سورپرايز انتخابات امريكا براي جهان

 در روزهايي كه توجه بسياري از رسانه‌هاي ايراني معطوف انتخابات اسفندماه 1402 است، موضوع انتخابات امريكا نيز اثرات بسيار زيادي در تحولات داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي خواهد داشت كه نبايد از آن غافل شد. اين اثرات در حوزه‌هاي اقتصادي، ديپلماسي، نظامي و...شرايط ويژه‌اي را ايجاد مي‌كنند. در انتخابات امريكا به‌طور كلي دو حزب دموكرات و جمهوري‌خواه حضور دارند كه علي‌رغم اينكه اين 2حزب هر كدام روي منافع ملي ايرانيان تاكيد دارند اما روش‌هاي متفاوتي را براي نيل به منافع ملي امريكايي‌ها پيش مي‌برند. اوج اثرگذاري انتخابات امريكا براي ايران در انتخابات سال 2016 اين كشور نمايان شد؛ زماني كه حضور ناگهاني ترامپ در ساختار اجرايي امريكا باعث خارج شدن امريكا از برجام و بازگشت دامنه وسيعي از تحريم‌ها عليه ايران شد. بنابراين مهم است كه كدام فرد، كدام حزب با چه ايده‌ها و برنامه‌هايي قرار است سكان هدایت دولت امريكا را به دست بگيرد. اين اثرگذاري نه فقط در ايران بلكه در اكثر كشورهاي جهان منشأ تاثيراتي است. برخي نظر‌سنجي‌ها فعلا بايدن را پيشروي انتخابات و برخي ديگر از نظر‌سنجي‌هاي بين‌المللي ترامپ را پيشتار در انتخابات امريكا معرفي مي‌كنند.اما تحليل من در خصوص چشم‌انداز انتخابات امريكا مشروط است. با تجربه‌هايي كه از زمان‌هاي گذشته و از دوره زندگي در امريكا داشته‌ام، امكانات و توانمندي‌هاي اين كشور را از نزديك حس كرده و با مردم امريكا نشست و برخاست داشته‌ام، برايم حيرت‌انگيز است كه چگونه ممكن است يك پيرمرد 80 ساله شرور مانند ترامپ با يك پيرمرد 82 ساله نه چندان سالم و نه چندان هوشيار به نام بايدن رقابت كرده و در شمايل نامزدهاي اصلي انتخابات بزرگ‌ترين قدرت اقتصادي و هژمون جهان روبه روي هم قرار بگيرند؟ معتقدم هيچ‌كدام از اين دو چهره شانس شركت و پيروزي در انتخابات نهايي امريكا را نخواهند داشت و هر آن ممكن است ورود چهره‌هاي تازه در فضاي سياسي و انتخاباتي امريكا، همه جهانيان را سورپرايز كنند. نشانه‌هاي اين تغيير در برخي اظهارنظرها از سوي نيكي‌هيلي و كاملا هريس در خصوص دورنماي انتخابات امريكا قابل رويت است. ترامپ با مشكلات عديده قضايي و حقوقي روبه‌روست و ممكن است هيات حاكمه امريكا اساسا مجوز حضور او در انتخابات را صادر نكنند. در نقطه مقابل، بايدن هم با مشكلات عديده جسمي و رفتاري روبه‌روست و بسياري معتقدند قادر نيست به امور كشور امريكا رسيدگي كند. اين روند باعث شده است، برخي اين پرسش را مطرح كنند كه چگونه است، امريكا با اين اندازه قدرت و ظرفيت و سنا و ساختار سياسي قوام يافته، نمي‌تواند 2چهره سرپا، هوشيار و سالم را معرفي كنند؟اما اگر فرض بگيريم كه رييس جمهور آينده امريكا قرار است از ميان اين 2نفر انتخاب شود، انتخاب هر كدان مفروضاتي را در پي خواهد داشت. شخصا معتقدم نامزدي بايدن در انتخابات باعث پيروزي ترامپ در انتخابات مي‌شود. طرفداران حزب دموكرات كه اغلب ذيل اقشار فرهنگي‌تر و فرهيخته‌تر امريكا هستند نسبت به نامزدي بايدن نااميد هستند و بعيد است به او راي دهند. در اين شرايط معلق، ترامپ فرصت مي‌كند با اتكا به روستاييان، موتورسواران كت چرمي، طرفداران كليسا و محافظه‌كاران روي كار بيايد. اگر ترامپ هم روي كار بيايد، تاثيرات فراواني در جهان و ايران خواهد داشت. مي‌توان پيش‌بيني كرد كه اقتصاد ايران با حضور ترامپ با تكانه‌هاي بيشتري روبه‌رو شود و در ميان‌مدت و كوتاه‌مدت، نوساناتي را تجربه كند. در حوزه مسائل اسراتژيك ترامپ، پايان دادن سريع جنگ اوكراين است. اين وضعيت مي‌تواند به نفع ايران تمام شود چرا كه روسيه با دخالت دادن ايران در برخي حوزه‌ها، مشكلاتي را براي كشورمان ايجاد كرد. ترامپ در مرحله بعد حمايت‌هاي امريكا از اسراييل را بالا برده و به صورت علني در برابر دشمنان اسراييل مي‌ايستد. اين روند براي ايران نويدبخش نيست، چرا كه ترامپ دركي از راهبردهاي ژئواستراتژيك و نيابتي ندارد. در عين حال او يك كاسب است و معامله را دوست دارد. اين به ايران و بسياري از كشورهاي ديگر كمك مي‌كند كه باب معامله يا مذاكره را با ترامپ بگشايد. نهايتا ايران بايد با دقت تحولات  امريكا را دنبال كند تا مانند سال 2016 با انتخاب رييس‌جمهور امريكا، بهت‌زده نشود.