نگراني مشاغل بانكي از هوش مصنوعي

شايد تاثير هوش مصنوعي بر مشاغل را بتوان يكي از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي نيروي كار دانست و بانكداري يكي از اهداف مهم اين فناوري است. اما سوال اصلي اينجاست كه آيا هوش مصنوعي جايگزين انسان‌ها مي‌شود يا خير. فعالان بانكي نظرات مختلفي و به‌طور كلي دو خط فكري مجزا دارند و براساس يك نظرسنجي جديد، يكي از برآورد‌ها محتمل‌تر از ديگري است. صنعت بانكداري به لطف استفاده از انواع مختلف هوش مصنوعي (از هوش مصنوعي سنتي گرفته تا هوش مصنوعي مولد) رشد چشمگيري را در بخش‌هاي مختلف تجربه مي‌كند. در اين بين هوش مصنوعي مولد يا generative AI، بيشتر از همه براي بانكداري خرد و شركتي (به ترتيب با ۵۴ و ۵۶ ميليارد دلار ارزش‌آفريني)، مفيد خواهد بود. طبق بررسي‌هاي اين موسسه، هوش مصنوعي مولد به افزايش بهره‌وري بانك‌ها منجر مي‌شود و روند انجام يك سري مشاغل رايج بانكي و نحوه ارتباط مشتريان با بانك‌ها را متحول مي‌كند.زور گورلوف، مديرعامل شركت هوش مصنوعي Kasisto كه محصولاتي براي بخش امور مالي و بانكداري ارايه مي‌كند معتقد است اين فناوري جايگزين نيروي كار نيست بلكه برخي از كارهاي ساده‌تر را برعهده مي‌گيرد و كاركنان به كارهاي پيچيده‌تر مشغول مي‌شوند. اما طبق گزارشي از امريكن بنكر، سم آلتمن و دسته ديگري از مديران نظر متفاوتي دارند. هوش مصنوعي جايگزين انسان است. مديرعامل اوپن‌اي‌آي سال گذشته در مصاحبه‌اي با آتلانتيك گفت: بسياري از كساني كه روي هوش مصنوعي كار مي‌كنند وانمود مي‌كنند كه همه‌چيز قرار است خوب باشد؛ قرار است مكمل باشد؛ هيچ كس جايگزين نخواهد شد. مطمئنا مشاغل نابود مي‌شوند.» با اين حال تحقيقات شركت Arizent نشان مي‌دهد كه رهبران و كاركنان بانكي بيشتر با نظر گورلوف موافق هستند. در تحقيقاتي كه با مشاركت بيش از ۳۰۰ رهبر و كارمند بانكي، فين‌تك و شركت‌هاي مرتبط در ماه اكتبر سال گذشته انجام شد، ۷۵ درصد از پاسخ‌دهندگان باور داشتند كه هوش مصنوعي ماهيت يك سري از مشاغل را تغيير مي‌دهد اما جايگزين انسان‌ها نيست. در اين بين ۲۱ درصد با سم آلتمن موافق بودند و هوش مصنوعي را جايگزين مشاغل بانكي مي‌دانستند و تنها ۴ درصد نيز معتقد بودند اين فناوري تاثير ناچيزي دارد. با اين حال داده‌هاي فدرال‌رزرو از نظر گرولوف حمايت مي‌كند. تا پايان ماه دسامبر ايالات متحده ميزبان ۶.۷ ميليون شغل در حوزه بانكي و بيمه بوده كه نشانگر رشد ۱۵ درصدي (۹۰۰ هزار نفري) نسبت به دسامبر سال ۲۰۰۰ است. تعداد تمامي كاركنان در همين فاصله ۱۸ درصد افزايش يافته است. فناوري‌هاي متعددي به لطف فراگير شدن اينترنت در يك دهه گذشته بر صنعت امور مالي تاثير گذاشته‌اند. از جمله اين تحولات مي‌توان به بانكداري موبايلي، پرداخت‌هاي همتا به همتا و تراكنش لحظه‌اي اشاره كرد. تغييراتي كه اينترنت و گوشي هوشمند بر صنعت بانكداري اعمال كردند باعث از بين رفتن مشاغل نشد بلكه در بيشتر موارد عملكرد كاركنان را بهينه‌تر كرد و در مواردي هم از آنجايي كه كاركنان وقت آزاد بيشتري داشتند، بانك‌ها مي‌توانستند وظايف بيشتري را برعهده آنها بگذارند. طبق نظرسنجي Arizent، يك چهارم پاسخ‌دهندگان معتقدند كه هوش مصنوعي بيشتر از همه بر كاركنان بخش خدمات مشتريان اثر‌گذار است و پس از آن هم كاركنان بخش پيشگيري و شناسايي كلاهبرداري، تجزيه‌و تحليل و بازاريابي را متاثر مي‌كند. از نظر شما استفاده از هوش مصنوعي يا هوش مصنوعي مولد براي كدام كاربرد‌ها يا طرح‌هاي استراتژيك تجاري در سازمان شما طي يك سال آينده مفيدتر است؟ از نگاه ديويد بكر، مديرعامل بانك
First Internet، مديران مياني و برخي از مديران ارشد بيشتر از همه فرصت‌هاي خود را به هوش مصنوعي واگذار مي‌كنند. مديران مياني به اين دليل بيشتر از همه تاثير مي‌پذيرند كه بخش مهمي از وظايف آنها مربوط به دريافت و پردازش مستندات مختلف از جمله بيانيه‌هاي مالي و مالياتي است. هوش مصنوعي بهترين عملكرد را در بخش وارد كردن داده‌ها دارد و در نتيجه در اين بخش به خودكارسازي كمك مي‌كند. از نگاه بسياري از متخصصان، مشاغل پشت پرده اداري كه شامل وارد كردن داده، حفظ مستندات، اجراي معامله و غير هستند از هوش مصنوعي كمك مي‌گيرند و بحث جايگزيني آنها نيست. اين فناوري در عمل به افزايش بهره‌وري كمك مي‌كند. كاركنان همچنين براي همراهي با موج هوش مصنوعي بايد مهارت‌هاي خود را تقويت كنند.

مهارت‌هاي جديد و ارزشمند

پيش از روي كار آمدن مدل‌هاي زباني جديد هم بسياري از بانك‌ها از هوش مصنوعي در شناسايي كلاهبرداري، پول‌شويي، تامين مالي تروريسم و جرايم مالي از هوش مصنوعي استفاده مي‌كردند اما نظارت انساني در اين بين نقش مهمي دارد. به همين دليل است كه مشاغل تازه‌اي براي نظارت بر فناوري در موسسات مختلف پديد آمده است. از اين پس نيز موسسات مشاغل تازه‌اي خواهند داشت كه نيازمند مهارت‌هاي تازه‌اي است، از جمله آنها مي‌توان به معماران راه‌حلي اشاره كرد كه هوش مصنوعي را براي نياز‌هاي خاص طراحي مي‌كنند يا ماموران اخلاق هوش مصنوعي كه علاوه اجراي قوانين، اجراي دستورالعمل‌هاي اخلاقي را نيز زيرنظر دارند. هوش مصنوعي قدرتمند احتمالا باعث مي‌شود كه مشاغل بانكي ماهيت مكانيكي و روتين خود را كنار بگذارند و ديگر براي كاري مثل تجزيه تحليل به تخصص ويژه در اين حوزه نيازي نباشد. يكي از ديگر از مهم‌ترين موضوعات هوش مصنوعي امنيت آن است. محققان پيش از اين نشان داده‌اند كه ابزارهايي مثل ChatGPT را مي‌توان به گونه‌اي فريب داد تا داده‌هاي خود را در اختيار كاربر بگذارند. به همين دليل با اينكه استفاده از هوش مصنوعي در حوزه بانكي فوايد بسياري دارد و اين ابزارها مي‌توانند اطلاعات ارزشمندي را از حجم عظيم داده‌ها استخراج كنند، اما حفظ امنيت آنها از اهميت ويژه برخوردار است. فعالان بانكي نگران آن هستند كه براي مثال تلاش براي آموزش يك مدل هوش مصنوعي با استفاده از داده‌هاي بانكي در نهايت باعث شود تا آن داده‌ها در اختيار هكرها يا تبهاكاران قرار گيرد. با اينكه شركت‌هاي هوش مصنوعي سطح بالايي از امنيت را به بانك‌ها وعده مي‌دهند اما اين فعالان امنيت بانكي هستند كه بايد راه‌حل‌ شركت‌ها را بررسي كرده و از امنيت كامل آنها اطمينان حاصل كنند.