رخدادهاي منطقه و بازار انرژي
وضعيت بازار انرژي پس از رخدادهاي منطقهاي اخير يكي از ابهاماتي است كه پاسخگويي به آن ميتواند دورنمايي از آينده اقتصادي ايران و بسياري از كشورهاي منطقه ارايه كند. براساس تحقيقات برخي نهادهاي پژوهشي، تداوم مناقشه، خطر افزايش شديد قيمت نفت در ۱۲ تا ۱۸ ماه آينده را محتمل ميكند. در نقطه مقابل بازگشت به نقطه سابق باعث ميشود تا بازارها در وضعيت متعادل قبل از رخداد اخير قرار بگيرند.كاهش توليد نفت روسيه كه اتخاذ شده، يكي از تصميماتي است كه باعث تقويت قيمت نفت خواهد شد.
وضعيت بازار انرژي پس از رخدادهاي منطقهاي اخير يكي از ابهاماتي است كه پاسخگويي به آن ميتواند دورنمايي از آينده اقتصادي ايران و بسياري از كشورهاي منطقه ارايه كند. براساس تحقيقات برخي نهادهاي پژوهشي، تداوم مناقشه، خطر افزايش شديد قيمت نفت در ۱۲ تا ۱۸ ماه آينده را محتمل ميكند. در نقطه مقابل بازگشت به نقطه سابق باعث ميشود تا بازارها در وضعيت متعادل قبل از رخداد اخير قرار بگيرند.كاهش توليد نفت روسيه كه اتخاذ شده، يكي از تصميماتي است كه باعث تقويت قيمت نفت خواهد شد.
با توجه به تحولات اخير، فرصت طلايي براي روسيه شكل گرفته تا از موقيعيت افزايش قيمت نفت و فرآوردههاي نفتي استفاده كرده و فروش بيشتري داشته باشد و درآمد افزونتري كسب كند. از سوي ديگر چين هم كه فرصتهاي سرمايهگذاري فراواني را در برابر دارد، سعي ميكند بر خريدهاي انرژي خود تا قبل از آغاز زمستان بيفزايد. در واقع با دو گزاره انرژي در فضاي بينالمللي مواجهيم. از يك طرف روسيه با كاهش توليد و عرضه نفت خود تلاش ميكند قيمت نفت و فرآوردههاي انرژي را تقويت كند و از سوي ديگر چين به دنبال آن است تا با خريد بيشتر ذخاير انرژي خود را افزايش دهد. مجموعه اين گزارهها منجر به تقويت قيمت نفت و فرآوردههاي نفتي در دورنماي آينده ميشود. اما پرسش ديگري هم مطرح است و آن اينكه آينده بازارها بهطور كلي چه سمت و سويي دارد؟ گفته ميشود حيوانات، قبل از وقوع حوادث غير مترقبه طبيعي مانند زلزله و سيل و...از وقوع آن آگاه شده و به آن واكنش نشان ميدهند. به اين دليل است كه قبل از وقوع زلزله نشانههايي از پرواز دستهجمعي پرندگان، فرار گسترده حيوانات و واكنش ماهيان و...ثبت ميشوند.
در مختصات اقتصادي هم اين بازارها هستند كه قبل از وقوع رخدادهاي فراگير واكنش نشان داده و تحولات را پيشبيني ميكند. به اين دليل است كه بسياري از تحليلگران با رصد بازارهاي اقتصادي ميتوانند مشخص كنند كه آيا فلان نبرد در فلان نقطه از جهان آيا ادامهدار خواهد بود يا نه؟ پس از وقوع رخدادهاي تلخ حمله اسراييل به غزه، بسياري از تحليلگران با رصد بازارهاي اقتصادي به اين نتيجه رسيدند كه جنگ ادامهدار و بلندمدت نخواهد بود و اسراييل بيشتر در راستاي كاهش آلام شكست خفتبار اين رژيم پس از عمليات توفان الاقصي بوده است. در واقع بازارها پيشبيني وقوع يك چالش بلندمدت در منطقه را ندادند؛ بنابراين واكنش كلي بازارهاي اقتصادي به رخدادهاي اخير، توام با نوعي بيتفاوتي بوده است. تنها روسيه و چين هستند كه تلاش ميكنند از تحولات بازار نفت، آورده بيشتري كسب كنند. چين با خريد بيشتر نفت و فرآوردههاي نفتي و روسيه با فروش بيشتر فرآوردههاي نفتي، تلاش ميكنند تا دستاوردهاي افزونتري از تحولات اخير برداشت كنند. روسيه اما سود افزونتري كسب ميكند چرا كه در وضعيت تحريمي هم قرار دارد. رخدادهاي سرزمينهاي اشغالي اين فرصت را در اختيار روسيه قرار ميدهد تا بتواند بار فشار تحريمها را كاهش دهد. با عطش چين براي خريد بيشتر و تلاش روسيه براي كاهش عرضه نفت، تقاضاي نفت در بازار شتاي بيشتري به خود گرفته و احتمال بالا رفتن قيمت افزونتر شده است. در اين ميان ساير فرآوردههاي انرژي مانند گاز و پتروشيمي و... هم با تحولات ويژهاي مواجه شدهاند. قطر پس از آغاز رخدادهاي اخير اعلام كرد ممكن است، گاز كمتري را صادر كند.
پس از اين اعلام، قيمت گاز روند صعودي به خود گرفت. ادامه اين فرايند بستگي به معادلات سياسي و روند شتابنده آن دارد. از معاملات سياسي انجام شده و آتشبس انجام شود، امكان رسيدن به نقطه آغاز محتمل است. امكان بازگشت به روند سابق هم محتمل است. اما اگر جنگ ادامه پيدا كند، بازارهاي انرژي تنش بيشتري را در مقابل خواهند داشت و قيمت فرآوردههاي انرژي هم با نوسانات بيشتري همراه خواهند شد. بايد منتظر تحولات آتي و رخدادهاي مرتبط باشيم تا مشخص شود، چه سرانجامي در انتظار بازار انرژي خواهد بود.