تاثير تحولات اخير بر اقتصاد ايران و پاكستان
پس از رخدادهاي اخير مرزي ميان ايران و پاكستان ابهامات و پرسش‌هاي فراواني درخصوص چشم‌انداز روابط دو كشور، دورنماي تحولات و تاثير اين رخداد بر تقويت يا تضعيف گروه‌هاي تروريستي مطرح شده است. ضمن اينكه بسياري از تحليلگران تلاش مي‌كنند تاثير اين تحولات در مناسبات اقتصادي ميان دو كشور را رديابي كنند.
پس از رخدادهاي اخير مرزي ميان ايران و پاكستان ابهامات و پرسش‌هاي فراواني درخصوص چشم‌انداز روابط دو كشور، دورنماي تحولات و تاثير اين رخداد بر تقويت يا تضعيف گروه‌هاي تروريستي مطرح شده است. ضمن اينكه بسياري از تحليلگران تلاش مي‌كنند تاثير اين تحولات در مناسبات اقتصادي ميان دو كشور را رديابي كنند. ابتدا ايران عمليات كوه سبز را عليه پاكستان انجام داد و به فاصله 24 ساعت پس از آن پاكستان در پاسخ به آن، عملياتي را در سراوان برنامه‌ريزي كرد. اين رخدادها بازخوردهاي فراواني را در فضاي عمومي دو كشور ايجاد كرد و نقدها و اعتراضان فراواني را شكل داد. عمليات ايران زماني انجام شد كه از يك طرف نخست‌وزير موقت پاكستان با امير عبداللهيان، وزير خارجه ايران در اجلاس داووس سوييس در حال گفت‌وگو بود. از سوي ديگر هياتي از پاكستان براي سرمايه‌گذاري در چابهار ايران دعوت شده بود كه در آن تعداد زيادي از چهره‌هاي اقتصادي از استان بلوچستان پاكستان حضور داشتند؛ مقامات ايراني رده بالايي هم در اين اجلاس اقتصادي حضور داشتند، وزير كشور ايران، مقامات اقتصادي ايراني و... ازجمله اين چهره‌ها بودند. در واقع قرار بود برنامه‌ريزي‌هاي جامعي براي استفاده از ظرفيت‌هاي اقتصادي دو طرف براي بهبود وضعيت اقتصادي مناطق مرزي دو طرف صورت پذيرد. ايران به دليل تحريم‌ها به سرمايه‌گذاري خارجي نياز دارد، بنابراين در كنار ساير برنامه‌ريزي‌ها، هياتي هم از ايالات بلوچستان پاكستان براي اين منظور راهي ايران شده بود. در يك چنين زماني عمليات كوه سبز انجام شد، پاكستان بلافاصله واكنش نشان داد، سفير خود را از تهران فراخواند و از سفير ايران خواست فعلا از حضور در پاكستان خودداري كند. بدون ترديد بخش قابل توجهي از مشكلات برآمده از اين رخدادها، اقتصاد مرزي ميان دو كشور را در بر مي‌گيرد. ايران برنامه‌هاي دامنه‌دار اقتصادي با پاكستان دارد. سرمايه‌گذاري در چابهار، خط لوله صلح و مناسبات اقتصادي مرزي، بخشي از اين روابط اقتصادي است. پس از دامنه‌دار شدن تنش‌ها، چيني‌ها (به عنوان كشوري كه هم با پاكستان و هم با ايران روابط دامنه‌داري دارد) در ادامه واسطه شدند و تا حدي اوضاع پس از تنش‌هاي ابتدايي تحت كنترل درآمد. واقع آن است كه امروز كشورها تلاش مي‌كنند امنيت را از طريق توسعه روابط اقتصادي؛ راهبردي و ايجاد گلوگاه‌هاي اقتصادي ايجاد كنند. بايد ديد آيا اين نوع حملات مي‌تواند بازدارندگي لازم را ايجاد كند يا نه؟ طي 3 الي 4 روز اخير جيش‌العدل چندين عمليات تروريستي ديگر را در مناطقي چون راسك، كنگر و سراوان انجام دادند.
در واقع هنوز بازدارندگي مورد نظر ايران و پاكستان ايجاد نشده است. پس از اين حادثه اما وضعيت خاصي در استان سيستان و بلوچستان، چابهار و... ايجاد شده است. نگراني‌هاي بسياري در خصوص احتمال ادامه درگيري‌ها وجود دارد و افكار عمومي منطقه‌اي نگران دورنماي آينده است. برخي از مناطق اقتصادي مرزي كه پيش از اين ميان دو كشور ايجاد شده بودند و فعاليت‌هاي بسياري داشتند، امروز راكد شده‌اند. البته رسما اعلام شده، مرز اصلي ميان دو كشور - كه مرز ريندان است - باز شده است. اما نمي‌توان انكار كرد كه بحران‌هاي منطقه‌اي اخير باعث شده تا ظرفيت‌هاي اقتصادي و صادراتي قبلي با مشكلاتي مواجه شده است. چرا كه سرمايه تنها در جايي باقي مي‌ماند كه در آن امنيت بيشتري وجود داشته باشد. اگر اين رخدادها منجر به ايجاد امنيت بيشتر در مناطق مرزي ميان دو كشور شود، مي‌توان انتظار داشت كه بهبودي در شاخص‌هاي اقتصادي ايجاد شود اما اگر تنش‌ها ميان دو كشور ادامه داشته باشد و از سوي ديگر، گروه‌هاي تروريستي هم مانند قبل به انجام عمليات تخريبي بپردازند، بدون ترديد مشكلات بيشتري را بايد انتظار داشت. به اعتقاد بسياري از تحليلگران با پايان گرفتن اين مرحله بايد از ديپلماسي براي حل مشكلات و براي حل تنش‌ها از آن بهره برد.
