پرونده يارانه بنزين روي ميز مركز پژوهش‌هاي مجلس

مركز پژوهش‌هاي مجلس اخيرا براي اجراي طرح اعطاي سهميه بنزين به نفر، پيشنهاد داده است كه براي عادلانه كردن يارانه بنزين سهميه بنزين خانوارهاي داراي بيش از 2 خودرو به خانوارهاي بدون خودرو اختصاص پيدا كند تا فاز اول اعطاي يارانه بنزين به نفر اجرايي شود و همه مردم داراي سهمي از يارانه پنهان انرژي در بخش بنزين شوند.
محمد صالحيان، كارشناس اقتصادي، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، اظهار كرد: شيوه تخصيص يارانه بنزين يك موضوع بحث برانگيز در كشور ما است كه نگراني‌هايي در مورد عدالت، پايداري مالي و عدم بهينه‌سازي مصرف دارد. اعطاي يارانه بنزين به دهك‌هاي ثروتمند جامعه پيامدهاي مالي قابل توجهي دارد.
با پيش بيني واردات 3 ميليارد دلاري بنزين، كسري بودجه ناشي از واردات بنزين در سال آتي حدود 120 همت است كه موجب كسري بودجه برآوردي بيش از 200 هزار ميليارد توماني شده است.
وي ادامه داد: برنامه يارانه فعلي به‌طور نامتناسبي به نفع خانوارهاي ثروتمندي است كه داراي چندين خودرو هستند، در حالي كه از خانواده‌هاي بدون خودرو غفلت مي‌شود. اين رويكرد اصل عدالت را تضعيف مي‌كند و نمي‌تواند مزاياي يارانه انرژي پنهان را به‌طور عادلانه بين مردم توزيع كند. براي رسيدگي به اين موضوع، پيشنهاد اختصاص سهميه بنزين به ازاي هر نفر به جاي هر خودرو مورد توجه قرار گرفته است.
اين كارشناس اقتصادي با اشاره به اهميت اصلاح شيوه اعطاي سهميه بنزين گفت: اجراي يك سيستم يارانه مبتني بر سهميه، توزيع عادلانه يارانه‌هاي پنهان انرژي را تضمين مي‌كند و دسترسي عادلانه و برابر يارانه انرژي پنهان را ارتقا مي‌دهد. بر اساس اين سيستم، خانوارهايي كه بيش از دو خودرو دارند، سهميه بنزين خود را مجدداً به خانوارهاي فاقد خودرو اختصاص مي‌دهند.
اين پيشنهاد با هدف آغاز مرحله اول اعطاي يارانه بنزين به ازاي هر نفر و اطمينان از اينكه همه سهمي از يارانه انرژي پنهان در بخش بنزين دارند، است.
صالحيان در مورد مزاياي سهميه‌بندي بنزين مبتني بر اعطاي سهميه به فرد به جاي خودرو گفت: اعطاي سهميه بنزين به ازاي هر نفر الگوهاي مصرف كارآمدتر را تشويق مي‌كند. در حال حاضر خانوارهاي ثروتمند با چند خودرو از بنزين يارانه‌اي بهره مند مي‌شوند كه منجر به مصرف بي‌رويه و اسراف مي‌شود. با ارايه يك سهميه ثابت به افراد، مردم تشويق مي‌شوند تا عاقلانه از بنزين استفاده كنند كه منجر به عادات مصرف منطقي‌تر و كاهش تقاضاي كلي مي‌شود. همچنين اجراي سهميه‌هاي بنزين فردي با اطمينان از دسترسي همه افراد، صرف نظر از مالكيت خودرو، به يارانه انرژي پنهان، به موضوع بي‌عدالتي رسيدگي مي‌كند.
اين رويكرد با ارايه فرصت‌هاي برابر براي بهره‌مندي از برنامه يارانه‌ها، بدون در نظر گرفتن وضعيت اجتماعي-اقتصادي يا مالكيت خودرو، عدالت اجتماعي را ترويج مي‌كند.
وي در پايان اظهار كرد: رويه فعلي اعطاي يارانه‌هاي قابل توجه بنزين به مصرف‌كنندگان ثروتمند بنزين با چندين خودرو، بي‌عدالتي را تداوم مي‌بخشد و به كسري بودجه منتج شده است. پيشنهاد اصلي در زمينه اصلاح شيوه توزيع يارانه بنزين و اعطاي سهميه بنزين به نفر جهت عدالت‌محور كردن و همچنين هدفمند كردن يارانه بنزين است. اخيرا نيز براي اجراي طرح اعطاي سهميه بنزين به نفر، اخيرا مركز پژوهش‌هاي مجلس پيشنهاد داده است كه براي عادلانه كردن يارانه بنزين سهميه بنزين خانوارهاي داراي بيش از 2 خودرو به خانوارهاي بدون خودرو اختصاص پيدا كند تا فاز اول اعطاي يارانه بنزين به نفر اجرايي شود و همه مردم داراي سهمي از يارانه پنهان انرژي در بخش بنزين شوند.