نگراني از ورود معلمان ۵۰ ساله

اخيرا خبري مبني بر تمكين وزارت آموزش و پرورش از راي ديوان عدالت اداري در خصوص ابطال شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان منتشر شد. هرچند اين خبر ابهامات زيادي دارد كه تاكنون اين وزارتخانه مايل به پاسخگويي درباره آن نبوده اما به‌طور كلي بايد گفت طبق اين تصميم از اين به بعد افراد ۴۵ ساله داراي مدرك دكتري و افراد ۴۰ ساله داراي مدارك پايين‌تر از دكتري مي‌توانند در كنكور تربيت معلم شركت كنند؛ موضوعي كه منجر به دل‌نگراني متخصصان حوزه آموزش نسبت به خروجي دانشگاه فرهنگيان و ورود معلماني حدودا ۵۰ ساله به مدارس براي همكاري و خدمت ۳۰ ساله شده است. به گزارش ايسنا، در سال‌هاي اخير شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان بين ۲۲ و ۲۴ سال در رفت و برگشت بوده است اما اساسا نظر قالب در بين اعضاي شوراي عالي آموزش و پرورش و وزارتخانه بر روي ۲۲ سال است و دليل آن را در نظر گرفتن دو سال فرجه براي سربازي پسران و دو سال فرجه براي احتمال رد شدن دانش‌آموزان در امتحانات مطرح مي‌كنند. با اين حال در كنكور سال گذشته و سال جاري حداكثر سن ورود به دو دانشگاه ياد شده ۲۴ سال تمام اعلام شد. با اين حال از آنجا كه دانشجويان دانشگاه فرهنگيان از بدو ورود به دانشگاه، استخدام شده و سنوات براي آنها حساب مي‌شود، امسال هيات عمومي ديوان عدالت اداري با شكايت فردي از وزارت آموزش و پرورش با موضوع «شرط سني استخدام رسمي آزمايشي وزارت آموزش و پرورش از طريق دانشگاه فرهنگيان در آزمون سراسري سال ۱۴۰۱»، شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان را ابطال كرد. درواقع هيات عمومي ديوان عدالت اداري طبق مواد ۴۲ و ۴۳ قانون مديريت خدمات كشوري و با استناد به اينكه دانشجويان دانشگاه فرهنگيان و تربيت دبير شهيد رجايي از آغاز تحصيل خود استخدام مي‌شوند و بنابراين بايد مقررات عمومي استخدام از جمله حداكثر سن استخدام در مورد آنها رعايت شود، تعيين محدوده سني براي دانشجويان ورودي دانشگاه فرهنگيان را خلاف قانون دانست و شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان را ابطال كرد. طبق ماده ۴۲ قانون مديريت خدمات كشوري نيز داشتن حداقل سن ۲۰ سال تمام و حداكثر ۴۰ سال و داشتن حداكثر ۴۵ سال سن براي افراد داراي مدرك تحصيلي دكتري از جمله شرايط عمومي براي استخدام رسمي در دستگاه‌هاي اجرايي است و اين يعني با ابطال شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان، افراد داراي مدرك دكتري مي‌توانند تا ۴۵ سال و سايرين تا حداكثر ۴۰ سال، وارد دانشگاه فرهنگيان شوند. اما اخيرا خبري مبني بر تمكين وزارت آموزش و پرورش از راي ديوان عدالت اداري منتشر شده است. طبق پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا وزارت آموزش و پرورش در قبال تاييد يا تكذيب اين خبر و چرايي تمكين كنوني و عدم تمكين قبلي خود سكوت كرده است اما اينطور كه در رسانه‌ها ذكر شده، قرار است امكاني براي ثبت نام داوطلبان كنكوري زير ۴۰ سال واجد شرايط كه فقط به دليل محدوديت سني از ثبت نام ورودي مهر ۱۴۰۲ در دانشگاه فرهنگيان و تربيت دبير شهيد رجايي جا مانده‌ بودند فراهم شود تا آنها دانشجوي دانشگاه فرهنگيان و تربيت دبير شهيد رجايي شوند. به‌طور كلي بايد گفت اين تصميم درحالي اعلام شده است كه متخصصان حوزه آموزش در خصوص ورود افراد ۴۰ و بعضا ۴۵ ساله به دانشگاه فرهنگيان اظهار نگراني كرده و براي اين نگراني دلايل موجهي دارند؛ از جمله آنكه نحوه تربيت فرد ۴۰ ساله به عنوان يك «معلم» كه شاكله شخصيتي او شكل گرفته و نحوه تعامل اين معلم با دانش‌آموزان نوجوان علي‌رغم داشتن فاصله سني زياد چگونه خواهد بود و تكليف ابهاماتي كه در مسائل مربوط به سنوات اين دسته از معلمان وجود دارد چه مي‌شود؟.

لزوم نگاه ماهيتي به مشاغل تربيتي

و آموزشي وزارت آموزش و پرورش

خليل جواديار، مدير كميسيون مديريت آموزشي شوراي عالي آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ايسنا، با بيان اينكه بايد نگاه ماهيتي به برخي از مشاغل و حرف از جمله مشاغل آموزشي و تربيتي در نظام تعليم و تربيت كشور داشت، اظهار كرد: آموزش و پرورش داراي مشاغل غير آموزشي و اداري هم هست كه اينها تمام و كمال همانند ساير مشاغل مشمول قانون مديريت خدمات كشوري هستند اما بحث ورود و استخدام در آموزش و پرورش در مشاغل آموزشي و تربيتي، متفاوت است و براي تصميم‌گيري در اين باره بايد نگاه ماهيتي به آموزش و پرورش داشته باشيم.

انتشار راي ديوان عدالت اداري مبني بر  ابطال شرط سني دانشگاه فرهنگيان

مدير كميسيون مديريت آموزشي شوراي عالي آموزش و پرورش درباره راي ديوان عدالت اداري و ابطال شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان و افزايش محدوديت سني ورود به اين دانشگاه به ۴۰ سال، تصريح كرد: راي ديوان عدالت اداري مبني بر ابطال شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان در ۲۰ تير سال جاري بوده است اما در نهم شهريور در روزنامه رسمي منتشر مي‌شود. اين تفاوت‌ زماني مقداري كارها را دچار مشكل كرد. از سوي ديگر مصوبات شوراي عالي آموزش و پرورش اعم از مصوبه تعيين ۲۲ سال سن براي ورود به دانشگاه فرهنگيان بايد بعد از امضاي رييس‌جمهور به دستگاه‌هاي مربوطه ابلاغ مي‌شد و اين فرآيند طول كشيد. دوم مرداد شوراي عالي آموزش و پرورش ۲۲ سال سن براي ورود به دانشگاه فرهنگيان و شهيد رجايي را تعيين مي‌كند اما نهم شهريور راي ديوان عدالت اداري در روزنامه رسمي منتشر مي‌شود و با انتشار راي ديوان در روزنامه رسمي، شرط سني ورود به دانشگاه فرهنگيان از نهم شهريور به بعد ابطال مي‌شود.

وي خاطرنشان كرد: همزمان با اين امر ثبت نام كنكور آغاز شده بود و الحاق بند « ه» به تبصره يك مصوبه «سياست‌ها و ضوابط كيفیت بخشي دانشگاه فرهنگيان» نيز در شهريورماه رخ داد. همه اين‌ هم زماني‌ها باعث اين شد كه شرط سني ورود به دانشگاه‌هاي وابسته به وزارت آموزش و پرورش يعني دانشگاه فرهنگيان و تربيت دبير شهيد رجايي در خصوص مشاغل آموزشي و تربيتي دستخوش ابهاماتي شود.

دشواري معلم ۵۰ ساله

در برقراري ارتباط با نسل جديد

وي با بيان اينكه وقتي فردي در۴۰ سالگي وارد آموزش و پرورش شود، طبق قانون فعلي بايد ۳۰ سال خدمت كند و پس از اين ۳۰ سال، ۷۰ ساله مي‌شود، خاطرنشان كرد: اين در حالي است كه هم‌اكنون افرادي كه به سن بالاي ۵۰ سال رسيده و در مدرسه مشغول تدريس هستند، دشواري‌هايي در برقراي ارتباط با نسل جديد دارند و توان جسمي آنها همانند جواني به آنها اجازه و شوق تدريس نمي‌دهد. آيا كيفيتي كه عملكرد يك جوان با يك فرد ۷۰ ساله دارد يكي خواهد بود؟. بله ما هم قبول داريم كه افراد داراي سن بيشتر تجربه‌مند هستند اما ارتباط با نسل جوان و توان جسماني افراد نيز مهم است.

سوالاتي كه دانش‌آموزان از ترس

قورت مي‌دهند!

جواديار بيان كرد: فرزند خود من، معلم بازنشسته‌اي دارد كه ۱۲ سال پيش بازنشسته شده است. فرزندم بارها به من گفته است كه ما به خاطر اينكه سن اين معلم بالاست و حوصله‌اش پايين، خيلي اوقات مجبور هستيم سوالات خود را قورت دهيم. اين ظلم به حق تحصيل اين بچه‌هاست.

پيشنهاد استخدام ۱۰ ساله به جاي ۳۰ ساله

وي با بيان اينكه در اين شرايط ايجاد انگيزه مضاعف براي ماندگاري در حرفه معلمي معنا پيدا نمي‌كند، افزود: در چنين شرايطي فرد فقط به حداقل‌ها اكتفا مي‌كند. از نظر من اين ايراد قانون است. در سال‌هاي ۹۶ يا ۹۷ زمزمه اصلاح قانون متعهدين خدمت به وزارت آموزش و پرورش مطرح شد اما پيش نرفت. ما آن زمان پيشنهادات اصلاحي خود را ارايه داديم. يكي از پيشنهادات اين بود كه فرد از زمان ورود به تحصيل استخدام نشود بلكه پس از فراغت از تحصيل و به هنگام به كارگيري و با سنجش‌هاي تكميلي، جذب و استخدام شود. از سوي ديگر اين استخدام در قالب زماني ۱۰ ساله و نه ۳۰ ساله باشد. اين امر در خيلي از كشورها رواج دارد.

انتقاد از شرط سني حداكثر۴۰ سال و بعضا ۴۵ سال براي استخدام در  وزارت آموزش و پرورش از طريق ماده ۲۸

جواديار در بخش ديگر سخنان خود با انتقاد از شرط سني حداكثر۴۰ سال و بعضا ۴۵ سال براي استخدام در وزارت آموزش و پرورش در مشاغل آموزشي و تربيتي از طريق ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگيان، با ذكر مثالي توضيح داد: ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگيان به دستگاه آموزش و پرورش اجازه داده است كه در موارد خاص مورد نياز با كسب مجوز از دستگاه‌هاي مربوطه با برگزاري آزمون از ميان فارغ‌التحصيلان ساير دانشگاه‌هاي كشور نيرو استخدام كند. اين امر در قالب قانون مديريت خدمات كشوري انجام مي‌شود و شروط استخدام از طريق ماده ۲۸ در وزارت آموزش و پرورش نيز تابع شروط درج شده در اين قانون است. از اين رو حداكثر سن براي ورود به آموزش و پرورش از طريق ماده ۲۸ و شركت در آزمون استخدامي ۴۰ سال است اما همين امر همچون سايه شومي بر استخدام از مسير قانون متعهدين خدمت به آموزش و پرورش افتاد و باعث شد حرفه معلمي پاشنه آشيلي پيدا كند.