بيداري اخلاقي وقتي ياغي سركش مي‌شود
اوباما كه در ابتدا به صورت تلويحي از رويكرد اسراييل عليه مردم غزه دفاع كرده بود، حالا متاثر از تصاوير اندوه‌بار منتشر شده، نتانياهو نخست‌وزير اسراييل را به «بيداري اخلاقي» توصيه مي‌كند. «من اعتراف مي‌كنم، غيرممكن است كه نسبت به اين كشتار بي‌طرف باشيم. در اين شرايط اميدوار بودن سخت است. تصاوير خانواده‌هاي اندوه زده و بيرون كشيدن اجساد از زير آوار، يك «بيداري اخلاقي» بر همه ما تحميل مي‌كند.» اما ديگر گوش نخست‌وزير بدهكار اين حرف‌ها نيست. امريكا در جنگ اسراييل با غزه، از نتانياهو دفاع تمام‌قد مي‌كند.
اوباما كه در ابتدا به صورت تلويحي از رويكرد اسراييل عليه مردم غزه دفاع كرده بود، حالا متاثر از تصاوير اندوه‌بار منتشر شده، نتانياهو نخست‌وزير اسراييل را به «بيداري اخلاقي» توصيه مي‌كند. «من اعتراف مي‌كنم، غيرممكن است كه نسبت به اين كشتار بي‌طرف باشيم. در اين شرايط اميدوار بودن سخت است. تصاوير خانواده‌هاي اندوه زده و بيرون كشيدن اجساد از زير آوار، يك «بيداري اخلاقي» بر همه ما تحميل مي‌كند.» اما ديگر گوش نخست‌وزير بدهكار اين حرف‌ها نيست. امريكا در جنگ اسراييل با غزه، از نتانياهو دفاع تمام‌قد مي‌كند. نخست‌وزير كه حالا به مانند يك ياغي سركش مي‌ماند ديگر خدا را بنده نيست. كار به جايي رسيده است كه ديگر او به توصيه‌هاي امريكا هم بي‌اعتناست. جرمي بوئن؛ سردبير بخش بين‌الملل بي‌بي‌سي در يادداشتي كه به تازگي (۴ نوامبر ۲۰۲۳) منتشر كرده، نوشته است «من تمام جنگ‌هاي اسراييل در ۳۰ سال گذشته را گزارش كرده‌ام. به ياد نداريم هيچ يك از دولت‌هاي امريكا چنين علني گفته باشد كه اسراييل بايد به قوانين جنگي پايبند باشد. سفر بلينكن نشان مي‌دهد كه او معتقد است اسراييل به توصيه بايدن عمل نمي‌كند.» وضعيت امروز غزه، كودكان وزنان به زيرآوار مانده، چيزي نيست كه تاريخ بتواند به سادگي از كنار آن عبور كند. هر چقدر هم كه ياغي و سنگدل باشيم، وجدان يك روز ما را بي‌قرار جنايت‌هايي مي‌كند كه در كنارمان رخ داده است وكاري از پيش نبرديم. همين وجدان امروز به نظر مي‌رسد رييس‌جمهور پيشين امريكا را مي‌آزارد. او در پيامي صوتي و با اشاره به جنگ غزه و اسراييل در توييتر مي‌گويد «با خود فكر مي‌كنم كه در دوران رياست‌جمهوري‌ام چه كاري مي‌توانستم انجام دهم تا صلح را پيش ببرم؟ اگرچه تلاش كردم اما اين تلاش‌ها به نتيجه نرسيد.» سازمان ملل هم در حالي كه بيش از ۱۰۰ كارمند خود را در جنگ غزه از دست داد نتوانست، حتي براي چند روز جنگ را متوقف كند. رهبران و سران ۵۷ كشور اسلامي عضو سازمان همكاري اسلامي نيزدر هشتمين اجلاس فوق‌العاده خود هيچ پيام اثربخشي بر روند توقف جنگ اسراييل با غزه برجاي نگذاشت. ياغي، سركش‌تر از هميشه مي‌تازد و زندگي هزاران انسان بي‌گناه در جامعه غزه، يا به پايان رسيده است يا به پايان نزديك است. وقتي سازمان‌هاي بين‌المللي و دولت‌هاي غرب و شرق نمي‌توانند ياغي جنگ را كنترل كنند، بشر در انتظار يك «بيداري اخلاقي» به انتظار مي‌نشيند. اما پرسش مهم اينكه اخلاق چه نسبتي با سياست دارد و آيا مي‌تواند يك دولت سركش را آرام كند و نتايج عملي در ميدان داشته باشد؟ شايد نظريه «دست‌هاي آلوده» مايكل والزر پاسخي به اين پرسش باشد. اين نظريه تاكيد دارد كه سياست مي‌تواند در شرايطي كه ضرورت ايجاب كند، اخلاق را دور بزند و بر آن مستولي شود.
«والزر» اعتقاد دارد دولت‌ها گاه به دلايل متعددى به خصوص در شرايط جنگى ناگزير از اتخاذ رويهاى مىشوند كه با عميقترين اصول اخلاقى ناسازگار است. از طرفي امروز نيز جهانيان مي‌بينند كه بينش ماكياولي، در شخصيت نتانياهو ظهور كرده است. آنجا كه ماكياول با صراحت بر دوگانگى اخلاق و سياست پاي مي‌فشارد و به شهرياران توصيه مىكند كه «براى تحكيم قدرت خويش هر محذور اخلاقى را زير پا بگذارند.»
اما جنگ‌ها يك روز تمام مي‌شوند و سياست در ترازوي اخلاق خود را محك خواهد زد. مدار اخلاق نيز حق و حقيقت است و آنجاست كه وجدان‌ها هر عنصري را قلقلك خواهد داد. اين‌طور هم نيست كه سياست به توجيه اخلاقى نياز نداشته باشد، بلكه آرامش بشريت در اين است كه سياست ارزش خود را از اخلاق بگيرد. اگر نظام حكمراني در جهان به اين حال وهوا نباشد، بايد منتظر ياغي‌هاي بيشتري بود.
