگونه آموزشي نديده‌اند، به همين دليل با هرگونه هيجاني وارد صف‌هاي فروش و خريد مي‌شوند. از طرف ديگر اطلاعات غلط و مغرضانه كانال‌هاي تلگرامي هم به جو بازار دامن مي‌زند تا عده‌اي بيشتري پاي صف‌هاي فروش بروند.
بنابراين سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولي بورس بايد سياست‌هايي كه از سرمايه مردم حمايت مي‌كند را به اجرا درآورد و از طرف ديگر منجر به جلوگيري از بروز التهاب در بازارهاي همچون طلا و دلار شود كه اثر مستقيم بر اقتصاد و معيشت مردم دارد. در حال حاضر حدود ۵ هزار شركت خارجي در چرخه اقتصادي اين كشور به‌طور فعال مشاركت دارند و نزديك به ۵۰۰ شركت در بورس استانبول فعال شده‌اند و اين به معناي استقبال خارجي‌ها از بورس استانبول بوده در شرايطي كه شرط سرمايه‌گذاري در اين بازار مشاركت ۵۰۰ ميليون دلاري است. اين روزها توسط بسياري از كانال‌هاي تلگرامي سيگنال شده و حتي وزير اقتصاد هم بر اين موضوع صحه گذاشته كه عده‌اي از خارج نشينان با دادن تارگت‌هاي خاص براي قيمت دلار در سال آينده به دنبال تشديد التهاب بازار ارز و همچنين جهت دادن به رفتار كارآفرينان و ... است، به همين دليل در چنين شرايطي جلوگيري از افزايش التهاب در بازار بورس يك وظيفه ملي در راستاي سياست‌هاي كلان و توسعه‌اي است كه نقدينگي سرگردان مردمي در بخش‌هاي توليدي به‌كار گرفته شود.بورس استانبول هم‌اكنون داراي بازار ملي، بازار ملي ثانويه، بازار اقتصاد جديد، بازار ETF، بازار شركت‌هاي تحت نظر و مراقبت، بازار عمده فروشي، بازار كوپن حق تقدم و بازار بين‌المللي است كه در سال ۱۹۹۷، با پذيرش اوراق قرضه بين‌المللي منتشره توسط «نايب‌رييس خزانه داري» جهت داد و ستد در خارج از كشور، «بازار اوراق قرضه و اسناد بين‌المللي» كار خود را شروع كرد.براساس ظرفيت‌هاي موجود در اقتصاد تركيه در حال حاضر حدود ۵ هزار شركت خارجي در چرخه اقتصادي اين كشور به‌طور فعال مشاركت دارند و نزديك به ۵۰۰ شركت در بورس استانبول فعال شده‌اند و اين به معناي استقبال خارجي‌ها از بورس استانبول بوده در شرايطي كه شرط سرمايه‌گذاري در اين بازار مشاركت ۵۰۰ ميليون دلاري است. در حال حاضر بخش بانكداري تركيه در سال‌هاي اخير و همراه اصلاحات اقتصادي، پيشرفت قابل توجهي داشته تا اقتصاد تركيه به سمت آزادي پولي و مالي بيشتري حركت كند و از طرف ديگر خود بانك‌ها نيز در زمينه ساختارهاي سازماني و كيفيت خدمات تغييرات مهمي را به نمايش گذارند، به همين دليل ارزش برخي از بانك‌هاي تركيه سهم قابل توجهي از ارزش بازار ۳۵۰ ميليارد دلاري بورس استانبول دارد.
دلايل حضور سرمايه‌گذاران خارجي در بورس استانبول
همين ظرفيت‌ها منجر شده حضور سرمايه‌گذاران خارجي در بورس استانبول تقويت شود و دولت اين كشور هم براي جذاب نگه داشتن بورس همواره سياست‌هايي به‌كار مي‌گيرد كه خارجي‌هاي بيشتري وارد سرمايه‌گذاري بورس استانبول شوند و در مقابل ايران سياست‌هايي را اجرا مي‌كند كه سرمايه‌گذاران داخلي از معاملات در بورس نااميد شوند. در حال حاضر برخي مسوولان مالي تركيه مدعي هستند كه بورس استانبول در منطقه رقيبي ندارد و با تبديل شدن استانبول به مركز مالي بين‌المللي در حد فاصل لندن – توكيو و اصلاح ساختار بورس، موقعيت بسيار برتري را در منطقه به دست خواهد آورد. بنابراين آنها اقداماتي انجام مي‌دهند كه بورس استانبول را از هيجانات دور كنند. زماني كه سرمايه‌گذاران در بورس ايران حس قرباني دارند در حالي كه سهامداران كشورهاي ديگر در جايگاه سرمايه‌گذار تقدير و حامي مي‌شوند عملا كاركرد بورس ايران بسيار متفاوت از بورس‌هاي بين‌المللي خواهد بود تفاوت سهامداري در استانبول با بورس بازي در تهران، ناشي از سياست‌هاي دولت است، زيرا بسياري از سرمايه‌گذاران در ايران سال ۹۹ تجربه كاهش ارزش سهامداران تا ۷۰ درصد هم تجربه كردند و حتي ارزش بورس تهران از ۴۲۷ ميليارد دلار به حدود ۲۲۰ ميليارد دلار رسيد و اين موضوع در نتيجه عدم ورود متولي بورس براي حمايت از بازار در شرايط بحراني است و تا زماني كه سرمايه‌گذاران در بورس ايران حس قرباني دارند در حالي كه سهامداران كشورهاي ديگر در جايگاه سرمايه‌گذار تقدير و حامي مي‌شوند عملا كاركرد بورس ايران بسيار متفاوت از بورس‌هاي بين‌المللي خواهد بود.
