بازار سرمايه از اتفاقات مختلفي تاثير مي‌پذيرد كه يكي از اين اخبار را جنگ و حواشي آن مي‌توان نام برد. برخي از كارشناسان عقيده دارند كه بورس كاملا سياسي شده و علت مثبت شدن اولين روز كاري هفته نيز ناشي از سخنراني سيد حسن نصرالله بود. روز اخير شاخص كل بورس تهران توانست به مرز حساس دو ميليوني نزديك شود و احتمالا روز جاري با كوچك‌ترين روند مثبتي در بازار شاهد ورود شاخص به كانال جديد خواهيم بود.
به‌طور كلي يك جنگ در دنيا مي‌تواند تمامي بازارهاي مالي را تحت تاثير قرار دهد و به نوعي بازارها را صعودي يا نزولي كند. پس از جنگ‌هاي طولاني ميان كشورهاي متعدد چند وقتي مي‌شود كه شاهد جنگ ميان حماس و اسراييل هستيم. طبيعتا با توجه به محدود بودن جنگ در ابتدا بازارهاي مالي همانند طلا، دلار، نفت و.. نسبت به اين جنگ واكنش نشان ندادند اما باطولاني و فراگير شدن جنگ يعني اعلام رسمي يمن و امكان انجام اين مهم از سوي حزب‌الله باعث شد كه بازارهاي مالي واكنش نشان دهند.
مشاهدات آماري حاكي از آن است، بورس عربستان به عنوان بزرگ‌ترين بازار مالي منطقه در قياس با سه كشور تركيه، امارات و ايران كمترين نوسان را با افت ۱.۷۷درصدي در بازه جنگ شاهد بود. بورس دوبي از زمان جنگ تا ۲۳ اكتبر افت بيش از ۱۱درصدي را ثبت كرد كه بيشترين افت در ميان كشورهاي همسايه محسوب مي‌شود. همچنين بورس استانبول از ۳ تا ۲۴ اكتبر حدود ۹درصد كاهش داشت. اين در حالي است كه بورس تهران در اين مدت حدود ۵ درصد افت داشت.
علت ريزش بورس چه بود؟
علي محسني، كارشناس بازار سرمايه تاكيد كرد: دو عامل بسيار مهم در ريزش اين روز‌هاي بورس، نبود نقدينگي و تحولات سياسي بوده است. هرچند يك عامل ديگر هم وجود دارد و آن اينكه تمام بازارها در ركود است. ركودي كه در همه بازارها ديده مي‌شود مصادف شده است با رشد نرخ سود بانكي. علي محسني درباره نرخ سود بانكي افزود: بانك‌ها با اعداد بالاتري جذب سپرده مي‌كنند. نرخ سود ثابت بدون ريسك هرگاه كه در بازار بوده و پرداخت شده است، طبيعتا بازارهاي داراي ريسك را در ركود فرو برده.
وي ادامه داد: اما در كل بازار بعد از ريزشي كه از ارديبهشت شروع و به خروج سنگين پول توسط افراد حقيقي منجر شد، يك ركود شديد دارد. تحولات سياسي به مشكل كمبود نقدينگي كه در بورس وجود داشت اضافه شد و اتفاقات هفته پيش را رقم زد. اگر جنگ غزه نبود شايد ريزش به اين معنا اتفاق نمي‌افتاد. جنگ بر بازار به عنوان عامل اول اثرگذار بود هرچند دو عامل ديگر، يعني كاهش نقدينگي و نرخ سود بانكي؛ قبل از جنگ هم وجود داشتند و با وجود آنها رشدي در بازار مشاهده نمي‌كرديم؛ زيرا تحولات مثبتي نبود كه بازار بتواند از آنها استفاده كند. اين كارشناس بازار سرمايه تشريح كرد: اگر جنگ غزه نبود شايد ريزش بورس به اين معنا اتفاق نمي‌افتاد. جنگ بر بازار به عنوان عامل اول اثرگذار بود هرچند دو عامل ديگر، يعني كاهش نقدينگي و نرخ سود بانكي؛ قبل از جنگ هم وجود داشتند و با وجود آنها رشدي در بازار مشاهده نمي‌كرديم؛ زيرا تحولات مثبتي نبود كه بازار بتواند از آنها استفاده كند بازار اكنون بسيار محتاط است و در سمت خريد بسيار ضعيفيم. فعلا اكثرا ترجيح مي‌دهند در بازار، سهم نداشته باشند، خارج از بازار باشند و بر روند آن نظارت كنند. وي درباره تاثير اظهارات ضد بورسي برخي مسوولان و به خصوص وزير راه و شهرسازي گفت: مدتي است چنين ريسكي در بازار وجود دارد. برخي مسوولان سياسي و اقتصادي با اين بازار مخالفند، زيرا متصورند كه اين بازار قيمت‌ها را گران مي‌كند و براي مثال مصالحي كه مورد استفاده بخش مسكن است گران مي‌شود و اين گراني بر بهاي تمام شده مسكن دولتي اثر مي‌گذارد.
كارشناس بازارهاي مالي ادامه داد: چند ماه پيش شاهد بوديم خودرو در بورس كالا چند ماهي حضور داشت و اين روند متوقف شد. درمجموع بر اثر اظهاراتي از اين دست، ريسكي در بازار وارد شده و بخش سيمان و فولاد بيشتر تحت تأثير اين ريسك هستند؛ اما مي‌توان گفت نسبت به وضعيت كلي اين ريسك، ريسك بزرگ و عمده‌اي نيست.
محسني خاطرنشان كرد: بيشتر همان مسائل كلي است كه منجر به ريزش بورس شده است؛ البته اين به معناي مشكل‌زا نبودن اين ريسك نيست. اكنون صنعت پتروشيمي كشور مشكل دارد. اين مشكل در درجه اول ناشي از ركود بازار جهاني است كه نرخ خوراك با قيمت دولتي هم به اين مشكل اضافه شده است. وي درباره دخالت‌هاي دولتي در بازار تصريح كرد: قيمت‌گذاري دولتي به خصوص در صنعت خودرو و پتروشيمي، بر بازار تأثير منفي دارد. اگر قيمت‌گذاري دولتي وارد سيمان و فولاد هم شود ريسك‌هاي خاص خود را اضافه مي‌كند.
وي تشريح كرد: اكنون صنعت پتروشيمي كشور مشكل دارد. اين مشكل در درجه اول ناشي از ركود بازار جهاني است كه نرخ خوراك با قيمت دولتي هم به اين مشكل اضافه شده است. قيمت‌گذاري دولتي به خصوص در صنعت خودرو و پتروشيمي، بر بازار تأثير منفي دارد. اگر قيمت‌گذاري دولتي وارد سيمان و فولاد هم شود ريسك‌هاي خاص خود را اضافه مي‌كند.
بازار از دريچه معاملات
در معاملات روز شنبه سيزدهم آبان ماه 1402، شاخص كل بورس تهران 28 هزار و 688 واحد نسبت به روز كاري گذشته بالاتر ايستاد و به سطح يك ميليون و 999 هزار و 208 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افزايش 12 هزار و 753 واحد در رقم 673 هزار و 4 واحدي ايستاد.
شاخص كل فرابورس با رشد 374 واحدي به رقم 24 هزار و 438 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با افزايش 3 هزار و 247 واحد به سطح 119 هزار و 357 واحد رسيد.
در معاملات شنبه، 107 نماد صف خريد داشتند و 52 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با رشد 295 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 233 ميليارد تومان افزايش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با كاهش 29 درصدي به 403 ميليارد تومان رسيد.
ارزش معاملات كل بازار سهام به 8 هزار و 47 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 909 ميليارد تومان بود كه 11 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با افزايش 15 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 4 هزار و 80 ميليارد تومان رسيد.
