زنگ خطر در بازار سرمايه

بورس تهران براي پنجمين روز متوالي سرخ پوش شد و اين روند چند روزي است كه در بازار دنبال مي‌شود. بسياري از كارشناسان علت سرخ پوشي دو روز اخير را تسلط اخبار منفي بر بازار مي‌دانند و عقيده دارند كه احتمالا اين روند سرخ پوشي در بازار ادامه دارباشد. روز شنبه سه خبر توانست روي بازار تاثير بگذارد كه احتمالا اين اخبار تا پایان هفته بازار را تحت تاثير قرار دهد.
طي پنج روز اخير بورس تهران سرخ‌پوش بوده؛ شاخص كل بازار به محدوده دو ميليون و 153 هزار واحدي رسيد و ارزش معاملات به ناحيه خطر رسيده است و به نوعي زنگ خطر در بازار فعال شده است. اگر معاملات به همين شكل پيش برود روزهاي آتي بازار از رمز رواني شاخص و ارزش معاملات رد خواهد شد و اين شرايط سقوط بازار را فراهم مي‌سازد.
دستورالعمل جديد نحوه محاسبه قيمت خوراك و فرآورده‌هاي نفتي پالايشگاه‌ها و شركت‌هاي پتروشيمي، بعد از گذشت ۱۰ ماه از سال جاري از سوي وزارت نفت ابلاغ شد! نحوه محاسبه قيمت خوراك و فرآورده‌هاي پالايش شده در حالي 23 دي ماه از سوي جواد اوجي وزير نفت به شركت‌هاي زيرمجموعه ابلاغ شده كه دستورالعمل مربوطه روز شنبه بعد از حدود 7 روز، رسانه‌اي و منجر به فشار فروش سهام پالايشگاه‌ها و عقب‌نشيني خريداران شد. آن طور كه جزييات اين دستورالعمل نشان مي‌دهد نرخ فروش بنزين كه قبلا بر مبناي نرخ فوب سنگاپور بود به فوب خليج‌فارس تغيير كرده است. در سال ۱۴۰۲نرخ خليج‌فارس به‌طور ميانگين ۴.۱دلار كمتر از نرخ سنگاپور است. اين به‌معناي آن است كه تحت‌تأثير اين موضوع درآمد پالايشگاه‌ها كاهش خواهد يافت. با توجه به اينكه پالايشگاه ازجمله صنايع اثرگذار بورس هستند هر نوع تغيير و تحول در سهام اين شركت‌ها مي‌تواند اثرات عميقي بر شاخص بورس داشته باشد.
براساس اين گزارش، وزارت نفت مدعي شده اين دستورالعمل با توجه به شرايط تحريم‌ها، نوسان قيمت‌ها و روش‌هاي غير متعارف فروش صادراتي نفت و فرآورده‌هاي نفتي و رعايت انصاف دو منافع دو طرف يعتي دولت و شركت‌هاي و تابعه وزارت نفت به عنوان فروشنده خوراك و خريدار فرآورده‌هاي نفتي و پالايشگاه‌ها و شركت‌هاي پتروشيمي به عنوان خريدار خوراك تهيه شده و از اول سال جاري تا پايان سال 1404 هم معتبر است!
اين دستورالعمل شامل دو بخش روش محاسبه قيمت نفت خام و ميعانات گازي و روش‌هاي محاسبه قيمت فرآورده‌هاي نفتي از جمله بنزين، فرآورده‌هاي نفت گاز، نفت كوره، سوخت هوايي، نفت سفيد، پروپان و بوتان بوده است. در اين مصوبه، دولت اعلام كرده بود در صورتي‌كه پالايشگاه‌ها بنزين با اكتان پايين‌تر از ۹۲ توليد كنند قيمتي كه اين بنزين را از آنها خريداري مي‌كند پايين‌تر خواهد بود و به نوعي مي‌توان گفت كرك اسپرد بنزين را براي اين پالايشگاه‌ها كاهش داده بود و اين در حالي است كه چندي پيش، خود دولت طي مصوبه‌اي از پالايشگاه‌ها خواسته بود توليد خود را افزايش دهند و طبيعتاً اين افزايش توليد منجر به پايين آمدن كيفيت توليد مي‌شود. آن چه در اين مصوبه بسيار اهميت دارد اين است كه در ابتدا توليد بنزين درصدي از كل محصولات اين شركت‌ها را شامل مي‌شود.
به عقيده بسياري از كارشناسان اين مصوبه مي‌تواند بازار را تا اخر هفته تحت تاثير قرار دهد و شرايط را تغيير دهد و به نوعي سهامداران را از بازار تا حدودي دور كند. دوري سهامداران از بازار سرمايه خروج نقدينگي و اعتماد را در پي دارد و اين موضوع در بلندمدت نزول بورس را فراهم ميسازد.
از سوي ديگر در روز مذكور نيز مخالفت رييس‌جمهور با فروش ۱۲۰ هزار خودرو به قيمت حاشيه بازار به دليل جلوگيري از ايجاد التهاب در بازار شب عيد بود. اين خبر كه در شبكه‌هاي اجتماعي چرخيد موجب شد تا گروه خودرويي به آن واكنش نشان دهد و قرمز بپوشد. 
خبر سوم درباره حمله اسراييل به دمشق سوريه بود. در ابتدا شايعه شد كه در اين حمله سردار قاآني فرمانده سپاه قدس به شهادت رسيده است كه اين خبر تكذيب شد، اما اثر خود را بر روي بازار گذاشت. متاسفانه در اين حمله دو تن از سرداران و فرماندهان ديگر سپاه به شهادت رسيدند كه خبر به صورت روزانه روي بازار تاثير منفي گذاشت.

   بازار از دريچه معاملات
شاخص كل بورس در دومين روز كاري هفته يعني يكشنبه يك بهمن ماه، شاخص كل بورس تهران 13 هزار و 725 واحد نسبت به روز كاري گذشته پايين‌تر ايستاد و به سطح 2 ميليون و 153 هزار و 203 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افت 10 هزار و 31 واحدي در رقم 744 هزار و 302 واحدي ايستاد.
شاخص كل فرابورس با افت 371 واحدي به رقم 25 هزار و 670 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با كاهش 2 هزار و 397 واحد به سطح 136 هزار و 499 واحد رسيد.
روز يكشنبه براي هفتمين روز متوالي خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار منفي شد و 638 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. نماد فصبا بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 138 ميليارد تومان بود. پس از فصبا، نمادهاي شتران، فولاد، دي و شبندر بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي خبنيان، ذوب، وسبحان، پكرمان و فسبزوار تعلق داشت.
در روز اخير تاپيكو، شستا و شتران نمادهاي قرمز پوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در سوي ديگر نمادهاي ذوب، حكشتي و بوعلي از نمادهاي سبز بودند كه اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي بپاس، آريا و فصبا بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهاي فزر، آ س پ و وسبحان بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص كل فرابورس داشتند.
در بين نمادهاي پرتراكنش بورس روز يكشنبه نماد شتران بيشترين تراكنش را داشت و ذوب و شبندر در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در فرابورس نيز فصبا، خاور و كرمان بيشترين تراكنش را داشتند. روز يكشنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 13 هزار و 971 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 2 هزار و 790 ميليارد تومان بود كه 20 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با كاهش 8 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 5 هزار و 523 ميليارد تومان رسيد. 
در معاملات روز اخير نماد فصبا بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 530 ميليارد تومان بود. پس از فصبا، ذوب بيشترين ارزش معاملات را داشت و شبندر رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد شتران و فولاد در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند.
در حجم معاملات نيز سهام فصبا با تعداد يك ميليارد و 74 ميليون و 50 هزار و 786 سهم در صدر قرار گرفته است. ذوب در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به شستا تعلق داشت. دو نماد شتران و خودرو نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات يكشنبه، 39 نماد صف خريد داشتند و 68 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با رشد 14 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 111 ميليارد تومان افزايش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با كاهش 44 درصدي به 478 ميليارد تومان رسيد.