خطر بر باد رفتن سرمايه‌هاي عمومي
مصاحبه سارق صندوق امانات بانك ملي با روزنامه اعتماد، فارغ از جنبه‌هاي پليسي و اجتماعي، ابعاد و زواياي اقتصادي مهمي هم دارد كه لازم است از منظر تحليلي بررسي شود.
مصاحبه سارق صندوق امانات بانك ملي با روزنامه اعتماد، فارغ از جنبه‌هاي پليسي و اجتماعي، ابعاد و زواياي اقتصادي مهمي هم دارد كه لازم است از منظر تحليلي بررسي شود. در علم اقتصاد موضوع امنيت سرمايه‌گذاري يكي از گزاره‌هاي مهم در رشد اقتصادي كشورها محسوب مي‌شود. بسياري از اقتصادها با تكيه بر اين مولفه توانستند راه پيشرفت را طي كرده و ارزش افزوده خلق كنند. سال‌ها است در خصوص امنيت سرمايه‌گذاري و ارزيابي موسسات بين‌الملل از شرايط ريسكي ايران صحبت شده است. نرخ جذب سرمايه‌هاي خارجي در ايران از نرخ استهلاك سرمايه بيشتر شده است. عمده خطرات در مسير جذب سرمايه در ايران، سياسي و خطرات تحريم ارزيابي مي‌شد و سرمايه‌گذاري‌ها كمتر از جنبه فيزيكي و انساني درمعرض ريسك قرار مي‌گرفت. در اين ميان يكي از راهبردها براي مقابله با اين روند فزاينده مشكلات، استفاده از ظرفيت سرمايه‌هاي داخلي است. در ايران حالا بيش از پيش ريسك‌ها احساس مي‌شود. جدا از ساير ريسك‌هاي اقتصادي و راهبردي، ريسك سرقت را هم حالا بايد به زندگي در ايران خصوصا تهران اضافه كنيم. ضعيف شدن نظارت‌ها و عملكرد نامطمئن اين بخش در مقايسه با سارقان باعث افزايش نگراني‌‌ها در خصوص حفاظت از سرمايه و مال مردم در مقابل سارقان شده است. از قديم هم مي‌گويند سرمايه مانند كبوتري است كه تنها روي بام‌هایي مي‌نشيند كه در آنها امنيت وجود داشته باشد. اما شوكه‌كننده‌ترين اتفاق يك سال اخير سرقت از صندوق امانات بانك‌ها بوده است كه بر اساس مصاحبه اخير سارقان متوجه مي‌شويم كه مقوله امنيت در بسياري از بانك‌هاي ايران آن گونه كه بايد و شايد جدي گرفته نشده است. روند سرقت دارايي‌هاي مردم اما تنها معطوف به بانك‌ها نمي‌شود؛ بسياري از سارقان در شهرها، گوشي‌هاي موبايل، سرقت خودرو، سرقت از خانه‌هاي مسكوني و... امنيت حفاظت از سرمايه و دارايي‌ها در ايران را به شدت كاهش داده است. واقعا براي من سوال است كه نهادهاي مسوول و طراحان سيستم‌هاي امنيتي دقيقا كجا حضور دارند؟ شهر پر از دزد گوشي، پر از دزد خانه و پر از دزد خودرو است! براي شكايت هم كه مي‌رويم پشيمان بر‌مي گرديم و عطاي مال‌مان را به لقايش مي‌بخشيم و سعي مي‌كنيم فراموشش كنيم! امنيت خيابان‌ها خصوصا در شب به شدت كاهش يافته است و دارايي‌هاي مردم حتي درون خودروها و خانه‌ها هم در امان نيستند. به ندرت مي‌شود شيشه اتومبيل را پايين نگه داشت و نگران سارقان نبود. مقايسه كنيد با امنيت كشور امارات و حجم سرمايه‌گذاري صورت گرفته در اين كشور.
حالا نوبت به سارقان بانك‌ها رسيده است. مصاحبه سارق صندوق امانات بانك ملي با روزنامه اعتماد را بخوانيد تا ببينيد كه نيروي انتظامي خواب است و دزدان آزادانه با يك دستگاه هوابرش به امنيتي‌ترين نقطه بانك‌ها نفود مي‌كنند و دست به سرقت مي‌زنند. سارقان صندوق امانات بانك ملي، ابتدا سراغ بانك تجارت رفتند و اين قدر راحت وارد اين بانك شده و تا در خزانه بانك رفته‌اند و كسي متوجه نشده است، چرا؟ چون روز تعطيل بوده است! اما در نهايت آنجا نتوانسته‌اند در خزانه را باز كنند! سپس تصميم مي‌گيرند به بانكي در نياوران دستبرد بزنند كه يكي از دزدها عنوان كرده «مسيرش دوره و ما وسيله نداريم» (دقيقا همين ديالوگ!) يعني اصلا نگران امنيت انجا نبوده و فقط چون مسيرش سرراست نبوده نرفته‌اند! (داريم در مورد سرقت از بانك صحبت مي‌كنيم!) سپس نقشه را نگاه كرده‌اند و ديده‌اند كه بانك ملي نزديك‌تر است و چند روز هم كه تعطيلي در پيش است!!! آنجا هم با يه دستگاه هوابرش رفته‌اند داخل خزانه و صندوق‌ها رو سرقت كرده‌اند! واقعا امنيت زير پله‌هاي لاله‌زار از اين بانك‌ها بيشتر است. به نظر مي‌رسد نيروي حفاظت از بانك مسووليت مراقبت از اموال مردم را به خودشان تفويض كرده‌اند! در عوض دامنه وسیعی از نیروهای پليس در سطح شهرها، متروها، گوشه خيابان‌ها و چهارراه‌ها مخفي شده‌اند و مشغول گزارش كشف حجاب خودرو و توقيف خودرو و... هستند! در يك چنين شرايطي لازم است شهروندان به فكر حفاظت بيشتر از دارايي‌هاي خود باشند. سرمايه‌هاي عمومي به سختي‌ها و دشواري‌هاي بسياري كسب مي‌شود و نبايد به راحتي تحويل سارقان داده شود. لازم است مردم خانه‌هاي‌شان را حفاظ برنند، شيشه اتومبيل را پايين ندهند، با گوشي در خيابان صحبت نكنند! و ...مراقب دارايي‌ها و اموال خود باشند. اين نوع راهبرد، مثالي از همان سياستي است كه روز و روزگاري مسوولي در اين كشور عنوان كرده بود. سياست خودت بمال وزير اسبق بهداشت كه امروز بدل شده به سياست «خودت از دارايي‌هايت مراقبت كن!»
