چرا سبدگردانيها دچار تعارض منافع هستند؟
عليرضا ناصرپور، نايبرييس هياتمديره سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص اقدامات اخير سازمان بورس در راستاي كنترل موقعيتهاي تعارض منافع گفت: بهطور كلي در فرآيند كنترل تعارض منافع سه روش متداول وجود دارد كه شامل حذف كامل موقعيت تعارض منافع، ايجاد محدوديت براي دارنده موقعيت تعارض منافع وبه نوعي مديريت آن و در نهايت الزام به افشا و شفافيت در خصوص دارنده موقعيت تعارض منافع است. كه از هر سه اين روشها در بازار سرمايه استفاده شده است. وي گفت: در بازار سرمايه در موارد متعددي از روش حذف موقعيت تعارض منافع براي مديريت اين موقعيتها استفاده شده است.
بورس ۲۴| عليرضا ناصرپور، نايبرييس هياتمديره سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص اقدامات اخير سازمان بورس در راستاي كنترل موقعيتهاي تعارض منافع گفت: بهطور كلي در فرآيند كنترل تعارض منافع سه روش متداول وجود دارد كه شامل حذف كامل موقعيت تعارض منافع، ايجاد محدوديت براي دارنده موقعيت تعارض منافع وبه نوعي مديريت آن و در نهايت الزام به افشا و شفافيت در خصوص دارنده موقعيت تعارض منافع است. كه از هر سه اين روشها در بازار سرمايه استفاده شده است. وي گفت: در بازار سرمايه در موارد متعددي از روش حذف موقعيت تعارض منافع براي مديريت اين موقعيتها استفاده شده است. بهطور مثال؛ يكي از موقعيتهاي تعارض منافع در سطوح مديريتي و كاركنان نهادناظر و بورسها است در صورتيكه منافعي در خارج از سازمان خود يا در معاملات داشته باشند طبق ماده ۱۰ قانون بازار اعضاي هياتمديره سازمان بورس به هيچوجه حق اشتغال يا پذيرش مسووليت ديگري در ساير دستگاهها، بنگاهها و نهادها اعم از دولتي وغير دولتي را نخواهند داشت. و مطابق ماده ۱۶ همين قانون به همراه اشخاص تحت تكفل از انجام هرگونه معاملات اوراق بهادار ثبت شده يا در شرف ثبت نزد سازمان يا هرگونه فعاليت و مشاركت مستقيم يا غير مستقيم در انجام معاملات مذكور منع شدهاند. به گفته وي، همچنين مطابق مصوبه هياتمديره سازمان تمامي كاركنان سازمان و اركان بازار سرمايه از جمله بورسها به همراه اشخاص تحت تكفل از انجام معامله در اوراق بهادار قابل معامله در بورسها منع شدهاند و امكان درخواست صدور مجوز تاسيس نهاد مالي براي اشخاص نامبرده در دوره تصدي وجود ندارد.
ناصر پور يكي ديگر از موقعيتهاي جدي تعارض منافع را تصدي همزمان يك نهادمالي در نقش معاملات و نيز مديريت دارايي دانست و گفت: در همين راستا در سالهاي گذشته امكان مديريت دارايي از شركتهاي كارگزاري توسط هياتمديره سازمان در عمده موارد سلب شده است يا در راستاي حذف يكي ديگر از موقعيتهاي تعارض منافع افراد از عضويت همزمان در هياتمديره شركتهاي كارگزاري و ناشر منع شدهاند. همچنين در راستاي شناسايي موقعيتهاي تعارض منافع در بازار سرمايه و كنترل اين موقعيتها، مطابق مصوبه اخير هياتمديره سازمان بورس تصدي سمت عضويت موظف هياتمديره و مديرعاملي شركتهاي سرمايهگذاري و هلدينگ براي اشخاصي كه عضو هياتمديره يا مديرعامل يا سهامدار بالاي ۱۰ درصدي شركت سبدگردان يا شركت داراي مجوز فعاليت سبدگرداني هستند، منع شده است.همچنين عضويت همزمان يك شخص در دو شركت داراي مجوز سبدگردان نيز منع شده است.
رييس هياتمديره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: شركتهاي داراي مجوز سبدگرداني شامل شركتهاي تامين سرمايه، سبدگردان و برخي شركتهاي مشاور سرمايهگذاري مديريت دارايي انجام ميدهند و در حال حاضر حدود ۹۵۰ همت دارايي تحت مديريت اين شركتهاست. از اين رو، داشتن منافع همزمان در شركت مديريت دارايي و شركتهاي سرمايهگذاري و هلدينگ كه خودشان داراي پرتفوي و منابع قابل توجهي هستند، منطقا در تعارض قرار ميگيرد و ميتواند بعضا موجب انتقال منافع در اين شركتها شود. وي خاطرنشان كرد: از اين تاريخ به بعد سازمان اجازه تصدي سمت همزمان در اين خصوص را نخواهد داد و به افرادي كه در حال حاضر مشمول اين مقرره هستند نيز فرصت زماني در نظر گرفته شده است كه از اين سمت كنارهگيري كنند. اعضاي هيات پذيرش داراي ارتباط مستقيم يا غير مستقيم با شركت متقاضي پذيرش، حق شركت در جلسات هيات پذيرش را ندارند. ناصرپور افزود: در موارد متعددي نيز سعي شده است كه موقعيت تعارض منافع محدود يا مديريت شود بهطور مثال؛ يكي از موقعيتهاي تعارض منافع در هيات پذيرش بورسها است مطابق اصلاحات اخير دستورالعمل پذيرش بورسها توسط هياتمديره سازمان اعضاي هيات پذيرش كه داراي ارتباط مستقيم يا غيرمستقيم با شركت متقاضي پذيرش باشند حق شركت در جلسات هيات پذيرش در خصوص آن موضوع رانداشته و طبيعتا حق راي نيز نخواهند داشت. وي گفت: همچنين مطابق مصوبه هياتمديره سازمان اعضاي هياتمديره بورسها و شركت سپردهگذاري و نمايندگان آنها حسب مورد در تصميماتي از جلسات هياتمديره شركتهاي مذكور كه داراي تعارض منافع هستند، نسبت به تصميمات مذكور فاقد حق رأي خواهند بود يا موارد متعددي در دستورالعمل شركتهاي رتبهبندي در راستاي مديريت تعارض منافع اشخاص مرتبط با فرايند رتبهبندي قيد شده است. اين مقام مسوول در سازمان بورس گفت: در مواردي نيز سعي شده است الزام به افشا و شفافيت اطلاعاتي در خصوص دارنده موقعيت تعارض منافع صورت پذيرد. مثلا در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون بازار تصريح شده است كه اشخاص داراي اطلاعات نهاني موظفند آن بخش از معاملات اوراق بهادارخود را كه مبتني بر اطلاعات نهاني نباشد، ظرف پانزده روز پس از انجام معامله، به سازمان و بورس مربوط گزارش كنند كه اين الزام به افشا در راستاي كنترل تعارض منافع است. يا بهطور مثال؛ يكي از موقعيتهاي تعارض منافع تصدي همزمان يك نهاد مالي در نقش متعهد پذيرهنويسي و نيز مديريت دارايي است كه اين امر عمدتا در شركتهاي تأمين سرمايه شايع است. در اين راستا اشخاصي كه در اين موقعيت قرار ميگيرند مطابق مصوبه اخير هياتمديره سازمان موظف هستند فروش اوراقي كه در آنها متعهد پذيرهنويسي يا بازارگردان هستند را به صندوقهاي تحت مديريت خود و ساير صندوقها را به تفكيك به همراه نرخ و نيز هرگونه هزينههاي ديگر مرتبط با اين فروش در يادداشتهاي صورتهاي مالي خود افشا كنند.همين موضوع در خصوص صندوقها سرمايهگذاري خريدار اين اوراق نيز الزامي است.
