رسوخ عمليات حسابداري به محاسبه سهامداران

طبق حسابداري بين‌المللي كشورهايي كه با تورم روبرو هستند ثبت دارايي‌ بر اساس بهاي تمام شده تاريخي مي‌تواند موجب بلا استفاده شدن صورت‌هاي مالي بشود، به همين دليل تجديد ارزيابي بايد كوتاه‌مدت انجام شود. روند معاملات در هفته‌هاي اخير نشان داد كه بازار باهوش است و به وضوح مي‌فهمد كه در دل اين شركت‌ها چه مي‌گذرد، به همين دليل خبر تجديد ارزيابي دارايي برخي شركت‌ها اصلا مورد توجه سرمايه‌گذاران قرار نگرفته است.

ابهامات اين موضوع شامل چند بخش مي‌شود؛ نخست موضوع حسابرسي است و شركت‌ها اگر يك بار تجديد ارزيابي كنند هر سال بايد آن را تجديد كنند كه اين موضوع مي‌تواند به ۳ تا ۵ سال تغيير كند. از اين رو شنيده مي‌شود اين ماجرا به‌طور جدي در دستور كار قرار گرفته و به زودي حل و فصل مي‌شود و موضوع دوم زمزمه كاهش زمان تجديد از ساير سرفصل‌ها از ۵ سال به سه سال است كه بخش زيادي از شركت‌ها را مي‌تواند با خود همراه سازد.

به گفته مهدي سوري استانداردهاي حسابداري با فرض ثبات ارزش واحد پول تهيه شده‌اند و مناسب كشور ما كه تورم بالايي داريم نيست، از اين رو بايد استاندارد حسابداري بين‌المللي كه براي كشورهاي با تورم بالا نوشته شده را مبنا قرار دهيم.

بايد به بازار حق داد كه در عين اينكه تجديد را عامل مثبتي مي‌داند كمي با ديده شك و ترديد به روند برگشت آن نگاه كند. اما نبايد از آن به عنوان يك عامل جهت استارت و حركت بازار ياد كرد، بلكه وظيفه اصلي هدايت و راهبردي نمادها را ارزندگي بازار بر عهده دارد.

سوري كارشناس بازار سرمايه با اشاره به اينكه در حال حاضر با توجه به تورم بالايي كه در كشور وجود دارد بايد همه دارايي‌هاي شركت‌ها مشمول افزايش سرمايه از محل تجديد ارزيابي دارايي‌ها شوند، گفت: اينكه استانداردهاي حسابداري با فرض ثبات ارزش واحد پول تهيه شده‌اند و مناسب كشور ما كه تورم بالايي داريم نيست، از اين رو بايد استاندارد حسابداري بين‌المللي كه براي كشورهاي با تورم بالا نوشته شده را بايد مبنا قرار دهيم. او درباره استاندارد حسابداري بين‌المللي تصريح دارد: در كشورهايي كه با تورم بالا روبرو هستند ثبت دارايي‌ها بر اساس بهاي تمام شده تاريخي مي‌تواند موجب بلا استفاده شدن صورت‌هاي مالي بشود، از اين رو نياز است كه ارزش دارايي‌ها بايد براساس ارزش روز يا جاري باشد البته شركت‌ها هر سال نمي‌توانند تجديد ارزيابي بكنند پيشنهاد استاندارد اين است كه يك‌بار تجديد ارزيابي دارايي به صورت كارشناسي صورت گيرد و بعد هر سال به اندازه شاخص‌هاي قيمتي ارزش دارايي رشد داده شود

اين فعال اقتصادي افزود: بحث تجديد ارزيابي از دارايي استهلاك‌پذير باعث افزايش هزينه استهلاك، كاهش سود و زيان ده شدن مي‌شود به همين دليل برخي شركت‌ها و هلدينگ‌‌ها در اين خصوص مقاومت دارند. همچنين سودي كه به دليل عدم در نظر گرفتن استهلاك واقعي تقسيم مي‌شود موهوم است انگار هر سال بخشي از تجهيزات را مي‌فروشيم و تقسيم مي‌كنيم. اگر صندوق‌هاي بازنشستگي به اين سود موهوم نياز دارند يعني الان در بحران هستند نه اينكه با يك رويه حسابداري بحراني شوند و به نظر هنوز فرصت خروج از بحران وجود دارد.

مسير پرپيچ حركت

به سمت سهم‌هاي كوچك

در بازار در مسير حركت به سمت سهم‌هاي كوچك و پروژه محور پيشرفته و اين موضوع احتمالاً در دو هفته آتي اگر اتفاق خاصي رخ ندهد مشهودتر خواهد بود هرچند مجموعه وزارت اقتصاد و سازمان بورس با همراهي برخي ارگان‌ها و دستگاه‌هاي ديگر موضوع تجديد را با جديت دنبال مي‌كنند و پيشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار مبني بر اصلاح استاندارد ۱۵ حسابداري مورد تصويب قرار گرفت و اين دقيقا نتيجه نامه سازمان و پاراف محكم وزير در تاييد اين موضوع بود كه عزم جدي براي اجراي اين ماجرا را نشان مي‌داد.

يكي از دلايلي كه بازار به موضوع افزايش سرمايه از محل تجديد ارزيابي دارايي بر مبناي حسابداري وزن نمي‌دهد اين است كه اجراي آن را سخت و دشوار مي‌بيند رفع موانع مالياتي و حسابرسي طي روزها و هفته‌هاي گذشته يكي از مهم‌ترين سيگنال‌‌هايي است كه براي بازار ارسال شده اما بازار همچنان با ديده خبر درماني به اين ماجرا نگاه مي‌كند. طبق اين بند شركت‌ها در صورت تجديد ارزيابي سرمايه‌گذاري‌‌هاي بلندمدت بايد هر سال اين كار را تكرار مي‌كردند. اين بند حسابرسي يكي از مهم‌ترين چالش شركت‌ها بود كه بر اساس اصلاح جديد اين دوره به ۳ تا ۵ سال افزايش يافته كه در اين صورت يك مانع مهم در خصوص تجديد ارزيابي شركت‌هاي هلدينگ برداشته شده است. اين موضوع يكي از مهم‌ترين چالش‌هاي شركت‌ها و هلدينگ‌‌ها در راستاي تجديد از محل سرفصل سرمايه‌گذاري‌‌هاي بلندمدت است‌.

يكي از دلايلي كه بازار به اين موضوع وزن نمي‌دهد اين است كه اجراي آن را سخت و دشوار مي‌بيند رفع موانع مالياتي و حسابرسي طي روزها و هفته‌هاي گذشته يكي از مهم‌ترين سيگنال‌‌هايي است كه براي بازار ارسال شده اما بازار همچنان با ديده خبر درماني به اين ماجرا نگاه مي‌كند. در همين راستا به نظر يك گام عملياتي ديگر بايد برداشته شود و آن گام معافيت مالياتي از ۵ به ۳ سال است كه مي‌تواند در مجلس يا در دولت تصويب و به شركت‌ها ابلاغ شود. البته براي اين ماجرا مستندات مالي و حسابرسي و حسابداري هم وجود دارد در يكي از بندها به صراحت آورده شده كه اگر ظرف سه سال تورم بيش از ۱۰۰ باشد موضوع تجديد به نوعي حتي الزام براي شركت‌ها خواهد بود.

از همين رو احتمالاً طي هفته‌هاي آتي موضوع تجديد وارد فاز جديدتر و تازه‌تري خواهد شد كه يك گام آن در سمت نهاد حاكميت است و احتمالاً گام‌هاي ديگر از سمت شركت‌ها خواهد و آنچه حركت بازار را ادامه‌دار و ادامه‌دهنده مي‌كند قطعاً چيزي جز ارزندگي و شرايط بنيادي نيست.

شنيده مي‌شود عزم‌‌ها براي به حركت درآوردن چرخ تجديد ارزيابي در دو صنعت بانك و خودرو به شكل جدي‌تر پيش مي‌رود و اين روزها زمزمه‌ها براي اين دو صنعت بيشتر شده است و جسته و گريخته جلساتي هم براي كمك به اين موضوع برگزار مي‌شود. به نظر اين خبرها و رويدادها اگر منجر به اين شود كه خودرو موتورش در بازار روشن شود و به حركت درآيد مي‌توان بسيار اميدوار بود كه اين گروه با توجه به سابقه‌اي كه دارد بقيه بازار را نيز با خود بالا بكشد و همراهي كند.