بعد از شنبه خونين بورس، روز بعد شاهد يك مثبت خفيف بوديم. از دست رفتن حمايت دو ميليون واحد حس فروش دسته‌جمعي را ايجاد كرده بود و وقتي بازار براي مدت طولاني منفي مي‌شود و هيچ برگشت خاصي هم در آن اتفاق نمي‌افتد، عملاً سهامداران‌اميد خود را از دست مي‌دهند. زماني كه به اواخر موج نزولي نزديك مي‌شويم، ديگر دليل مشخصي براي فروش وجود ندارد، هرچند روند منفي تمام نشده و ممكن است چند روز ديگر بازهم شاهد بازاري منفي باشيم و حتي در روز‌هاي آتي اگر اين منفي‌هاي سنگين شكل گرفت بازهم دليل مشخصي براي فروش وجود نخواهد شد. از طرف ديگر هم فرد دليل خريد سهام را دقيق نمي‌داند و فقط مي‌خواهد بخرد. در روز تكراري بعد از منفي‌هاي سنگين شاهد ارزش معاملات خرد ۳۳۰۰ ميليارد توماني بوديم و بازار نصف و نيمه مثبت خورد و اين نشانه بلاتكليفي سهامداران است. سارا فلاح معتقد است كه در حال حاضر پيش‌بيني مي‌شود در روز‌هاي آتي همچنان منفي ضعيف ادامه‌دار خواهد بود، زيرا ترس از گسترده شدن جنگ در خاورميانه همچنان وجود دارد. روز يكشنبه نماد‌هايي كه گزارش‌هاي خوبي داده بودند مثبت دنبال شدند، اما فعلا تحول خاصي در بازار وجود ندارد كه خريد با هيجان و سريع را توجيه كند. با اينكه بازار در سطح ارزندگي خوبي قرار دارد اما بهتر است فعلا با ديد مثلاً ۶ ماهه به بازار نگاه كرد و با اين فرض اقدام به خريد كرد و معاملات كوتاه‌مدت هنوز قابل توجيه نيست. اين كارشناس بازار سرمايه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به اينكه مثبت ضعيف بازار سرمايه به معناي پايان روند منفي نيست، گفت: در حال حاضر پيش‌بيني مي‌شود در روز‌هاي آتي همچنان منفي ضعيف ادامه‌دار خواهد بود، زيرا ترس از گسترده شدن جنگ در خاورميانه همچنان وجود دارد. او با بيان اينكه خبري منتشر شد مبني بر اينكه صندوق توسعه ملي ۴۰۰ ميليارد تومان به بازار تزريق كرده است اما اثري در بازار نداشته است، افزود: در حال حاضر بورس تحت تأثير منابع كوچك نمي‌تواند تغيير جهت بدهد و وضعيت معاملات هم حكايت از اين دارد كه فعلا خبري در بورس نيست و همه از رگولاتوري انتظار حمايت از بازار را دارند. اين كارشناس با تأكيد بر اينكه بازار از نظر بنيادي همچنان ارزنده است، اظهار كرد: پي بر‌ايي‌يي بورس بين ۶. ۵ تا ۷ است و از طرف ديگر گزارش‌هاي ميان دوره‌اي بهتر از انتظار بود گرچه تأثيري تاكنون بر معاملات بازار نداشته است و البته اين به معناي برگشت بازار نيست. فلاح با تأكيد بر اينكه دلار مي‌تواند يكي از محرك‌هاي اصلي بازار باشد، اظهار كرد: در حال حاضر پيش‌بيني مي‌شود كه قيمت ارز كم كم به سمت ۶۰ هزار تومان حركت كند و اين مساله روي بازار هم تأثير بگذارد. شاخص كل بورس از نظر تكنيكال در محدوده يك ميليون و ۹۵۰ هزار واحد حمايت ماژور دارد كه مي‌تواند مانع از افت بيشتر بورس شود.
خريد پرحجم حقوقي‌ها عاملي براي حركت بازار
از نظر تكنيكالي بسياري معتقدند شاخص در محدوده ۱۹۳۰ و ۱۹۲۰ قرار گرفته و ترمز ريزش آن كشيده شده و در جا مي‌زند و كف‌سازي خواهد كرد و سپس آرام آرام مسير بهتري را پيش خواهد گرفت از نظر بنيادي نيز بسياري معتقدند فنر بازار جمع مي‌شود و دو عامل يعني افزايش نرخ ارز و تحركات ارزي و همچنين خريد پرحجم حقوقي‌ها عاملي براي حركت بازار خواهد شد. به گفته حسن كاظم‌زاده مجموع واردات و تقاضاي خروج سرمايه در ۷ ماهه ابتداي تغيير چنداني نسبت به سال گذشته نداشته است، يا اگر هم داشته بيشتر تراز ارزي را منفي‌تر كرده و به نوعي محرك رشد قيمت ارز بوده است. حسن كاظم‌زاده تحليلگر بورس با اشاره به اينكه بورس و ساير بازار‌ها به‌شدت به دو متغير كلان وابسته هستند، گفت: متغير اول نرخ ارز و متغير دوم سياست‌هاي پولي بانك مركزي است. البته سياست يارانه‌اي و سياست مالي (بودجه‌اي) دولت نيز مهم هستند، اما سطح اهميت دو متغير اول به‌شدت نسبت به بقيه متغير‌ها بيشتر است. در مورد نرخ ارز بررسي صادرات، واردات، تقاضاي خروج سرمايه و تقاضاي سفته بازي نشان مي‌دهد بيشترين فاكتور تأثيرگذار بر كنترل نرخ ارز متأثر از افزايش عرضه دلار ناشي از صادرات نفتي و همچنين دسترسي به ارز‌هاي بلوكه شده است. او با تأكيد بر اينكه ايجاد چشم‌انداز افزايش عرضه ارز، اثر نهايي در كاهش تقاضاي سفته بازي نيز موثر است، افزود: اقلام صادراتي، مجموع واردات و تقاضاي خروج سرمايه در ۷ ماهه ابتداي تغيير چنداني نسبت به سال گذشته نداشته است، يا اگر هم داشته بيشتر تراز ارزي را منفي‌تر كرده و به نوعي محرك رشد قيمت ارز بوده است، اما ارز نفتي كاملاً توانسته شرايط را كنترل كند. به همين دليل براي بررسي روند آتي سرمايه‌گذاري، چك كردن ميزان صادرات نفت مي‌تواند مهم‌ترين كمك‌كننده به ما در تخمين نرخ ارز در ماه‌هاي آتي باشد. او با تأكيد بر اينكه بانك مركزي براي كاهش تقاضا روي كالا‌هاي مختلف به‌شدت ايجاد پول را كنترل مي‌كند، گفت: هم رشد پايه پولي و هم رشد نقدينگي كاهش پيدا كرده است. از سوي ديگر رشد ترازنامه بانك‌ها را نيز به‌شدت كنترل مي‌شود، چون بانك مركزي تمايلي به افزايش نرخ بهره ندارد، فعلا نرخ‌هاي رسمي را كنترل مي‌كند و اجازه رشد به بالاتر از ۲۴ درصد را نمي‌دهد اما در بازار بدهي و نرخ‌هاي سود غيررسمي سپرده، نرخ موثر ۳۰ درصد چيز رايجي براي سر رسيد‌هاي يك‌ساله شده است. در حال حاضر خبر‌ها بيشتر منفي هستند و تبعات آن ادامه ريزش بورس است، پس روند صعودي بورس تابع سياست‌هاي كلان دولت خواهد بود و با توجه به اينكه سياست شديد انقباضي تا زماني كه دولت چندان به تأمين مالي نياز ندارد ادامه پيدا كند به محض نياز دولت به انتشار بيشتر اوراق يا استقراض، سياست بانك مركزي تغيير كند. به سمت تأمين مالي از طريق بازار سرمايه مي‌رود. البته در ماه‌هاي پاياني سال به دليل عدم تحقق بودجه حداقل به اندازه ۴۰۰ همت، نياز به ۲۰۰ همت انتشار اوراق بيشتر يا استقراض بيشتر وجود خواهد داشت. اما حتي چاپ پول در اين ابعاد نيز نمي‌تواند محرك بازار‌ها باشد و تنها مي‌تواند كمي ركود و رخوت را كاهش دهد. پس بازهم چك كردن صادرات نفت مي‌تواند مهم‌ترين فاكتوري باشد كه بايد در نظر بگيريم.
