بيمارستان در آتش

گروه راه و شهرسازي|
تصوير ساختماني بلند در دام شعله‌هاي آتش، شامگاه پنجشنبه 5 بهمن به سرعت در فضاي مجازي فراگير شد و بار ديگر، دلهره و نگراني از تكرار حادثه درمانگاه «سينا اطهر» را به جان شهروندان تهران و بلكه ايران انداخت. آتش‌سوزي در درمانگاه «سينا اطهر» در تابستان سال 1399 منجر به انفجار كپسول‌هاي اكسيژن شد و جان 33 نفر از شهروندان را گرفت. تكرار اين سناريو درباره بيمارستان گاندي نيز محتمل بود و همين مساله نگراني‌ها را بيشتر كرد. اما سرانجام با تلاش ماموران 10 ايستگاه آتش نشاني اين حريق گسترده بدون تلفات جاني مهار شد. اينك اما بار ديگر، اين پرسش در ذهن‌ها خلجان دارد كه ساختمان‌هاي ناايمن و خطرناك تهران چه سرنوشتي را براي ساكنان و مراجعان خود رقم خواهند زد؟ به گفته رييس سازمان نظام مهندسي كشور، كلانشهر تهران بيش از هزار ساختمان بالاي ۱۲ طبقه دارد كه اغلب آنها شرايط لازم براي كنترل حريق را ندارند.  آن‌گونه كه ايسنا گزارش كرده است، هنوز دقايقي از ساعت ۱۸ اولين پنجشنبه بهمن ماه 1402نگذشته بود كه وقوع حريقي در بيمارستان گاندي به مركز فوريت‌هاي آتش نشاني اطلاع داده شد؛ با توجه به محل وقوع حريق بلافاصله تيم‌هاي مختلف آتش نشاني به محل وقوع حادثه منتقل شدند و از آن به بعد ساعت‌هاي دلهره آوري پيش روي تهراني‌ها بود، اما سرانجام آتش خاموش شد و ۵۱ بيمار موجود در بيمارستان با هماهنگي شبكه بهداشت منتقل شدند. با اينكه ساختمان بيمارستان گاندي جزو ساختمان‌هاي ناايمن تهران نبود؛ اما ۵ اخطاريه آتش نشاني داشته است، البته بنابر اعلام مسوولان شهري، تهران ۱۲۹ ساختمان ناايمن با درجه بحراني دارد كه با پيگيري‌هاي انجام شده تعداد اين ساختمان‌ها به ۷۵ مورد كاهش يافته است.

تلاش براي تعيين تكليف ساختمان‌هاي بحراني 
به گفته بابايي، رييس كميته ايمني شوراي شهر تهران ساختمان‌ها از لحاظ ايمني در چهار دسته كم خطر، ميان خطر، پرخطر و بحراني قرار دارند. ۷۵ ساختمان ناايمن وضعيت بحراني دارند و بايد به عنوان اولويت به ايمن‌سازي آنها پرداخت و نمي‌توان گفت وضعيت كداميك خطرناك‌تر از ديگري‌ است و بايد ايمن‌سازي هر يك از اين ساختمان‌ها به صورت ويژه دنبال شود. با اينكه ساختمان بيمارستان گاندي در ليست ساختمان‌هاي ناايمن نبود؛ اما اخطارهاي متعددي از سازمان آتش نشاني داشته است.  سوده نجفي رييس كميته سلامت شوراي شهر تهران كه در صحنه حادثه حضور داشت در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به حضورش در محل آتش‌سوزي بيمارستان گاندي اظهار كرد: عوامل آتش نشاني حضور به موقعي در محل حادثه داشتند كه ۱۰ ايستگاه آتش نشاني به محل اعزام شدند و خوشبختانه با تلاش‌هاي صورت گرفته آتش‌سوزي مهار شد و لكه‌گيري در حال انجام است و بر اساس برآورد صورت گرفته تلفات جاني نداشت. وي ادامه داد: هنوز علت اصلي حادثه بررسي و مشخص نشده، اما بر اساس برخي اظهارات، متأسفانه نماي اشتعالزاي كامپوزيت يكي از دلايل حادثه بوده است. طبقات بالايي قسمت مهمانپذير بيمارستان دچار آتش‌سوزي شده و آتش از نما به پايين ريخته و باعث گسترش آتش‌سوزي به طبقات پايين شده بود.

زنگ خطر ساختمان‌هاي بحراني پايتخت
ريس كميته سلامت شوراي اسلامي شهر تهران گفت: سازمان آتش نشاني در ۵ مرحله نسبت به ايمني اين بيمارستان اخطارهاي لازم را داده بود؛ اما اقدامي در خصوص رفع آن صورت نگرفت. حادثه صورت گرفته زنگ خطري بود در خصوص ساختمان‌هاي ناايمن شهر كه متأسفانه توجهي به آن نشده است.

درخواست از قوه قضاييه 
نجفي ادامه داد: بيمارستان‌ها محل مراجعه شهروندان در زمان حادثه و بحران هستند كه بايد از ايمني لازم برخوردار باشند؛ اما بنابر اعلام سازمان آتش نشاني تعدادي از بيمارستان‌هاي شهر تهران ايمني لازم را ندارند و جزو ساختمان‌هاي ناايمن هستند كه انتظار مي‌رود قوه قضاييه نيز در خصوص آنها اقدامات لازم را انجام دهد. وي يادآور شد: اگر اقدامات و تلاش‌هاي مداوم عوامل آتش نشاني نبود، اين حادثه با توجه به موقعيت بيمارستان و بيماراني كه در آن حضور داشتند مي‌توانست فاجعه آفرين باشد كه با تلاش‌هاي به موقع اورژانس به ساير بيمارستان‌ها و مراكز درماني منتقل شدند.

سرايت آتش از ساختمان جانبي
عليرضا نادعلي، سخنگوي شوراي اسلامي شهر تهران نيز با اشاره به آتش‌سوزي بيمارستان گاندي اظهاركرد: حادثه آتش‌سوزي رخ داده در بيمارستان گاندي از هتل كنار بيمارستان سرايت كرده بود به نماي بيمارستان گاندي و طبق گزارشي كه از مديرعامل سازمان آتش‌نشاني شهر تهران گرفتم مشخص شد با حضور به موقع نيروهاي آتش‌نشاني در صحنه آتش در زمان حساس مهار شد. وي افزود: با حضور ۱۰ ايستگاه آتش‌نشاني آتش‌سوزي مهار شد و لكه‌گيري‌ها در حال انجام است. سخنگوي شوراي اسلامي شهر تهران گفت: خوشبختانه هيچ تلفاتي اين حادثه نداشته و بيماران به مركز درماني ديگري منتقل شدند.
بي‌توجهي به اخطارهاي قبلي 
سخنگوي شهرداري تهران نيز اعلام كرد: اگر مديران بيمارستان به اخطارهاي قبلي توجه مي‌كردند اين اتفاق نمي‌افتاد.  مطهر محمدخاني در حساب توييتر خود نوشت: آتش مهار شد، خدا را شكر؛ بچه‌هاي آتش‌نشان باز هم از جان مايه گذاشتند تا از يك فاجعه جلوگيري كنند.حضور به موقع ۱۲ ايستگاه، ۵ نردبان بلند و تجهيزات كامل از پلاسكوي جديد جلوگيري كرد.اگر مديران بيمارستان به اخطارهاي قبلي توجه مي‌كردند همين هم اتفاق نمي‌افتاد. دستگاه قضايي ورود كند.

استمداد از رييس‌جمهور درباره ساختمان‌هاي ناايمن
رييس كميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري شوراي اسلامي شهر تهران نيز ضمن تشكر از تلاش آتش‌نشانان در حادثه آتش‌سوزي بيمارستان گاندي خواستار دستور عاجل رييس‌جمهور مبني بر ايمن‌سازي ساختمان‌هاي ناايمن و پرخطر شد. مهدي پيرهادي با صدور پيامي از تلاش آتش‌نشانان براي اطفاي حريق و نجات جان شهروندان در حادثه آتش‌سوزي بيمارستان گاندي تقدير كرد و همچنين خواستار دستور عاجل رييس‌جمهور مبني بر ايمن‌سازي ساختمان‌هاي ناايمن و پرخطر شد. در اين پيام آمده است: در شرايطي كه حادثه تلخ آتش‌سوزي بيمارستان گاندي، جان ده‌ها شهروند تهراني را به خطر انداخته بود بار ديگر شيرمردان دلير آتش‌نشان شهرمان، شجاعت و غيرت را در خطرگاه شعله و آتش معنا كردند. بدين‌وسيله مراتب سپاس و قدرداني خود را از همه عزيزاني كه در سازمان‌هاي امدادي و خدمت‌رسان، به‌ويژه همكاران خدوم، شجاع و ايثارگرمان در سازمان آتش‌نشاني اعلام مي‌دارم و از اينكه با سرعت عمل و تلاش بي‌وقفه خود جلوي يك فاجعه بزرگ را گرفتند تشكر مي‌كنم.  اميدوارم اخطارهاي چندباره سازمان آتش‌نشاني مبني بر ايمن‌سازي ساختمان‌هاي ناايمن جدي گرفته شود و دستگاه‌هاي مسوول در خصوص اخطارهاي سازمان آتش‌نشاني، اقدام سريع، قاطع و قانوني خود را صورت دهند تا پس از اين شاهد چنين اتفاقاتي نباشيم. ساختمان اين بيمارستان در رسته ساختمان‌هاي پرخطر بوده و پنج‌بار اخطار دريافت كرده است؛ سه‌بار در كميته رفع خطر منطقه طرح موضوع ناايمني بيمارستان در دستور بوده و دستورالعمل ايمني به مالكين ابلاغ شده است اما متأسفانه موضوع با پيگيري مناسب روبرو ‌نشده است. در صدر توجهات بايد ساختمان‌هاي امدادي، خدمت‌رسان و دولتي، ايمن‌سازي شوند و وجود ساختمان ناايمن در اين مجموعه‌ها به‌هبچ‌وجه قابل قبول نيست. در اين راستا از رييس محترم جمهور و وزير محترم كشور مي‌خواهم دستور رسيدگي عاجل صادر فرمايند.»

۴۰ بيمارستان منطقه ۶ تهران اخطاريه ايمني دريافت كرده‌اند
به گفته مدير بحران منطقه ۶ شهرداري تهران، ۴۰ بيمارستان اين منطقه به خاطر ناايمن بودن وضعيت ساختمان‌ها تاكنون سه بار اخطار ايمني دريافت كرده‌اند.  خسرواني در گفت‌وگو با ايرنا با اشاره به آتش‌سوزي در بيمارستان گاندي تهران اظهار كرد: يكي از موضوعات مهم در زمينه مديريت بحران ايمني ساختمان‌هاي پرتردد و با اهميت زياد است كه بيمارستانها و مراكز درماني هم از جمله ساختمان‌هاي با درجه اهميت خيلي زياد است. وي با اشاره به بازديدهاي متعدد از بيمارستان گاندي در گذشته و صدور اخطارهاي لازم در اين زمينه كه مستندات آن موجود است، ادامه داد: سه جلسه هم با مديريت اين بيمارستان داشته‌ايم. به گفته وي، آخرين جلسه مديريت بحران شهرداري منطقه در بيمارستان دي و با حضور مدير بيمارستان گاندي برگزار شد كه در آن مسوولان اين بيمارستان‌ها مجاب شدند كه در آتش‌نشاني تشكيل پرونده دهند. مدير بحران منطقه ۶ شهرداري تهران افزود: در اين جلسات مقرر شد كه مسوولان بيمارستان گاندي يك مشاور براي چگونگي اجراي به‌روزترين سيستم‌هاي اطفا و اعلان حريق به منظور رعايت ايمني در فازبندي‌هاي مختلف داشته باشند. خسرواني تاكيد كرد: همه بيمارستان‌ها و مراكز مهم اعم از خصوصي، دولتي و مجتمع‌هاي بزرگ و مهم براي مديريت بحران در اولويت اول قرار دارد؛ اينكه ساختمان وزارتخانه يا شهرداري باشد، تفاوتي ندارد. وي يادآور شد: همواره ضمن بازديد از همه اين ساختمان‌ها، دستورالعمل لازم را با مالكان ارايه مي‌دهيم كه مستندات آن موجود است. خسرواني ادامه داد: به حدود ۴۰ بيمارستان خصوصي و دولتي بزرگ مثل بيمارستان امام خميني و شريعتي كه در سطح منطقه هستند، هشدار داده ايم؛ هر كدام حداقل سه اخطار را دريافت كرده و با مسوولان آنها جلسات متعددي براي حل مشكلات شان برگزار كرده‌ايم. وي يادآور شد: سيستم ايمني حريق مختص آتش نشاني است و بازديد اين بخش توسط كارشناسان آنها انجام مي‌شود؛ موضوع بعدي هم سازه است كه همه بيمارستان‌ها از اين نظر مورد بازديد قرار مي‌گيرند. مدير بحران منطقه ۶ شهرداري تهران افزود: هر ساختمان كه از نظر ايمني يا سازه شرايط نامتعادلي داشته باشد در كميته بررسي و با حضور شهردار منطقه تشكيل جلسه مي‌دهيم؛ همچنين اخطارهاي لازم و متعدد به آنها داده مي‌شود.
خسرواني با اشاره به اينكه مراكز درماني يكي از مراكز خدمات رسان هستند و تعطيل بردار نيستند، تاكيد كرد: ايمني اين مراكز در اولويت اول مديريت بحران قرار دارد؛ همچنين طي هماهنگي با وزارت بهداشت هر بيمارستاني كه نتواند تأييديه ايمني آتش نشاني را بگيرد، پروانه آنها تمديد نمي‌شود.
وي با اشاره به اينكه بيمارستان‌ها با توجه به نيازي كه به پروانه كار دارند، خودشان پيگير موضوعات مربوط به ايمني ساختمان هستند، گفت: در كنار بيمارستان‌ها ديگر مراكز درماني، پزشكي، ساختمان پزشكان و راديولوژي در اين ليست قرار دارند چون ايمني و امنيت و تاب آوري مراكز درماني به خصوص بيمارستان‌ها براي مديريت بحران خيلي مهم است.