تلخي ادامه‌دار بورس

در هفته‌اي كه گذشت بورس تهران روزهاي سرخ زيادي را تجربه كرد و باعث شد كه بازدهي شاخص كل نيز منفي شود. شروع زمستان براي بازار سهام خوب نبود و طي دو هفته اخير شاهد وضعيت ناخوشايندي در بازار بوديم و همچنان سهامداران اميد دارند كه شايد روي خوش اين بازار را ببينند.

بازار سرمايه تحت تاثير اخبار مختلف تغيير موضع مي‌دهد و كارشناسان عقيده دارند كه حمله تروريستي كرمان باعث شد كه بورس ريزش بيشتري را تجربه كند. بررسي آمارها نشان مي‌دهد كه در زمان حملات داخلي شرايط بورس و بازارهاي مالي وخيم مي‌شود. البته اولين بازار مالي كه واكنش نشان مي‌دهد دلار است و پس آن ساير بازارهاي مالي خصوصا بورس دنباله‌روي اين واكنش و شرايط بد كشور مي‌شوند.

اثر حملات روي بازارها

در ۱۳ دي‌ماه سال ۱۳۹۸ سردار قاسم سليماني فرمانده سپاه قدس در فرودگاه بغداد به همراه ابومهدي مهندس از فرماندهان حشدالشعبي مورد حمله هوايي ايالات متحده قرار گرفت و به شهادت رسيد. قيمت دلار پس از اين حادثه تروريستي طي ۴ روز از ۱۲ هزار و ۹۶۰ تومان تا ۱۳ هزار و ۳۹۰ تومان (معادل ۳.۳) درصد رشد كرد و پس از حمله موشكي ايران به عين الاسد كاهش يافت و به محدوده قبلي بازگشت. در ادامه در بهمن ماه دلار به روند صعودي خود كه از زمان افزايش قيمت بنزين در آبان‌ماه آغاز شده بود ادامه‌داد.‌ خروج ترامپ از برجام در سال ۹۷ انتظارات از افزايش قيمت دلار را بالا برد تقاضاي احتياطي و سرمايه‌گذاري را وارد بازار ارز كرد و در تاريخ ۲۵ آبان ۹۸ پس از گراني بنزين قيمت دلار تحت تأثير انتظارات تورمي ناشي از گراني بنزين و خروج امريكا از برجام كه بر سر بازار سنگيني مي‌كرد، صعودي شد. پس از ترور سردار سليماني بازار سرمايه كه در روزهاي سبز خود بود روند نزولي گرفت و با هيجان فروش مواجه شد. بازارساز براي كنترل هيجان فروش بازار دامنه نوسان نمادها را محدودتر كرد و به دو درصد رساند، نمادها قفل در صف فروش شدند و شاخص كل طي چهار روز كاري از ۳۸۴ هزار و ۱۰۰ واحد تا ۳۵۳ هزار و ۸۰۸ واحد (۷.۸ درصد) كاهش يافت. با حمله موشكي ايران به پايگاه عين‌الاسد شاخص كل بورس كف خود را تجربه كرد ولي در هفته بعد بازار سرمايه ترس از ريسك ترور را كنار گذاشت و به روند صعودي خود ادامه داد.

در هفتم آذر سال ۹۹ محسن فخري‌زاده معاون وزير دفاع جمهوري اسلامي ايران و دانشمند ارشد وزارت اطلاعات و لجستيك نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران ترور‌ شد. پس از اين حادثه دلار تهران با وقفه سه روز شروع به افزايش كرد و از محدوده ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان تا حدود ۲۶ هزار و ۱۲۰ تومان (۶.۶درصد) بالا رفت. قيمت دلار يك ماه پس از اين عمليات تروريستي در تاريخ ۳۰ دي ماه تا محدوده ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان پايين آمد كه نسبت به محدوده قيمت قبل از ترور ۱۶ درصد كاهش را ثبت كرده است. هرچند دلار تا خرداد سال ۱۴۰۰ روند صعودي را ثبت نكرده است ولي هفته‌نامه اكونوميست دليل اين ترور را به بن‌بست كشيدن مذاكرات برجام در پايان دولت حسن روحاني دانست كه توسط اسراييل به همين منظور انجام شده ‌بود. ترور شهيد فخري‌زاده ولي بازار سرمايه را تكان نداد در روز ترور شهيد فخري‌زاده جمعه بود و بورس تعطيل. تا زمان شروع به كار بازار فشار هيجان ناشي از ترور كاهش يافت. به همين خاطر بازار سرمايه كه درون يك موج افزايشي بود به حركت رو به رشد خود ادامه داد و از محدوده يك ميليون و ۳۶۷ هزار و ۱۶۶ واحد تا بالاي نيمه كانال يك ميليون واحدي در هفت روز كاري افزايش يافت.

در عصر ۴ آبان سال ۱۴۰۱ حمله مسلحانه در محوطه حرم شاهچراغ شيراز رخ داد قيمت دلار در اين تاريخ در محدوده ۳۲ هزار و ۹۰۰ تومان قرار داشت و با وقفه پنج روزه روند افزايشي خود را شروع كرد و در تاريخ هفدهم آبان به محدوده ۳۶ هزار و ۹۰۰ تومان (۱۲ درصد افزايش) نيز رسيد. پس از آن دلار ديگر كف قيمتي قبلي را تجربه نكرد و‌ پس از استراحت يك ماهه در نيمه دوم آذر‌ماه به روند صعودي خود كه پس از درگذشت مهسا اميني ايجاد شده بود ادامه داد.

در چهارم دي ماه سيدرضي موسوي يكي از مقامات ارشد سپاه پاسداران در محدوده سيده زينب در دمشق، پايتخت سوريه توسط اسراييل طي يك حمله موشكي به شهادت رسيد. قيمت دلار در روز پس از اين حادثه كاهش يافت ولي در ادامه كمتر از يك درصد افزايش يافت، البته علاوه بر خبر ترور خبر فيلتر شدن بازار ارز عراق براي ريال ايران نيز بي‌تاثير در رشد قيمت دلار نبوده است.

دلار و بورس

نكته قابل توجه اينجاست كه با كاهش يا افزايش قيمت دلار بورس نيز تاثير مي‌گيرد و شرايط را تغيير مي‌كند. رابطه دلار و بورس ايران عمدتا به تاثيرپذيري شركت‌هاي دلاري بورس از نرخ دلار مربوط مي‌شود به‌طوري كه هر چه ميزان قيمت دلار در ايران بيشتر شود، درآمد اين شركت‌ها بيشتر شده و قيمت سهام آنها نيز رشد مي‌كند.

از آنجايي كه بيشتر سهام دلاري موجود در بورس را نمادهاي شاخص‌ساز تشكيل مي‌دهند، بالا و پايين رفتن قيمت دلار مي‌تواند منجر به رشد يا افت شاخص كل بورس شود. با اين حال دلار تنها عامل تاثيرگذار بر بورس ايران نيست.

بازار در هفته‌اي كه گذشت

شاخص كل در آخرين روز كاري هفته به رقم 2 ميليون و 155 هزار و 284 واحد رسيد و نسبت به آخرين روز معاملاتي هفته قبل 22 هزار و 171 واحد پايين‌تر ايستاد و بازدهي هفته شاخص بورس منفي يك درصد شد. شاخص هم وزن نيز در پايان هفته نسبت به هفته پيشين هزار و 447 واحد بالاتر ايستاد و بازدهي مثبت 0.2 درصدي را ثبت كرد

در هفته اخير، شاخص كل بورس تهران در روز شنبه رشد 5 هزار و 315 واحدي داشت اما روز يكشنبه 6 هزار و 598 واحد پايين آمد. روز دوشنبه ريزش شاخص ادامه داشت و 7 هزار و 773 واحد افت كرد. روز سه‌شنبه نيز شاخص 9 هزار و 510 واحد سقوط كرد. در آخرين روز معاملاتي هفته نيز شاخص كل 3 هزار و 482 نزول كرد.

در اين هفته، ميانگين ارزش معاملات بازار سهام 64 هزار و 746 ميليارد تومان بود كه نسبت به هفته پيشين 6 درصد افزايش يافته است. ميانگين ارزش معاملات خرد بورس نيز 4 هزار و 683 ميليارد تومان بود كه نسبت به رقم 5 هزار و 108 ميلياردي هفته پيشين، كاهش 8 درصدي داشته است.

ميانگين ارزش صف‌هاي فروش در هفته اخير 274 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته‌ پيشين 2 ميليارد تومان كمتر بود و افت 0.7 درصدي داشته است. بالاترين رقم هفته 302 ميليارد تومان بود كه در روز شنبه ثبت شد و كمترين رقم 222 ميليارد تومان بود كه در روز چهارشنبه ثبت شد.

ميانگين ارزش صف‌هاي خريد در هفته اخير 381 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته گذشته 195 ميليارد تومان بيشتر بود. در اين هفته، ميانگين ارزش صف‌هاي خريد 105 درصد افزايش يافته است. بالاترين رقم هفته 484 ميليارد تومان بود و در روز دوشنبه ثبت شد.

پايين‌ترين رقم به روز ‌شنبه برمي‌گردد كه 320 ميليارد تومان بود.در اولين روز معاملاتي هفته، 865 ميليارد تومان پول حقيقي به بورس وارد شد. روز يكشنبه 304 ميليارد تومان خارج شد. روز دوشنبه نيز 209 ميليارد تومان خارج شد و در روز سه‌شنبه 244 ميليون تومان خارج شد.

در آخرين روز معاملاتي هفته نيز براي چهارمين روز متوالي پول حقيقي خارج شد و ارزش آن 127 ميليارد تومان بود. در مجموع كل هفته 878 ميليارد تومان پول حقيقي از بورس خارج شد و ميانگين روزانه خروج پول حقيقي 176 ميليارد تومان بود.