معضل تامين تجهيزات فيبر نوري
اپراتورهاي فيبر نوري مي‌گويند هر چند هنوز شهرداري‌ها به‌طور كامل براي همكاري با آنها توجيه نشده‌اند اما پروژه روي غلتك افتاده است و با سرعت بيشتري به پيش مي‌رود. همچنين در اين شرايط كه تقاضاي آنها براي تجهيزات افزايش يافته است به نظر مي‌رسد توليدكنندگان داخلي از تامين نياز آنها جا مانده‌اند.
اپراتورهاي فيبر نوري مي‌گويند هر چند هنوز شهرداري‌ها به‌طور كامل براي همكاري با آنها توجيه نشده‌اند اما پروژه روي غلتك افتاده است و با سرعت بيشتري به پيش مي‌رود. همچنين در اين شرايط كه تقاضاي آنها براي تجهيزات افزايش يافته است به نظر مي‌رسد توليدكنندگان داخلي از تامين نياز آنها جا مانده‌اند. دولت برنامه دارد تا پايان سال، يعني طي زماني حدودا ۷۰ روزه، تعداد پوشش‌هاي فيبر نوري را در سراسر كشور به ۸ ميليون خانوار و كسب‌وكار برساند. رقم فعلي طبق آخرين گزارش اعلامي سايت iranfttx اكنون حدود ۵ ميليون و ۱۹۱ هزار خانوار است. به اين ترتيب بايد حدودا ۲ ميليون و ۸۰۰ هزار خانوار جديد تا پايان سال تحت پوشش قرار بگيرند. با اينكه اضافه كردن اين تعداد پوشش در چنين زماني كار ساده‌اي به نظر نمي‌آيد اما چند ماهي است پروژه فيبر نوري منازل و كسب‌وكارها با سرعت بيشتري نسبت به گذشته در حال پيگيري است. از زمان ورود ايرانسل به پروژه در ميانه مهر ماه و شركت مخابرات در اوايل آبان ماه امسال، اميدها افزايش پوشش‌هاي فيبر نوري بيش از گذشته است. اپراتورها اما هنوز از تمامي مشكلات گذشته فارغ نشده‌اند. آنها چه مي‌گويند؟
توليد داخل، پاسخگوي نياز نيست
از ابتداي شروع پروژه، اپراتورها از همكاري نكردن شهرداري برخي شهرها گلايه مي‌كردند. آبان ماه سال گذشته، كميسيون تنظيم مقررات براي حل بخشي از اين مشكل، تعرفه و الزامات حفاري و استفاده از دكل و تير برق براي نصب فيبر نوري را تعيين كرد. بهار امسال نيز وزير كشور به استانداران و شهرداري‌ها دستور داد براي توسعه فيبر نوري با اپراتورها همكاري كنند اما به نظر مي‌آيد مشكل هنوز به‌طور كامل حل نشده است. احمد بيدآبادي، مديرعامل يكي از اپراتورهاي اينترنتي در اين رابطه به پيوست مي‌گويد: ممكن است يك شهرداري چيزي بگويد كه مورد قبول وزير و استاندار نيست. ما اين موارد را گزارش مي‌دهيم و سعي مي‌شود مشكل حل شود. آقاي وزير سعي مي‌كند آنها را متقاعد كند كه اين يك برنامه بالادستي است و بايد براي تحقق آن همكاري كنند. برخي شهرداري‌ها كار را طول مي‌دهند، مثلا ما را به شوراي شهر مي‌فرستند تا از آنها مجوز بگيريم. برخي شهردارها اما قاطع‌ترند و مي‌پذيرند تا سريع كار را پيش ببريم. به گفته او تا سرعت گرفتن فيبركشي، ظرفيت توليد، توليدكنندگان داخلي تجهيزات، پاسخگوي نياز اپراتورها نيست: هيچ زماني به اندازه الان شرايط براي توليدكنندگان خوب نبوده است، هر قيمتي مي‌خواهند مي‌فروشند و هر مبلغي كه مي‌خواهد از پيش مي‌گيرند. از اين بابت هم اشتغال‌زايي عجيبي در توليد و پيمانكاري راه افتاده است. از سويي توليد داخل بايد تقويت شود تا بتوانند پاسخگوي نياز اپراتورها باشند. ظرفيت توليد آنها كمتر از نياز ماست. شايد آنها باورشان نمي‌شد درخواست تا اين اندازه بالا باشد. حتي پيمانكار هم به اندازه كافي پيدا نمي‌شود. ما مجبور شديم براي حفاري با يكي از شركت‌ها قرارداد ببنديم تا برايمان ترنچر بسازند. طبق اعلام وي، اين اپراتور تاكنون حدود ۳۰۰ هزار پوشش فيبر نوري ايجاد كرده است. مسعود بماني‌پور، مديرعامل پيشگامان توسعه ارتباطات ارتباطات نيز در مورد تامين تجهيزات مي‌گويد: الان ميكرو داكت به سختي تامين مي‌شود چون حجم توليدي نسبت به تقاضاي ما پايين است. مشكلات شهرداري‌ها عموما حل شده است و مشكلات اجرايي كار مثل همين تجهيزات پيش آمده است. او اضافه مي‌كند: به هدف‌گذاري‌مان مي‌رسيم. الان فرايند در غلتك افتاده است و سرعت همه اپراتورها بيشتر شده است.
شهرداري‌ها ارزش پروژه را
درك نمي‌كنند
صابر فيضي، مديرعامل يك اپراتور اينترنتي نيز به موضوع شهرداري‌ها اشاره كرده و مي‌گويد: با مكاتبه‌هايي كه وزارتخانه‌ها انجام داده‌اند اوضاع ارتباط با شهرداري‌ها خيلي بهتر است اما به نظر مي‌آيد نياز است سازمان‌هاي نظارتي هم وارد شود. مشكل اين است آنها ارزش پروژه را نمي‌دانند و آنقدر مسائل روزمره دارند كه به اين چيزها نمي‌رسند. در شهرداري‌هايي كه اهميت موضوع را مي‌دانند كار خيلي راحت پيش مي‌رود مثلا با شهردار و فرماندار ملاير تنها با دو جلسه به توافق رسيده‌ايم. اما در گيلان، استاندار، همه شهردارها و فرماندارها را دعوت كرد و با اين وجود هيچ اتفاق خاصي نيفتاد و كار پيش نرفت. به جز رشت كه پوشش ايجاد شده است فقط در دو شهر كوچك خمام و كومله قرارداد امضا شده است. فيضي مي‌گويد تعهد اين اپراتور ايجاد ۶۱۰ هزار پوشش تا پايان سال است كه قطعا به آن مي‌رسند. مديرعامل اين اپراتور در مورد دريافت مشوق‌ها بيان مي‌كند: مشوق‌ها را دريافت مي‌كنيم اما مراحل سختي دارد. سه، چهار شهر ما در سازمان تنظيم مقررات ارزيابي شده است و قرار است به زودي دريافت كنيم. پيش‌بيني من اين است اگر اتفاق خاصي در سال‌هاي آينده نيفتد به برنامه مي‌رسيم.
مخابرات پولي دريافت نكرده است
شركت مخابرات كمتر از ۳ ماه است كه وارد پروژه ۲۰ ميليون پوشش شده است، هر چند پروژه نجما (نهضت جهادي توسعه فيبر نوري شركت مخابرات ايران) اين شركت از خرداد ۱۴۰۱ شروع شده است و پيش از آن نيز از سال ۹۵ فيبركشي را انجام مي‌دادند. محمدرضا بيدخام، سخنگوي مخابرات مي‌گويد: شركت مخابرات ايران با ۱۹۶ هزار كيلومتر فيبر شهري، روستايي و بين شهري بزرگ‌ترين شبكه فيبر نوري كشور را دارد. همچنين تقريبا ۲۸۰ هزار مشترك فعال داريم. او در مورد تعداد پوشش‌هاي اين شركت اعلام مي‌كند: در حال حاضر بين ۲ تا ۲.۵ ميليون خانوار را تحت پوشش فيبر نوري قرار داده‌ايم و اميدواريم تا آخر سال حداقل به ۳ ميليون پوشش برسيم. به گفته بيدخام هنوز مشوقي از سوي دولت به مخابرات پرداخت نشده است و تامين مالي يكي از مشكلات اساسي است: تامين منابع مالي به‌شدت ما را تحت فشار قرار داده است. اميدواريم مقامات بالا مثل وزارت ارتباطات ما را كمك كنند. سمت مخابرات ايران فعلا مبلغي از مشوق‌هاي فيبر نيامده است. با توجه به اينكه قرارداد UNSP را امضا كرده‌ايم اميدواريم به ما هم پرداخت شود. بيدخام از شهرداري‌ها نيز گله مي‌كند: مخابرات در خيلي از مواقع با شهرداري‌ها مشكل دارد. اگر شهرداري‌ها كمك نكنند سرعت توسعه ما مشكل پيدا مي‌كنند. خيلي از جاها همكاري كردند اما همكاري برخي شهرداري‌ها بسيار ضعيف بوده است. او باور دارد اكنون استفاده از فيبر براي مردم جذابيت ندارد و در مورد دلايل آن مي‌گويد: بيشترين مشترك فيبر را ما داريم اما دلايلي وجود دارد كه مشتريان سمت آن نيايند چون برايشان جذاب نيست. مثلا هزينه‌هاي مشترك زياد است، مشترك نياز به مودم دارد و همچنين بايد داخل مجموعه را سيم‌كشي كند. بايد كمك شود اين هزينه‌ها به حداقل ممكن برسد. البته ما هيچ هزينه‌اي بابت بيرون واحد از مشترك نمي‌گيريم. در حال حاضر طبق اعلام سازمان تنظيم مقررات، تمامي اپراتورها متعهد شده‌اند هزار و ۲۹۶ شهر را تحت پوشش فيبر نوري قرار بدهند. تا پيش از ورود مخابرات به پروژه، هيچ اپراتوري در هيچكدام از شهرهاي استان‌هاي خراسان جنوبي و شمالي تعهدي نداشتند اما مخابرات اكنون متعهد شده است ۲۱ شهر استان خراسان شمالي را تحت پوشش فيبر نوري قرار بدهند. با اين حال هنوز تنها استاني كه هيچ اپراتوري تعهد شهرهاي آن را نپذيرفته، استان خراسان جنوبي است.
